Arduino应用开发——spi flash(以esp32和w25qxx为例)

18 篇文章 67 订阅
15 篇文章 22 订阅

Arduino应用开发——spi flash

前言

flash是我们在做嵌入式开发时一定会用到的,因为MCU本身就要使用flash来存储代码,flash的好处是掉电不会丢数据,只是一般MCU本身flash的容量都不大,如果我们需要存储大量的数据,就需要外接flash。
flash常用spi接口的,与传感器,电源IC这些芯片不同,不同型号和厂商的flash芯片在通讯协议和内部寄存器这些方面很统一,这对我们开发而言有着很大的好处,这意味着我们的驱动代码可以兼容各种各样的flash,比如W25Q64,W25Q128,GD25Q64等等都是通用的,可以在不改代码的基础上直接替换。
不过让我觉得奇怪的是,Arduino好像并没有单纯使用外置flash的库,大部分都是在存放代码的flash里面分区,做文件系统或者其他用途,实在没找到合适的库,于是我就自己写了一个。

1 硬件介绍

1.1 模块简介

本文基于ESP32-S2测试了W25Q128和GD32Q64两种FLASH。
注:ESP32和ESP32-S2读写flash是完全一样的,只有SPI的接口引脚号有区别。而ESP8266的硬件SPI库则有略微区别,需要稍做修改。
硬件配置如下:

模块型号说明
ESP32-S2ESP32-S2-WROVER这是乐鑫的一款模组,内部主要是用乐鑫的ESP32-S2再加上一个4M FLASH和2M PSRAM组成,开发板用的是乐鑫的ESP32-S2-SAOLA
W25Q128W25Q128W25QXX是很常用的型号, 这里不具体介绍了
GD25Q64GD25Q64跟W25Q64是兼容的,可以直接替代

因为篇幅问题,本文主要讲解软件部分开发,关于硬件就不在这里具体介绍了,不懂的同学可以网上自行查阅资料,也可以翻一下我之前发布的博客。

1.2 硬件连接

ESP32-S2W25Q128\GD25Q64说明
VCCVCC电源正,3.3V
GNDGND电源负
GPIO12\SPI_CLKCLKSPI时钟线
GPIO11\SPI_MOSIDISPI数据线,esp32s2输出,flash输入
GPIO13\SPI_MISODOSPI数据线,esp32s2输入,flash输出
GPIO10\SPI_CSCSSPI片选
GPIO9HOLD保持引脚,可以用GPIO控制也可以直接硬件拉高
当HOLD引脚拉低时,DO将处于高阻抗,DI和CLK针上的信号将被忽略
当HOLD引脚拉高时,设备允许操作
GPIO14WP写入保护引脚,低电有效,可以用GPIO控制也可以直接硬件拉高

2 软件开发

2.1 寄存器介绍

以W25QXX为例,列举部分常用的寄存器。

指令名称数值
制造商设备ID90h
JEDEC ID9Fh
写状态寄存器01h
读状态寄存器105h
读状态寄存器235h
读数据03h
写使能06h
写失能04h
扇区擦除(4KB)20h
全片擦除C7h
页编程02h

2.2 编程讲解

我们要使用SPI和flash通讯,通过读写flash内部的寄存器达到数据存储和读取的目的,因此,我们第一步是要搞定SPI的驱动代码。
可以使用硬件SPI也可以用软件模拟,硬件SPI跟你选用的MCU有直接关联,比如ESP32和ESP8266,硬件SPI这部分代码一般都是有现成的库,这个在各自的开发板库就有,但需要注意的是不用的MCU用的库不同,因此SPI相关的API可能会有差异。
所以,同样是使用Arduino的SPI,代码却不一定一样,不过一般都是大同小异的,相互之间是可以参考的。我下面会以ESP32-S2为例编写驱动代码。

Arduino官方SPI可以参考:
http://arduino.cc/en/Tutorial/BarometricPressureSensor
http://arduino.cc/en/Tutorial/SPIDigitalPot

