优先级队列(五)


普通的队列是一种先进先出的数据结构,元素在队列尾追加,而从队列头删除。在某些情况下,我们可能需要找出队列中的最大值或者最小值,例如使用一个队列保存计算机的任务,一般情况下计算机的任务都是有优先级的,我们需要在这些计算机的任务中找出优先级最高的任务先执行,执行完毕后就需要把这个任务从队列中移除。普通的队列要完成这样的功能,需要每次遍历队列中的所有元素,比较并找出最大值,效率不是很高,这个时候,我们就可以使用一种特殊的队列来完成这种需求,优先队列。

优先队列按照其作用不同,可以分为以下两种:

  1. 最大优先队列:可以获取并删除队列中最大的值
  2. 最小优先队列:可以获取并删除队列中最小的值

1 最大优先队列

我们之前学习过堆,而堆这种结构是可以方便的删除最大的值,所以,接下来我们可以基于堆区实现最大优先队列。

1.1 最大优先队列API设计

1.2 最大优先级队列代码实现

/**
 * 最大有优先级队列
 * 用堆实现
 */
public class MaxPriorityQueue<T extends Comparable<T>> {
    //定义一个数组存储堆中元素
    private T[] items;
    //存储堆中元素个数
    private int N;

    //构造函数初始化参数
    public MaxPriorityQueue(int capacity) {
        items = (T[]) new Comparable[capacity + 1];
        this.N = 0;
    }

    //队列中元素个数
    public int size() {
        return N;
    }

    //队列是否为空
    public boolean isEmpty() {
        return N == 0;
    }

    //队列插入元素
    public void insert(T t) {
        //最大索引处增加元素并递增
        items[++N] = t;
        //上浮元素至正确位置
        swim(N);
    }

    //队列插入元素后上浮,使其处于一个正确的位置
    public void swim(int k) {
        while (k > 1) {
            if (less(k / 2, k)) {
                exch(k / 2, k);
            }
            k = k / 2;
        }
    }

    //删除最大元素,并返回这个元素
    public T delMax() {
        T max = items[1];
        //交换最大元素和最后一个元素位置
        exch(1, N);
        //删除最后一个元素
        items[N] = null;
        N--;
        //下沉元素1处元素至正确位置
        sink(1);
        return max;
    }

    //删除元素后下沉
    public void sink(int k) {
        while (2 * k <= N) {
            int max;
            //如果有右子节点
            if (2 * k + 1 <= N) {
                if (less(2 * k + 1, 2 * k)) {
                    max = 2 * k;
                } else {
                    max = 2 * k + 1;
                }
            } else {
                max = 2 * k;
            }

            if (!less(k, max)) {
                break;
            }
            exch(k, max);
            k = max;
        }
    }

    //比较元素大小
    public boolean less(int i, int j) {
        return items[i].compareTo(items[j]) < 0;
    }

    //交换元素
    public void exch(int i, int j) {
        T temp = items[i];
        items[i] = items[j];
        items[j] = temp;
    }


    public static void main(String[] args) {
        //创建最小优先队列对象
        MaxPriorityQueue<String> queue = new MaxPriorityQueue<>(10);
        //往队列中存数据
        queue.insert("G");
        queue.insert("F");
        queue.insert("E");
        queue.insert("D");
        queue.insert("C");
        queue.insert("B");
        queue.insert("A");

        //通过循环获取最小优先队列中的元素
        while (!queue.isEmpty()) {
            String min = queue.delMax();
            System.out.print(min + " ");
        }

    }
}

2 最小优先队列

最小优先队列实现起来也比较简单,我们同样也可以基于堆来完成最小优先队列。我们前面学习堆的时候,堆中存放数据元素的数组要满足都满足如下特性:

  1. 最大的元素放在数组的索引1处。
  2. 每个结点的数据总是大于等于它的两个子结点的数据。

其实我们之前实现的堆可以把它叫做最大堆,我们可以用相反的思想实现最小堆,让堆中存放数据元素的数组满足如下特性:

  1. 最小的元素放在数组的索引1处。
  2. 每个结点的数据总是小于等于它的两个子结点的数据。
  3. 这样我们就能快速的访问到堆中最小的数据。

2.1 最小优先级队列API设计

2.2 最小优先级队列代码实现

/**
 * 最小有优先级队列
 * 用堆实现
 */
public class MinPriorityQueue<T extends Comparable<T>> {

    //定义一个数组存储堆中元素
    private T[] items;
    //记录堆中元素个数
    private int N;

    //构造函数初始化参数
    public MinPriorityQueue(int capacity) {
        items = (T[]) new Comparable[capacity + 1];
        this.N = 0;
    }

