优先队列学习(上)
本篇为优先队列学习笔记,优先队列与队列相似,但优先队列中的元素整体上是有序的。
在插入一个元素时,优先队列的有序状态有可能会被打破,使用从下到上的堆有序化进行重新排序,确定每个元素的优先级,删除一个元素时,有序状态也有可能被打破,使用使用从上到下的堆有序化进行重新排列,最终使优先队列重新回到有序状态。
想要构建一个优先队列,一个数组即可作为其载体。本次使用完全二叉树
作为实现优先队列的方法,另外还给该二叉树规定为堆有序
,使其变成二叉堆,用来方便地完成优先队列的基本操作————“删除最大元素”、“插入元素”。
堆有序是指在二叉树中,每个父节点的优先级都比其两个子节点高或者相等。
基于以上认识,可以开始着手实现一个简单的优先队列了。
首先要做的就是维护一个数组,为了计算方便,该数组的第0个位置(即索引为0)不存储数据,第1个位置用于存储根结点数据,第2和第3个位置用于存储根节点的两个子节点的位置,第4和第5个位置用于存储第2个位置数据的两个子节点数据,第6和第7个位置用于存储第3个位置数据第两个子节点数据…
以此类推,可知第K个节点的父节点为数组第k/2个位置上的数据,而第K个节点的两个子节点的分别为数组第2k个位置以及第2k+1位置的数据。根据此存储数据方式,实际上可以很方便的对这个二叉树进行遍历,并更新其有序化状态。
在试图实现优先队列之前,先实现两个常用的交换和比较大小的内联函数
template<typename T>
inline void exch(vector<T> &a, int j, int k)
{
swap(a[j], a[k]);
}
template<typename T>
inline bool pqless(vector<T> &a, int x, int y)
{
if(a[x] <= a[y])
return true;
return false;
}
优先队列学习(下)
1.sink
接下来,写一个模版类来完成最基本的优先队列实现。
该类主要实现以下几个方法
sink(由上到下的堆有序化方法)、swim(由下到上的堆有序化方法)、insert(插入元素的方法)、delete(删除优先级最高元素的方法)、pqless(比较数据大小的方法)、exch(交换节点数据的方法)
sink 函数用于实现由上到下的堆有序方法,假设此时因为某节点的优先级变低,使得它的优先级比子节点优先级低,打破了原来的堆有序状态,需要对二叉树的此节点位置开始,从上到下依据优先级进行重新构建堆有序状态。若某K节点的优先级变低,比较它第两个子节点----第2k和第2k+1节点的大小,寻找这两个子节点中数据优先级最大的,这样做的原因是堆有序的规则,父节点必须大于等于它的子节点,在父节点的优先级发生变化而需要与子节点交换时,还应该继续遵守堆有序的规则,因此寻找两个子节点中优先级最高的作为可能的父节点
,在成为父节点之前,还需要保证原先的父节点确实比这个父节点的较大的一个子节点小,具体算法下所示:
N = pq.size() -1;
while(2*k <= N
{
j = 2*k;
if((j < N) && pqless(pq, j, j+1))
j++;
if(!pqless(pq,k,j)) break;
exch(pq, k, j);
k = j;
//继续从上到下遍历子节点,直到数组的边缘。
}
2.swim
swim 函数用于实现由下到上的堆有序方法,应用场景为当某节点的优先级变高,有可能破坏二叉堆的堆有序状态,需要从该节点开始,往上(数组中是向前)进行父节点遍历,直到恢复新的堆有序状态。实现过程比较简单,只需要比较父节点和该节点本身的优先级,具体实现方法如下所示:
N = pq.size()-1;
while ((k>1)&&!pqless(pq, k, k/2)
{
exch(pq, k, k/2);
k = k/2;
}
3.insert
插入一个元素,假设需要插入一个元素,一般情况下会破坏堆有序状态,选择从数组最后插入,即从二叉树的最底层插入一个元素,接着使该二叉堆恢复有序状态即可。
pq.push_back(val); //val 是一个新的数据
int NN = pq.size()-1;
swim(NN);
4.delete
删除一个优先级最高的元素,该方法是优先队列的基本方法。一般是将优先队列中最后一个元素与最高级元素交换,并从队列中删除最高级元素,然后将被交换到最高级节点的这个最后一个元素进行堆有序化,使得优先队列重新回到堆有序状态。具体方法如下所示:
T max = pq[1];
