定义
循环队列是一种数据结构,它可以在有限的存储空间内实现队列的操作。循环队列通常用数组实现,并且有一个固定的大小。它有两个指针,一个是头指针(front),另一个是尾指针(rear)。在循环队列中,当尾指针到达数组的末端,如果队列仍未满,它会从数组的开始位置继续。
循环队列中的元素可以按照先进先出(FIFO)的顺序进行操作。具体来说,插入元素的操作(通常称为入队)发生在rear指针指向的位置,而删除元素的操作(通常称为出队)发生在front指针指向的位置。当rear指针追上front指针时,队列为空;当front指针追上rear指针时,队列为满。
特点
- 循环队列是一种使用一维数组存储的队列,它通过取模运算实现了队列的环形结构。
- 循环队列中,队头指针和队尾指针都是固定位置的,队头指针指向队首元素,队尾指针指向队尾元素的下一个位置。
- 循环队列中,当队尾指针到达数组的末端时,如果队列仍未满,它会从数组的开始位置继续。
- 循环队列中,先进入的元素先出队,后进入的元素后出队,遵循先进先出原则。
- 循环队列在内存中可以高效地利用存储空间,因为它不需要像普通队列那样在删除元素时移动大量元素。
- 循环队列需要预先分配一定的存储空间,如果队列未满,则会造成空间的浪费。
- 循环队列在进行插入和删除操作时,具有很高的效率,时间复杂度为O(1)。
总之,循环队列是一种高效、实用的数据结构,适用于需要频繁进行插入和删除操作的情况。
基本操作
- 初始化:创建一个空的循环队列,并设置相应的头结点和尾结点。
- 入队操作:将一个元素添加到循环队列的尾部,需要更新尾结点的指针域和队列的长度属性。
- 出队操作:从循环队列的头部删除一个元素,需要更新头结点的指针域和队列的长度属性。
- 获取队头元素:获取循环队列的头部元素,需要返回头结点所指向的元素的值。
- 判断队列是否为空:检查循环队列是否为空,需要判断头结点和尾结点是否相等。
- 判断队列是否已满:检查循环队列是否已满,需要判断队列的长度是否等于其最大容量。
- 清空队列:删除循环队列中的所有元素,需要将头结点和尾结点指向同一个位置。
需要注意的是,在循环队列中,头结点和尾结点是相连的,当尾结点到达数组的末端时,如果队列仍未满,它会从数组的开始位置继续。因此,循环队列的入队和出队操作都是在头结点和尾结点之间进行的。
代码实现
1.定义接口
#define MAXSIZE 100
typedef int DataType;
typedef struct
{
DataType data[MAXSIZE];
int front;
int rear;
}CirclesQueue;
/*循环队列初始化*/
int init(CirclesQueue *Q);
/*入队*/
int enqueue(CirclesQueue *Q, DataType x);
/*队满*/
int isfull(CirclesQueue *Q);
/*出队*/
int dequeue(CirclesQueue *Q, DataType *);
/*队空*/
int isempty(CirclesQueue *Q);
// 输出队列内容
void printQueue(CirclesQueue *Q);
// 获取队列长度
int getLength(CirclesQueue *Q);
// 获取队首元素
DataType getFront(CirclesQueue* Q);
2.初始化
int init(CirclesQueue *Q)
{
Q->front = Q->rear = 0;
return 0;
}
3.入队
int enqueue(CirclesQueue *Q, DataType x)
{
if(isfull(Q))
{
printf("队列已满!100001\n");
return 100001;
}
Q->rear = (Q->rear+1) % MAXSIZE;
Q->data[Q->rear] = x;
return 0;
}
4.队满
int isfull(CirclesQueue *Q)
{
return (Q->rear+1)%MAXSIZE == Q->front ? 1 : 0;
}
5.出队
int dequeue(CirclesQueue *Q, DataType *x)
{
if(isempty(Q))
{
printf("队列为空!100002\n");
return 100002;
}
Q->front = (Q->front+1) % MAXSIZE;
*x = Q->data[Q->front];
return 0;
}
6.队空
int isempty(CirclesQueue *Q)
{
return (Q->front == Q->rear) ? 1 : 0;
}
7.输出队列内容
void printQueue(CirclesQueue *Q) {
int i;
if (isempty(Q)) {
printf("Queue is empty.\n");
return;
}
i = (Q -> front) %MAXSIZE;
do{
printf(" %d",Q -> data[(i + 1 % MAXSIZE)]);
i = (i+1) %MAXSIZE;
}while(i != Q -> rear);
}
8.获取队列长度
int getLength(CirclesQueue *Q) {
return (Q->rear - Q->front + MAXSIZE) % MAXSIZE; // 循环队列:若rear在前方,则长度为rear-front+MAXSIZE,否则为rear-front
}
9.获取队首元素
DataType getFront(CirclesQueue* Q) {
int i;
i = (Q -> front) %MAXSIZE;
return Q -> data[(i + 1 % MAXSIZE)];
}
完整代码
main.c
#include <stdio.h>
#include "CirclesQueue.h"
#include <string.h>
#include <stdlib.h>
int main(int argc, char* argv[])
{
CirclesQueue Q;
DataType x;
int cmd;
char yn;
int result;
char welcome[] = "欢迎使用";
int i = 0;
int m = 0;
int n = 0;
for(i=0;i<strlen(welcome);i++)
{
printf("%c",welcome[i]);
for(m=0;m<10000;m++)
for(n=0;n<1000;n++)