    //判断队列是否为空
    public boolean isEmpty() {
        return N == 0;
    }

    //获取队列中元素个数
    public int size() {
        return N;
    }

    //插入元素(最大索引处插入元素,上浮调整顺序)
    public void insert(T t) {
        items[++N] = t;
        //上浮
        swim(N);
    }

    //插入元素后上浮操作,使插入的k元素在堆中又一个正确的位置
    public void swim(int k) {
        //k和其父节点k/2比较
        while (k > 1) {
            if (less(k, k / 2)) {
                exch(k, k / 2);
            }
            k = k / 2;
        }
    }

    //删除最大元素
    public T delMin() {
        //取出最大元素,索引为1的
        T minT = items[1];
        //交换最大索引和1处元素
        exch(1, N);
        //删除最大索引处元素
        items[N] = null;
        //元素递减
        N--;
        //现在将索引为1的元素下沉,调整其到正确位置
        sink(1);
        return minT;
    }

    //删除最大小元素后下沉(最后一个元素和第一个元素交换)
    public void sink(int k) {
        while (2 * k <= N) {
            //找出子节点中最大值
            //如果有右子节点
            int min;
            if (2 * k + 1 <= N) {
                if (less(2 * k, 2 * k + 1)) {
                    min = 2 * k;
                } else {
                    min = 2 * k + 1;
                }
            } else {
                min = 2 * k;
            }

            //判读啊当前节点和子节点值的大小
            if (less(k, min)) {
                break;
            }
            exch(k, min);
            //索引指向子节点
            k = min;
        }
    }

    //比较元素大小
    public boolean less(int i, int j) {
        return items[i].compareTo(items[j]) < 0;
    }

    //交换元素位置
    public void exch(int i, int j) {
        T temp = items[i];
        items[i] = items[j];
        items[j] = temp;
    }

    public static void main(String[] args) {
        //创建最小优先队列对象
        MinPriorityQueue<String> queue = new MinPriorityQueue<>(10);
        //往队列中存数据
        queue.insert("G");
        queue.insert("F");
        queue.insert("E");
        queue.insert("D");
        queue.insert("C");
        queue.insert("B");
        queue.insert("A");

        //通过循环获取最小优先队列中的元素
        while (!queue.isEmpty()) {
            String min = queue.delMin();
            System.out.print(min + " ");
        }

    }
}

3 索引优先队列

在之前实现的最大优先队列和最小优先队列,他们可以分别快速访问到队列中最大元素和最小元素,但是他们有一个缺点,就是没有办法通过索引访问已存在于优先队列中的对象,并更新它们。为了实现这个目的,在优先队列的基础上,学习一种新的数据结构,索引优先队列。接下来我们以最小索引优先队列举列。

3.1 索引优先队列实现思路

步骤一:

存储数据时,给每一个数据元素关联一个整数,例如insert(int k,T t),我们可以看做k是t关联的整数,那么我们的实现需要通过k这个值,快速获取到队列中t这个元素,此时有个k这个值需要具有唯一性。
最直观的想法就是我们可以用一个T[] items数组来保存数据元素,在insert(int k,T t)完成插入时,可以把k看做是items数组的索引,把t元素放到items数组的索引k处,这样我们再根据k获取元素t时就很方便了,直接就可以拿到items[k]即可。

步骤二:

步骤一完成后的结果,虽然我们给每个元素关联了一个整数,并且可以使用这个整数快速的获取到该元素,但是,items数组中的元素顺序是随机的,并不是堆有序的,所以,为了完成这个需求,我们可以增加一个数组int[]pq,来保存每个元素在items数组中的索引,pq数组需要堆有序,也就是说,pq[1]对应的数据元素items[pq[1]]要小于等于pq[2]和pq[3]对应的数据元素items[pq[2]]和items[pq[3]]。

步骤三:

通过步骤二的分析,我们可以发现,其实我们通过上浮和下沉做堆调整的时候,其实调整的是pq数组。如果需要对items中的元素进行修改,比如让items[0]=“H”,那么很显然,我们需要对pq中的数据做堆调整,而且是调整pq[9]中元素的位置。但现在就会遇到一个问题,我们修改的是items数组中0索引处的值,如何才能快速的知道需要挑中pq[9]中元素的位置呢?最直观的想法就是遍历pq数组,拿出每一个元素和0做比较,如果当前元素是0,那么调整该索引处的元素即可,但是效率很低。我们可以另外增加一个数组,int[] qp,用来存储pq的逆序。例如:在pq数组中:pq[1]=6;那么在qp数组中,把6作为索引,1作为值,结果是:qp[6]=1;