N = pq.size()-1;
exch(pq,1,N--);
pq.assign(pq.begin,pq.end()-1)
sink(1);
return max;
完成了以上几个方法,基本就解决了优先队列的基本操作实现,稍对代码进行调整,可在main函数中进行验证自己的优先队列实现。
MaxPQ<int> maxpq(5);
MinPQ<int> minpq(5);
maxpq.insert(1);
// maxpq.print();
maxpq.insert(2);
// maxpq.print();
maxpq.insert(3);
// maxpq.print();
maxpq.insert(4);
// maxpq.print();
maxpq.insert(5);
// maxpq.print();
minpq.insert(3);
minpq.insert(1);
minpq.insert(2);
minpq.insert(4);
minpq.insert(5);
cout << maxpq.deleteMax() << " " << minpq.deleteMin() << endl;
maxpq.print();
cout << maxpq.deleteMax() << " " << minpq.deleteMin() << endl;
maxpq.print();
cout << maxpq.deleteMax() << " " << minpq.deleteMin() << endl;
maxpq.print();
cout << maxpq.deleteMax() << " " << minpq.deleteMin() << endl;
maxpq.print();
cout << maxpq.deleteMax() << " " << minpq.deleteMin() << endl;
maxpq.print();
minpq.print();
本次代码运行结果如下所示
vector容量1
插入元素:1
---------目前vector 内容---------
-----------Max当前优先队列内容----------
0 1
-----------Max当前优先队列内容----------
0 1
vector容量2
插入元素:2
---------目前vector 内容---------
-----------Max当前优先队列内容----------
0 1 2
-----------Max当前优先队列内容----------
0 2 1
vector容量3
插入元素:3
---------目前vector 内容---------
-----------Max当前优先队列内容----------
0 2 1 3
-----------Max当前优先队列内容----------
0 3 1 2
vector容量4
插入元素:4
---------目前vector 内容---------
-----------Max当前优先队列内容----------
0 3 1 2 4
-----------Max当前优先队列内容----------
0 4 3 2 1
vector容量5
插入元素:5
---------目前vector 内容---------
-----------Max当前优先队列内容----------
0 4 3 2 1 5
-----------Max当前优先队列内容----------
0 5 4 2 1 3
5 1
-----------Max当前优先队列内容----------
0 4 3 2 1
4 2
-----------Max当前优先队列内容----------
0 3 1 2
3 3
-----------Max当前优先队列内容----------
0 2 1
2 4
-----------Max当前优先队列内容----------
0 1
1 5
-----------Max当前优先队列内容----------
0
-----------Min当前优先队列内容----------
0 5 4 3 2 1
Program ended with exit code: 0
下面是完整代码
//
// Priority_Queue_practise.hpp
// Dat_Structure
//
// Created by 云子谣 on 2020/2/20.
// Copyright © 2020 云子谣. All rights reserved.