{
;
}
}
printf("\n\n\n");
do
{
printf("-----------循环队列演示-----------\n");
printf(" 1. 初始化\n");
printf(" 2. 入队\n");
printf(" 3. 出队\n");
printf(" 4. 队空\n");
printf(" 5. 队满\n");
printf(" 6. 队列元素个数\n");
printf(" 7. 取队首元素\n");
printf(" 8. 输出队列\n");
printf(" 9. 帮助\n");
printf(" 0. 退出\n");
printf(" 请选择(0~6):");
scanf("%d",&cmd);
switch(cmd)
{
case 1:
init(&Q);
printf("队列已初始化!\n");
break;
case 2:
printf("请输入要入队的元素x=");
scanf("%d", &x);
if(!enqueue(&Q,x))
{
printf("元素x=%d已入队\n", x);
}
break;
case 3:
printf("确定要出队(出队会将删除对首元素, y or n, n)?");
getchar();
scanf("%c", &yn);
if(yn == 'y' || yn == 'Y')
{
if(!dequeue(&Q,&x))
{
printf("队首元素【%d】已出队!\n", x);
}
}
break;
case 4:
if(isempty(&Q)) printf("队列为空!\n");
else printf("队列不为空!\n");
break;
case 5:
if(isfull(&Q)) printf("队列已满!\n");
else printf("队列还没有满!\n");
break;
case 6:
printf("队列的长度:%d\n",getLength(&Q));
break;
case 7:
printf("队列首元素: %d\n", getFront(&Q));
break;
case 8:
printf("输出队列:");
printQueue(&Q);
printf("\n");
break;
case 9:
printf("本程序由叶永豪设计开发\n");
break;
}
}while(cmd!=0);
return 0;
}
CirclesQueue.c
#include <stdio.h>
#include "CirclesQueue.h"
/*循环队列初始化*/
int init(CirclesQueue *Q)
{
Q->front = Q->rear = 0;
return 0;
}
/*入队*/
int enqueue(CirclesQueue *Q, DataType x)
{
if(isfull(Q))
{
printf("队列已满!100001\n");
return 100001;
}
Q->rear = (Q->rear+1) % MAXSIZE;
Q->data[Q->rear] = x;
return 0;
}
/*队满*/
int isfull(CirclesQueue *Q)
{
return (Q->rear+1)%MAXSIZE == Q->front ? 1 : 0;
}
/*出队*/
int dequeue(CirclesQueue *Q, DataType *x)
{
if(isempty(Q))
{
printf("队列为空!100002\n");
return 100002;
}
Q->front = (Q->front+1) % MAXSIZE;
*x = Q->data[Q->front];
return 0;
}
/*队空*/
int isempty(CirclesQueue *Q)
{
return (Q->front == Q->rear) ? 1 : 0;
}
// 输出队列内容
void printQueue(CirclesQueue *Q) {
int i;
if (isempty(Q)) {
printf("Queue is empty.\n");
return;
}
i = (Q -> front) %MAXSIZE;
do{
printf(" %d",Q -> data[(i + 1 % MAXSIZE)]);
i = (i+1) %MAXSIZE;
}while(i != Q -> rear);
}
// 获取队列长度
int getLength(CirclesQueue *Q) {
return (Q->rear - Q->front + MAXSIZE) % MAXSIZE; // 循环队列:若rear在前方,则长度为rear-front+MAXSIZE,否则为rear-front
}
// 获取队首元素
DataType getFront(CirclesQueue* Q) {
int i;
i = (Q -> front) %MAXSIZE;
return Q -> data[(i + 1 % MAXSIZE)];
}
CirclesQueue.h
#define MAXSIZE 100
typedef int DataType;
typedef struct
{
DataType data[MAXSIZE];
int front;
int rear;
}CirclesQueue;
/*循环队列初始化*/
int init(CirclesQueue *Q);
/*入队*/
int enqueue(CirclesQueue *Q, DataType x);
/*队满*/
int isfull(CirclesQueue *Q);
/*出队*/
int dequeue(CirclesQueue *Q, DataType *);
/*队空*/
int isempty(CirclesQueue *Q);
// 输出队列内容
void printQueue(CirclesQueue *Q);
// 获取队列长度
int getLength(CirclesQueue *Q);
// 获取队首元素
DataType getFront(CirclesQueue* Q);
运行截图
小结
循环队列是一种特殊的线性表,只允许在表的前端进行删除操作,而在表的后端进行插入操作,且两端都是直接相邻的。循环队列的底层实现一般是用数组来实现的,是采用循环的方式来遍历整个队列。循环队列通过入队和出队操作,可以实现队列的先进先出原则。同时,循环队列在内存中可以高效地利用存储空间,因为它不需要像普通队列那样在删除元素时移动大量元素。但是,循环队列需要预先分配一定的存储空间,如果队列未满,则会造成空间的浪费。