当有了pq数组后,如果我们修改items[0]=“H”,那么就可以先通过索引0,在qp数组中找到qp的索引:qp[0]=9,那么直接调整pq[9]即可。

3.2 索引优先队列API设计

3.3 最小索引优先队列代码实现

/**
 * 最小索引优先级队列
 */
public class IndexMinPriorityQueue<T extends Comparable<T>> {
    //存储堆中元素
    private T[] items;
    //保存每个元素在items数组中的索引,pq数组需要堆有序
    private int[] pq;
    //保存pq的逆序,pq值作为索引,pq索引作为值
    private int[] qp;
    //记录堆中元素个数
    private int N;

    //构造函数
    public IndexMinPriorityQueue(int capacity) {
        items = (T[]) new Comparable[capacity + 1];
        pq = new int[capacity + 1];
        qp = new int[capacity + 1];
        this.N = 0;

        //默认队列不存储元素
        for (int i = 0; i < qp.length; i++) {
            qp[i] = -1;
        }
    }

    //队列是否为空
    public boolean isEmpty() {
        return N == 0;
    }

    //队列大小
    public int size() {
        return N;
    }

    //比较大小
    public boolean less(int i, int j) {
        //pq索引处元素大小
        return items[pq[i]].compareTo(items[pq[j]]) < 0;
    }

    //交换元素顺序
    public void exch(int i, int j) {
        //交换pq中索引顺序
        int temp = pq[i];
        pq[i] = pq[j];
        pq[j] = temp;

        //更新qp中数据
        qp[pq[i]] = i;
        qp[pq[j]] = j;
    }

    //判断k处索引是否已经存在
    public boolean contain(int k) {
        return qp[k] != -1;
    }

    //最小元素关联的索引
    public int minIndex() {
        return pq[1];
    }

    //索引i处插入元素t
    public void insert(int i, T t) {
        if (contain(i)) {
            return;
        }
        //把数据存到items对应的i位置处
        items[i] = t;
        //元素个数加1
        N++;
        //把i存储到pq中
        pq[N] = i;
        //记录qp中逆序
        qp[i] = N;
        //通过上浮完成堆调整
        swim(i);
    }

    //删除最小索引
    public int delMin() {
        //获取最小元素关联的索引
        int minIndex = pq[1];
        //交换pq索引处1和N处的元素
        exch(1, N);
        //删除逆索引
        qp[pq[N]] = -1;
        //删除pq中存储索引
        pq[N] = -1;
        //删除元素
        items[minIndex] = null;
        N--;
        //下沉操作
        sink(1);
        return minIndex;
    }

    //删除指定索引
    public void delete(int i) {
        //i在pq处的索引
        int k = qp[i];
        //交换k和最后一个元素索引
        exch(k, N);
        //删除元素
        items[k] = null;
        //删除逆索引
        qp[pq[N]] = -1;
        //删除该索引
        pq[N] = -1;
        //堆的调整
        sink(k);
        swim(k);
    }

    //把与索引i关联的元素修改为t
    public void changeItem(int i, T t) {
        //修改items数组中i位置的元素为t
        int k = qp[i];
        //找到i在pq中出现的位置
        items[k] = t;
        //堆调整
        swim(k);
        sink(k);
    }

    //上浮
    public void swim(int k) {
        while (k > 1) {
            if (less(k, k / 2)) {
                exch(k, k / 2);
            }
            k = k / 2;
        }
    }

    //下沉
    public void sink(int k) {
        while (2 * k < N) {
            //找出子节点中最小元素索引
            int min;
            //如果存在右子节点
            if (2 * k + 1 < N) {
                if (less(2 * k + 1, 2 * k)) {
                    min = 2 * k + 1;
                } else {
                    min = 2 * k;
                }
            } else {
                min = 2 * k;
            }
            //如果比子节点大,则不用交换
            if (!less(k, min)) {
                break;
            }
            exch(k, min);
            k = min;
        }
    }

    public static void main(String[] args) {
        //创建索引最小优先队列对象
        IndexMinPriorityQueue<String> queue = new IndexMinPriorityQueue<>(10);

        //往队列中添加元素
        queue.insert(0, "A");
        queue.insert(1, "C");
        queue.insert(2, "F");

        //测试修改
        queue.changeItem(2, "B");

        //测试删除
        while (!queue.isEmpty()) {
            int index = queue.delMin();
            System.out.print(index + " ");
        }
    }
}

3.4 最大索引优先级队列实现

package com.bcl.algorithm.priority;