//
#ifndef Priority_Queue_practise_hpp
#define Priority_Queue_practise_hpp
#include <stdio.h>
#include <iostream>
#include <queue>
#endif /* Priority_Queue_practise_hpp */
using namespace std;
template<typename T>class MaxPQ
{
public:
MaxPQ(int maxN);
~MaxPQ();
bool isEmpty();
void insert(T val);
T deleteMax();
void swim(int k);
void sink(int k);
friend void exch(vector<T> &a, int j, int k);
friend bool pqless(T &a, int x, int y);
void print();
private:
vector<T> pq;
int N = 0;
};
template<typename T> class MinPQ
{
public:
MinPQ(int maxN);
~MinPQ();
bool isEmpty();
void insert(T val);
T deleteMin();
void swim(int k);
void sink(int k);
friend void exch(vector<T> &a, int j, int k);
friend bool pqless(T &a, int x, int y);
void print();
private:
vector<T> pq;
int N = 0;
};
template<typename T>
inline void exch(vector<T> &a, int j, int k)
{
swap(a[j], a[k]);
}
template<typename T>
inline bool pqless(vector<T> &a, int x, int y)
{
if(a[x] <= a[y])
return true;
return false;
}
template<typename T>MaxPQ<T>::MaxPQ(int maxN)
{
// pq.assign(maxN+1, 0);
pq.resize(1);
}
template<typename T>MaxPQ<T>::~MaxPQ()
{}
template<typename T> bool MaxPQ<T>::isEmpty()
{
N = pq.size();
if(N)
return false;
return true;
}
template<typename T> void MaxPQ<T>::insert(T val)
{
// pq[++N] = val;
// swim(N);
auto i = val;
//cout << "接收元素:" << i << endl;
pq.push_back(i);
int NN= pq.size()-1;
cout << "vector容量" << NN << endl;
cout << "插入元素:" << *(pq.end()-1)<< endl;
cout << "---------目前vector 内容---------" << endl;
print();
swim(NN);
print();
}
template<typename T> T MaxPQ<T>::deleteMax()
{
N = pq.size()-1;
T max = pq[1];
exch(pq, 1, N--);// 交换最后一个元素和最大元素, 另N-1 代表 整个队列大小减一
pq.assign(pq.begin(), pq.end()-1);
sink(1);
//pq.resize(N-1);
return max;
}
template<typename T> void MaxPQ<T>::sink(int k)
{
N = pq.size()-1;
while (k*2 <= N)
{
int j = k*2;
if((j < N) && pqless(pq, j, j+1))// 找k的两个子节点中最大的
{
j++;
}
if(!pqless(pq, k, j))
break;
exch(pq, k, j);
k = j;
}
}
template<typename T> void MaxPQ<T>::swim(int k)
{
while((k>1)&&!pqless(pq, k, k/2))
{
exch(pq, k, k/2);
k = k/2;
}
}
template<typename T>MinPQ<T>::MinPQ(int maxN)
{
pq.assign(maxN+1, 0);
}
template<typename T>MinPQ<T>::~MinPQ(){}
template<typename T> void MinPQ<T>::insert(T val)
{
pq[++N] = val;
//pq.push_back(val);
swim(N);
}
template<typename T> bool MinPQ<T>::isEmpty()
{
if(N) return false;
return true;
}
template<typename T> T MinPQ<T>::deleteMin()
{
T min = pq[1];
exch(pq, 1, N--);
//pq.erase(pq.end());
//pq[N+1] = nullptr;
sink(1);
//pq.resize(N-1);
return min;
}
template<typename T> void MinPQ<T>::sink(int k)
{
while(k*2 <= N)
{
int j = k*2;
if((j<N)&&!pqless(pq, j, j+1))
j++;
if(pqless(pq, k, j))
break;
exch(pq, k, j);
k = j;
}
}
template<typename T> void MinPQ<T>::swim(int k)
{
while((k>1)&&!pqless(pq, k/2, k))
{
exch(pq, k/2, k);
k = k/2;
}
}
template<typename T> void MaxPQ<T>::print()
{
cout << "-----------Max当前优先队列内容----------" << endl;
for (auto& v : MaxPQ<T>::pq) {
std::cout << v << " " << std::ends;
}
cout << endl;
}
template<typename T> void MinPQ<T>::print()
{
cout << "-----------Min当前优先队列内容----------" << endl;
for (auto& v : MinPQ<T>::pq) {
std::cout << v << " " << std::ends;
}
cout << endl;
}
//
//054213
//04321
//0312
//021
//01
尚未未学习的相关算法:堆排序、基于索引的优先队列,待更新