FLASH驱动示例代码:
我这里以ESP32-S2为例测试了硬件SPI和软件SPI,可以通过宏定义HARDWARE_SPI和SOFTWARE_SPI切换,另外测试的时候可以打开uart debug的宏,方便在遇到问题时排查,实际使用时建议关闭,因为在读写大量数据的时候串口会频繁输出数据,影响读写速度。

#include <SPI.h>

// #define NORFLASH_DEBUG_ENABLE  // uart debug
#define HARDWARE_SPI           // use hardware spi
// #define SOFTWARE_SPI           // use software spi

#define NORFLASH_CS_PIN         10
#define NORFLASH_CLK_PIN        12        
#define NORFLASH_MOSI_PIN       11       
#define NORFLASH_MISO_PIN       13        
// #define NORFLASH_HOLD_PIN       9   // hold pin no connect 3.3V 
// #define NORFLASH_WP_PIN         14  // hold pin no connect 3.3V  
#define NORFLASH_HOLD_PIN       -1     // hold pin connect 3.3V
#define NORFLASH_WP_PIN         -1     // wp pin connect 3.3V

#define ManufactDeviceID_CMD	0x90   
#define READ_JEDEC_ID_CMD       0x9F
#define WRITE_STATUS            0x01    
#define READ_STATU_REGISTER_1   0x05    
#define READ_STATU_REGISTER_2   0x35
#define READ_DATA_CMD	        0x03
#define WRITE_ENABLE_CMD	    0x06
#define WRITE_DISABLE_CMD	    0x04
#define SECTOR_ERASE_CMD	    0x20
#define CHIP_ERASE_CMD	        0xC7
#define PAGE_PROGRAM_CMD        0x02

#define ONE_PAGE_SIZE           256     
#define SPI_FREQUENCY           40 * 1000000

#define FLASH_TEST_ENABLE

/* Norflash spi init */
void norflash_spi_init()
{
    // gpio init
    pinMode(NORFLASH_HOLD_PIN, OUTPUT); 
    pinMode(NORFLASH_WP_PIN, OUTPUT);  
    digitalWrite(NORFLASH_HOLD_PIN, HIGH); 
    digitalWrite(NORFLASH_WP_PIN, HIGH); 

    pinMode(NORFLASH_CS_PIN, OUTPUT);  
    digitalWrite(NORFLASH_CS_PIN, HIGH);

#ifdef HARDWARE_SPI
    SPI.begin(NORFLASH_CLK_PIN, NORFLASH_MISO_PIN, NORFLASH_MOSI_PIN, NORFLASH_CS_PIN);
    SPI.setDataMode(SPI_MODE0);
    SPI.setBitOrder(MSBFIRST);
    SPI.setFrequency(SPI_FREQUENCY);
#else
    pinMode(NORFLASH_CLK_PIN, OUTPUT);  
    pinMode(NORFLASH_MOSI_PIN, OUTPUT); 
    pinMode(NORFLASH_MISO_PIN, INPUT); 
    digitalWrite(NORFLASH_CLK_PIN, LOW);
    delay(1);
#endif

    // check write enable status
    uint8_t data = 0;
    write_enable();                
    data = read_status();
#ifdef NORFLASH_DEBUG_ENABLE
    Serial.printf("norflash write enable status:");
    Serial.println(data, BIN);
#endif

    // read device id
    uint16_t device_id = 0;
    device_id = read_norflash_id();
#ifdef NORFLASH_DEBUG_ENABLE
    Serial.printf("norflash device id: 0x%04X", device_id);
#endif
}

/* Norflash write one byte */
void write_byte(uint8_t data)
{
#ifdef HARDWARE_SPI
    // SPI.transfer(data);
    SPI.write(data);
#else if SOFTWARE_SPI
    for(uint8_t i = 0; i < 8; i++)
    {     
        uint8_t status;
        status = data & (0x80 >> i);
        digitalWrite(NORFLASH_MOSI_PIN, status);
        digitalWrite(NORFLASH_CLK_PIN, LOW);
        digitalWrite(NORFLASH_CLK_PIN, HIGH);   
    }
#endif
}

