归并排序(Merge Sort)是一种高效、稳定的排序算法,基于分治法(Divide and Conquer)的思想。它将待排序数组分成若干个子序列,分别排序后再合并,通过递归实现整个数组的排序。归并排序的主要优点在于其稳定的时间复杂度和能够处理大数据集的能力。
原理
归并排序的基本思路是将数组分成两半,分别对这两半进行排序,然后合并两个有序数组成为一个更大的有序数组。具体过程如下:
- 分割:递归地将数组分成两半,直到每个子数组只有一个元素(即基本情形)。
- 合并:将两个有序子数组合并成一个有序数组。这一步利用了两个指针分别指向两个子数组的起始位置,并依次比较取出较小的元素放入临时数组中,直到一个子数组被取空,然后将剩余的元素直接复制到临时数组中。
算法步骤
- 递归分割:将数组分成左右两半,分别调用归并排序函数对左右子数组进行排序。
- 合并操作:将排好序的左右子数组合并成一个大的有序数组。
动画演示
以下是归并排序的动画演示,有助于理解其工作原理:
#include <stdio.h>
#include <stdlib.h>
// 归并操作函数,将两个有序数组合并为一个有序数组
void merge(int arr[], int left, int mid, int right) {
int i, j, k;
int n1 = mid - left + 1; // 左半部分数组的大小
int n2 = right - mid; // 右半部分数组的大小
// 创建临时数组
int *L = (int *)malloc(n1 * sizeof(int));
int *R = (int *)malloc(n2 * sizeof(int));
// 将数据复制到临时数组 L[] 和 R[]
for (i = 0; i < n1; i++)
L[i] = arr[left + i];
for (j = 0; j < n2; j++)
R[j] = arr[mid + 1 + j];
// 归并临时数组到 arr[left..right]
i = 0; // 初始化左半部分数组的索引
j = 0; // 初始化右半部分数组的索引
k = left; // 初始化合并后数组的索引
while (i < n1 && j < n2) {
if (L[i] <= R[j]) {
arr[k] = L[i];
i++;
} else {
arr[k] = R[j];
j++;
}
k++;
}
// 复制剩余元素到 arr[]
while (i < n1) {
arr[k] = L[i];
i++;
k++;
}
while (j < n2) {
arr[k] = R[j];
j++;
k++;
}
// 释放临时数组的内存
free(L);
free(R);
}
// 归并排序函数
void merge_sort(int arr[], int left, int right) {
if (left < right) {
int mid = left + (right - left) / 2;
// 分治法:分别对左右两部分进行排序
merge_sort(arr, left, mid);
merge_sort(arr, mid + 1, right);
// 合并两个有序数组
merge(arr, left, mid, right);
}
}
// 测试归并排序的例子
int main() {
int arr[] = {64, 34, 25, 12, 22, 11, 90};
int n = sizeof(arr) / sizeof(arr[0]);
printf("排序前的数组:\n");
for (int i = 0; i < n; i++) {
printf("%d ", arr[i]);
}
printf("\n");
// 调用归并排序函数
merge_sort(arr, 0, n - 1);
printf("排序后的数组:\n");
for (int i = 0; i < n; i++) {
printf("%d ", arr[i]);
}
printf("\n");
return 0;
}
特性与复杂度分析
- 时间复杂度:归并排序的时间复杂度为O(n log n),因为每次分割都需要O(log n)的时间,每次合并操作都需要O(n)的时间。
- 稳定性:归并排序是一种稳定的排序算法,相同元素的相对位置不会改变。
- 空间复杂度:归并排序通常需要额外的O(n)空间来存储临时数组,因此空间复杂度为O(n)。