一. 队列介绍
- 队列是一个有序列表,可以用数组或是链表来实现。
- 队列遵循先入先出的原则。即:先存入队列的数据要先取出,后存入的数据要后取出。
二. 数组模拟队列思路
- 队列本身是有序列表,若使用数组的结构来存储队列的数据,则队列数组的声明如下图,其中maxSize是该队列的最大容量。
- 因为队列的输出、输入时分别从前后端来处理,因此需要两个变量front和rear分别记录队列前后端的下标。front指向队列中的前一个元素,front初始值为-1,front会随着数据输出而改变。rear指向队列中最后一个元素,初始值也为-1,rear则是随着数据输入而改变。如图所示:
- 当我们将数据存入队列时称为“addQueue”,addQueue的处理需要有两个步骤:
(1) 将尾指针往后移,rear+1。(当front == rear 时表示队列为空。)
(2) 若尾指针rear小于队列的最大下标maxSize-1,则将数据存入rear所指的数组元素中,否则无法存入数据。(当rear==maxSize-1时表示队列满。)
三. 代码实现
package datastructure.queque.arrayqueue;
public class ArrayQueue {
int maxSize; // 队列的最大数据量
int front; // 队列头 默认为-1 指向第一个数据的前一个位置
int rear; // 队列尾 默认为-1 指向最后一个数据
int arr[]; // 模拟队列,存放数据
// 队列的构造器
public ArrayQueue(int maxSize) {
this.maxSize = maxSize;
this.front = -1;
this.rear = -1;
this.arr = new int[maxSize];
}
// 判断队列是否满
public boolean isFull() {
return rear == maxSize - 1;
}
// 判断队列是否为空
public boolean isEmpty() {
return front == rear;
}
// 向队列添加数据
public void addQueue(int value) {
if (isFull()) {
System.out.println("队列已满!");
return;
}
rear++;
arr[rear] = value;
}
// 从队列取出数据
public int getQueue() {
if (isEmpty()) {
throw new RuntimeException("队列为空,无数据可取!");
}
return arr[++front];
}
// 查看队列头数据
public int headQueue() {
if (isEmpty()) {
throw new RuntimeException("队列为空,无数据!");
}
return arr[front + 1];
}
// 查看队列所有数据
public void showQueue() {
for (int i = 0; i < arr.length; i++) {
System.out.printf("arr[%d] = %d\n", i, arr[i]);
}
}
}
package datastructure.queque.arrayqueue;
import datastructure.queque.arrayqueue.ArrayQueue;
import java.util.Scanner;
// 模拟队列存取数据
public class ArrayQueueDemo {
public static void main(String[] args) {
// 构造一个大小为3的队列
ArrayQueue arrayQueue = new ArrayQueue(3);
Scanner scanner = new Scanner(System.in);
char choice;
boolean loop = true;
while (loop) {
System.out.println("a:添加数据");
System.out.println("g:取出数据");
System.out.println("h:查看头数据");
System.out.println("s:查看队列中所有数据");
System.out.println("e:退出");
System.out.println("请选择功能:");
choice = scanner.next().charAt(0);
switch (choice) {
case 'a':
System.out.println("请输入要添加的数据:");
int value = scanner.nextInt();
arrayQueue.addQueue(value);
break;
case 'g':
try {
int data = arrayQueue.getQueue();
System.out.println("取出的数据为:" + data);
} catch (Exception e) {
System.out.println(e);
}
break;
case 'h':
try {
int head = arrayQueue.headQueue();
System.out.println("头数据为:" + head);
} catch (Exception e) {
System.out.println(e);
}
break;
case 's':
try {
arrayQueue.showQueue();
} catch (Exception e) {
System.out.println(e);
}
break;
case 'e':
scanner.close();
loop = false;
break;
default:
break;
}
}
}
}
四. 问题分析并优化
- 目前数组使用一次就不能再用了,没有达到复用的效果。
- 将这个数组使用算法(取模:%),改进成一个环形的队列。
五. 数组模拟环形队列思路
- front指向队列的第一个元素,也就是说arr[front]就是队列的第一个元素,front初始值为0。
- rear指向队列的最后一个元素的后一个位置,初始值为0。
- 队列为空的条件为:rear == front。
- 队列为满的条件为:(rear + 1 ) % maxSize = front。
- 队列中有效数据的个数为:(rear + maxSize - front) % maxSize。
六. 代码实现
package datastructure.queque.circlearrayqueue;
public class CircleArrayQueue {
int maxSize; // 队列的最大数量
int front; // 队列头 默认为0 指向第一个数据的位置
int rear; // 队列尾 默认为0 指向最后一个数据的后一个位置
int arr[]; // 模拟队列,存放数据
// 队列的构造器
public CircleArrayQueue(int maxSize) {
this.maxSize = maxSize;
this.front = 0;
this.rear = 0;
this.arr = new int[maxSize];
}
// 判断队列是否满
public boolean isFull() {
return (rear + 1) % maxSize == front;
}
// 判断队列是否为空
public boolean isEmpty() {
return front == rear;
}
// 向队列添加数据
public void addQueue(int value) {
if (isFull()) {
System.out.println("队列已满!");
return;
}
arr[rear] = value;
rear = (rear + 1) % maxSize;
}
// 从队列取出数据
public int getQueue() {
if (isEmpty()) {
throw new RuntimeException("队列为空,无数据可取!");
}
int value = arr[front];
front = (front + 1) % maxSize;
return value;
}
// 查看队列头数据
public int headQueue() {
if (isEmpty()) {
throw new RuntimeException("队列为空,无数据!");
}
return arr[front];
}
// 查看队列所有数据
public void showQueue() {
if (isEmpty()) {
throw new RuntimeException("队列为空,无数据!");
}
for (int i = front; i < front + size(); i++) {
System.out.printf("arr[%d] = %d\n", i % maxSize, arr[i % maxSize]);
}
}
// 查看队列数据个数
public int size() {
return (rear - front + maxSize) % maxSize;
}
}
package datastructure.queque.circlearrayqueue;
import datastructure.queque.circlearrayqueue.CircleArrayQueue;
import java.util.Scanner;
// 模拟环形队列存取数据
public class CircleArrayQueueDemo {
public static void main(String[] args) {
CircleArrayQueue arrayQueue = new CircleArrayQueue(4); // 预留一个位置 可以保存max-1个数据
Scanner scanner = new Scanner(System.in);
char choice = ' ';
boolean loop = true;
while (loop) {
System.out.println("a:添加数据");
System.out.println("g:取出数据");
System.out.println("h:查看头数据");
System.out.println("s:查看队列中所有数据");
System.out.println("e:退出");
System.out.println("请选择功能:");
choice = scanner.next().charAt(0);
switch (choice) {
case 'a':
System.out.println("请输入要添加的数据:");
int value = scanner.nextInt();
arrayQueue.addQueue(value);
break;
case 'g':
try {
int data = arrayQueue.getQueue();
System.out.println("取出的数据为:" + data);
} catch (Exception e) {
System.out.println(e);
}
break;
case 'h':
try {
int head = arrayQueue.headQueue();
System.out.println("头数据为:" + head);
} catch (Exception e) {
System.out.println(e);
}
break;
case 's':
try {
arrayQueue.showQueue();
} catch (Exception e) {
System.out.println(e);
}
break;
case 'e':
scanner.close();
loop = false;
break;
default:
break;
}
}
}
}