/* Norflash read one byte */
uint8_t read_byte(uint8_t tx_data)
{   
#ifdef HARDWARE_SPI
    uint8_t data = 0;
    data = SPI.transfer(tx_data);
    return data;
#else if SOFTWARE_SPI
    uint8_t i = 0, data = 0;
    for(i = 0; i < 8; i++)
    {        
        digitalWrite(NORFLASH_CLK_PIN, HIGH);
        digitalWrite(NORFLASH_CLK_PIN, LOW);
        if(digitalRead(NORFLASH_MISO_PIN)) 
        {
            data |= 0x80 >> i;
        }
    }
    return data;
#endif
}

/* Norflash write enable */
void write_enable()
{
    digitalWrite(NORFLASH_CS_PIN, LOW);
    write_byte(WRITE_ENABLE_CMD);
    digitalWrite(NORFLASH_CS_PIN, HIGH);
}

/* Norflash write disable */
void write_disable()
{
    digitalWrite(NORFLASH_CS_PIN, LOW);
    write_byte(WRITE_DISABLE_CMD);
    digitalWrite(NORFLASH_CS_PIN, HIGH);
}

/* Read norflash status */
uint8_t read_status()
{
    uint8_t status = 0; 
    digitalWrite(NORFLASH_CS_PIN, LOW);
    write_byte(READ_STATU_REGISTER_1);      
    status = read_byte(0);                      
    digitalWrite(NORFLASH_CS_PIN, HIGH);  
    return status;
}

/* check norflash busy status */
void check_busy(char *str)
{
    while(read_status() & 0x01)
    {
    #ifdef NORFLASH_DEBUG_ENABLE
        Serial.printf("status = 0, flash is busy of %s\n", str);   
    #endif 
    }
}

/* Write less than oneblock(256 byte) data */
void write_one_block_data(uint32_t addr, uint8_t * pbuf, uint16_t len)
{
    uint16_t i; 
    check_busy("write_one_block_data");
    write_enable();                               
    digitalWrite(NORFLASH_CS_PIN, LOW);           
    write_byte(PAGE_PROGRAM_CMD);                 
    write_byte((uint8_t)(addr >> 16));             
    write_byte((uint8_t)(addr >> 8));   
    write_byte((uint8_t)addr);      
    for(i = 0; i < len; i++)                       
    {
        write_byte(*pbuf++);   
    }
    digitalWrite(NORFLASH_CS_PIN, HIGH);                              
    check_busy("write_one_block_data");
} 

/* Write less than one sector(4096 byte) length data  */
void write_one_sector_data(uint32_t addr, uint8_t * pbuf, uint16_t len)
{ 
    uint16_t free_space, head, page, remain;  
    free_space = ONE_PAGE_SIZE - addr % ONE_PAGE_SIZE;  
    if(len <= free_space) 
    {
        head = len;
        page = 0;                      
        remain = 0; 
    }
    if(len > free_space) 
    {
        head = free_space;
        page = (len - free_space) / ONE_PAGE_SIZE;     
        remain = (len - free_space) % ONE_PAGE_SIZE;
    }
    
    if(head != 0)
    {
    #ifdef NORFLASH_DEBUG_ENABLE
        Serial.print("head:");
        Serial.println(head);
    #endif
        write_one_block_data(addr, pbuf, head);
        pbuf = pbuf + head;
        addr = addr + head;
    }
    if(page != 0) 
    {
    #ifdef NORFLASH_DEBUG_ENABLE
        Serial.print("page:");
        Serial.println(page);
    #endif
        for(uint16_t i = 0; i < page; i++) 
        {
            write_one_block_data(addr, pbuf, ONE_PAGE_SIZE);
            pbuf = pbuf + ONE_PAGE_SIZE;
            addr = addr + ONE_PAGE_SIZE;
        }
    }
    if(remain != 0) 
    {
    #ifdef NORFLASH_DEBUG_ENABLE
        Serial.print("remain:");
        Serial.println(remain);
    #endif
        write_one_block_data(addr, pbuf, remain);
    }  
}