/**
 * 索引最大优先级队列
 */
public class IndexMaxPriorityQueue<T extends Comparable<T>> {
    //存储堆中元素
    private T[] items;
    //存储items索引值
    private int[] pq;
    //存储pq中索引的逆序,pq的值为索引,索引为值
    private int[] qp;
    //存储堆中数据
    private int N;

    //构造函数初始化参数
    public IndexMaxPriorityQueue(int capacity) {
        items = (T[]) new Comparable[capacity + 1];
        pq = new int[capacity + 1];
        qp = new int[capacity + 1];
        this.N = 0;

//        for (int i : qp) {
//            qp[i] = -1;
//        }
        //默认队列不存储元素
        for (int i = 0; i < qp.length; i++) {
            qp[i] = -1;
        }
    }

    //队列是否为空
    public boolean isEmpty() {
        return N == 0;
    }

    //队列大小
    public int size() {
        return N;
    }

    public boolean max(int i, int j) {
        return items[pq[i]].compareTo(items[pq[j]]) > 0;
    }

    //交换元素顺序
    public void exch(int i, int j) {
        //交换pq中索引顺序
        int temp = pq[i];
        pq[i] = pq[j];
        pq[j] = temp;

        //更新qp中数据
        qp[pq[i]] = i;
        qp[pq[j]] = j;
    }

    //是否包含对应索引
    public boolean contain(int i) {
        return qp[i] != -1;
    }

    //最大索引
    public int maxIndex() {
        return pq[1];
    }

    //索引i处插入元素
    public void insert(int i, T t) {
        if (contain(i)) {
            return;
        }
        //items处插入元素t
        items[i] = t;
        //个数自增
        N++;
        //pq增加索引映射
        pq[N] = i;
        //qp增加逆序
        qp[i] = N;
        //上浮调整堆顺序
        swim(N);
    }

    //删除最大索引
    public int delMaxIndex() {
        //找到最大元素索引
        int maxIndex = pq[1];
        //交换元素
        exch(1, N);
        //删除元素
        items[maxIndex] = null;
        //删除逆索引
        qp[pq[N]] = -1;
        //删除索引
        pq[N] = -1;
        //元素减少
        N--;
        //下沉调整堆顺序
        sink(1);
        return maxIndex;
    }

    //删除索引i处元素
    public void delete(int i) {
        //找到索引i在pq中位置,pq调整顺序
        int k = qp[i];
        //交换k处元素位置
        exch(k, N);
        //删除元素
        items[k] = null;
        qp[pq[N]] = -1;
        //删除pq中元素
        pq[N] = -1;
        //堆调整顺序
        sink(k);
        swim(k);
    }

    //修改索引i处的值为t
    public void changeItems(int i, T t) {
        items[i] = t;
        int k = qp[i];
        swim(k);
        sink(k);
    }

    //通过上浮,调整堆顺序
    public void swim(int k) {
        while (k > 1) {
            if (max(k, k / 2)) {
                exch(k, k / 2);
            }
            k = k / 2;
        }
    }

    //通过下沉,调整堆顺序
    public void sink(int k) {
        while (2 * k <= N) {
            //找到子节点最大值
            int max;
            if (2 * k + 1 <= N) {
                if (max(2 * k + 1, 2 * k)) {
                    max = 2 * k + 1;
                } else {
                    max = 2 * k;
                }
            } else {
                max = 2 * k;
            }
            if (max(k, max)) {
                break;
            }
            exch(k, max);
            k = max;
        }
    }

    public static void main(String[] args) {
        //创建索引最小优先队列对象
        IndexMaxPriorityQueue<String> queue = new IndexMaxPriorityQueue<>(10);

        //往队列中添加元素
        queue.insert(0, "A");
        queue.insert(1, "C");
        queue.insert(2, "F");

        //测试修改
        queue.changeItems(2, "B");

        //测试删除
        while (!queue.isEmpty()) {
            int index = queue.delMaxIndex();
            System.out.print(index + " ");
        }
    }
}

  • 0
    点赞
  • 1
    收藏
    觉得还不错? 一键收藏
  • 0
    评论
评论
添加红包

请填写红包祝福语或标题

红包个数最小为10个

红包金额最低5元

当前余额3.43前往充值 >
需支付:10.00
成就一亿技术人!
领取后你会自动成为博主和红包主的粉丝 规则
hope_wisdom
发出的红包
实付
使用余额支付
点击重新获取
扫码支付
钱包余额 0

抵扣说明:

1.余额是钱包充值的虚拟货币,按照1:1的比例进行支付金额的抵扣。
2.余额无法直接购买下载,可以购买VIP、付费专栏及课程。

余额充值