/* Write arbitrary length data */
void write_arbitrary_data(uint32_t addr, uint8_t* pbuf, uint32_t len)   
{ 
	uint32_t secpos;
	uint16_t secoff;
	uint16_t secremain;	   
 	uint16_t i;    
    uint8_t *write_buf = pbuf;	 
    uint8_t save_buffer[4096];  // save sector original data and add new data  
 	secpos = addr / 4096;       // sector number  
	secoff = addr % 4096;       // sector offset
	secremain = 4096 - secoff;  // sector remaining space   
    
 	if(len <= secremain)
    {
        secremain = len;        // sector remaining space less than 4096
    }
	while(1) 
	{	
		read_data(secpos * 4096, save_buffer, 4096); // read sector data
		for(i = 0; i < secremain; i++)
		{// check data, if all data is 0xFF no need erase sector
			if(save_buffer[secoff + i] != 0XFF)
            {// need erase sector
                break;	  
            }
		}
		if(i < secremain)
		{// erase sector and write data
			sector_erase(secpos);
			for(i = 0; i < secremain; i++)	       
			{
				save_buffer[i + secoff] = write_buf[i];	 // add new data 
			}
			write_one_sector_data(secpos * 4096, save_buffer, 4096); // write sector
		}
        else 
        {// no need erase sector
            write_one_sector_data(addr, write_buf, secremain);	
        }			   
		if(len == secremain)
        {// write done
            break; 
        }
		else
		{// continue write
			secpos ++;  // sector number + 1
			secoff = 0; // sector offset = 0 	 

		   	write_buf += secremain;  // write buff offset
			addr += secremain;       // addr offset	   
		   	len -= secremain;		 // remaining data len
			if(len > 4096)
            {// remaining data more than one sector(4096 byte)
                secremain = 4096;	 
            }
			else 
            {// remaining data less than one sector(4096 byte)
                secremain = len;			
            }
		}	 
	}	 
}

/* Read arbitrary length data */
void read_data(uint32_t addr24, uint8_t *pbuf, uint32_t len)
{
    check_busy("read_data");
    digitalWrite(NORFLASH_CS_PIN, LOW);
    write_byte(READ_DATA_CMD);
    write_byte((uint8_t)(addr24 >> 16));   
    write_byte((uint8_t)(addr24 >> 8));   
    write_byte((uint8_t)addr24);  
    for(uint32_t i = 0; i < len; i++)
    {
        *pbuf = read_byte(0xFF);
        pbuf ++;
    }
    digitalWrite(NORFLASH_CS_PIN, HIGH); 
}

/* Erase sector */
void sector_erase(uint32_t addr24)     
{
    addr24 *= 4096;  
    check_busy("sector_erase");
    write_enable();                     
    
    digitalWrite(NORFLASH_CS_PIN, LOW);
    write_byte(SECTOR_ERASE_CMD);          
    write_byte((uint8_t)(addr24 >> 16));    
    write_byte((uint8_t)(addr24 >> 8));   
    write_byte((uint8_t)addr24);  
      
    digitalWrite(NORFLASH_CS_PIN, HIGH);
    check_busy("sector_erase");
} 

/* Read norflash id */
uint16_t read_norflash_id()
{
    uint8_t data = 0;
    uint16_t device_id = 0;

    digitalWrite(NORFLASH_CS_PIN, LOW);
    write_byte(ManufactDeviceID_CMD);
    write_byte(0x00);
    write_byte(0x00);
    write_byte(0x00);
    data = read_byte(0);
    device_id |= data;  // low byte
    data = read_byte(0);
    device_id |= (data << 8);  // high byte
    digitalWrite(NORFLASH_CS_PIN, HIGH);
    
    return device_id;
}

void setup() {
    Serial.begin(115200);

    norflash_spi_init(); 

#ifdef FLASH_TEST_ENABLE
    /* readwrite test */
    int g = 0;
    uint8_t str[1280];
    memset(str, 0, sizeof(str));
    unsigned int  j = 0;       
    for(int k=0; k < 5; k++)
    {
        for(int i = 0; i < 256; i++)
        {
            str[j] = i;
            j++;
        }
    }
    Serial.println("");
    Serial.println("-----write data-------");
    sector_erase(0x00);
    write_one_sector_data(0x10, str, 256);
    memset(str, 0, sizeof(str));
    read_data(0x00, str, 512);
    Serial.println("str:");
    for(int k = 0; k < 512; k++)
    {
        if(g == 16)
        {
            Serial.println("|");
            if(k % 256 == 0) Serial.println("---------------");
            {
                g = 1;
            }
        }   
        else 
        {
            g++;
        }
        Serial.printf("%02X ", str[k]);
    }
#endif
}

void loop() {
}

3 运行测试

运行结果如下:
设备启动之后先读取了flash的制造商设备ID信息,这个数值仅供参考,因为这个是跟具体的flash芯片有关的。不过,只要这个数值符合芯片datasheet所描述的值就能说明spi的通讯是正常的,同理,如果读出来的值是00或者FF,不符合datasheet的值,那就是异常的。
读取了设备ID之后在0x10的位置开始写入了256个字节的数据,然后再从0x00的位置开始读取512个字节。
从串口打印的信息可以看出,flash相应的位置都已经写入了对应的数据,没有操作的地址都是FF,与代码一致。
在这里插入图片描述

4 读写速度测试

测试代码示例如下:
我这里是外扩了2M PSRAM的,因此可以直接分配1MB的动态内存用来测试,测试数据量越大应该是越准确的,但是如果是普通的ESP8266或者ESP32,是没有这么多RAM的,要测试的话只能改小一点。

    uint32_t test_size = 1024 * 1024;
    long lTime;
    uint8_t *buf = (uint8_t*)ps_malloc(test_size);
    memset(buf, 0, test_size);
    randomSeed(analogRead(0));  // randomize using noise from analog pin 0
    for(uint32_t i = 0; i < test_size; i++)
    {
        buf[i] = random(0, 255);  // get a random number from 0 to 255
    }
    Serial.printf("norflash speed test start \n");

    lTime = micros();
    write_arbitrary_data(0x00, buf, test_size);
    lTime = micros() - lTime;
    Serial.printf("write %d byte data end, spi frequency: %ld, time: %f s\n", test_size, SPI_FREQUENCY, (lTime / 1000000.0));

    memset(buf, 0, test_size);
    lTime = micros();
    read_data(0x00, buf, test_size);
    lTime = micros() - lTime;
    Serial.printf("read %d byte data end, spi frequency: %ld, time: %f s\n", test_size, SPI_FREQUENCY, (lTime / 1000000.0));
    if(buf)
    {
        free(buf);
    }

速度测试结果如下:
我这里只测试了GD25Q64,没有测试W25Q128,读写速度应该是差不多的。

SPI 40MHz读写1MB数据测试:
在这里插入图片描述
SPI 20MHz读写1MB数据测试:
在这里插入图片描述

结束语

好了,关于spi flash的编程就介绍到这里。本文只列举了ESP8266和ESP32-S2的情况,ESP32或者其他MCU基本也是一样的,大家举一反三即可。如果这篇文章对你有帮助,可以点赞收藏,如果还有什么问题,欢迎在评论区留言或者私信给我。

想了解更多Arduino的内容,可以关注一下博主,后续我还会继续分享更多的经验给大家。
esp8266基于Arduino的开发教程汇总:
https://blog.csdn.net/ShenZhen_zixian/article/details/121659482

  • 12
    点赞
  • 69
    收藏
    觉得还不错? 一键收藏
  • 11
    评论
评论 11
添加红包

请填写红包祝福语或标题

红包个数最小为10个

红包金额最低5元

当前余额3.43前往充值 >
需支付:10.00
成就一亿技术人!
领取后你会自动成为博主和红包主的粉丝 规则
hope_wisdom
发出的红包
实付
使用余额支付
点击重新获取
扫码支付
钱包余额 0

抵扣说明:

1.余额是钱包充值的虚拟货币,按照1:1的比例进行支付金额的抵扣。
2.余额无法直接购买下载,可以购买VIP、付费专栏及课程。

余额充值