2.1排列与对换
排列
定义1 自然数1,2,3,……,n排成有序数组,称为n级排列,记为 i1,i2,i3,……,in
n个数的全部n级排列有n!种
定义2 排列中某个大数排在某个小数之前,称这个数构成一个逆序
定义3 排列中出现的逆序总个数称为排列的逆序数,记为τ(i1,i2,i3,…,in)
自然排列:τ最小,任意两个数不构成逆序
递减排列:τ最大,τ=n(n-1)/2
奇偶性 奇排列τ为奇数,偶排列τ为偶数
对换
定义4 排列中某两个数交换位置,其余数位置不动称为对换
相邻两个数对换称为相邻对换
引理1 相邻对换 排列的奇偶性改变
对换相距s的数,共相邻对换2s+1次,即奇数次对换,奇偶性改变
定理2 1,2,n的两个排列 i1,i2,…,in j1,j2,…,jn做同样的对换,各自的奇偶性改变,但逆序数之和的奇偶性不变
2.2n阶行列式的完全展开式
n阶行列式的定义
∣ a 11 a 12 . . . a 1 n . . . . . . a n 1 a n 2 . . . a n n ∣ = ∑ j 1 , j 2 , . . . , j n ( − 1 ) τ ( j 1 , j 2 , . . . j n ) a 1 j 1 a 2 j 2 . . . a n j n \left| \begin{matrix} a_{11} &a_{12} &... &a_{1n}\\ ... & & &...\\ a_{n1} &a_{n2} &... &a_{nn} \end{matrix} \right| =\sum_{j_1,j_2,...,j_n}(-1)^{τ(j_1,j_2,...j_n)}a_{1j_1}a_{2j_2}...a_{nj_n} a11...an1a12an2......a1n...ann =j1,j2,...,jn∑(−1)τ(j1,j2,...jn)a1j1a2j2...anjn
特点:
(1)每项是取不同行且不同列的n个元素乘积
每项中把元素行标自然排列,则列标有n!种排法
(2)n!项求和
(3)该项符号固定不变:元素列标排列的逆序数做-1的指数
完全展开式
按行展开 ∑ i 1 , i 2 , . . . , i n ( − 1 ) τ ( i 1 , i 2 , . . . i n ) a i 1 1 a i 2 2 . . . a j n n 完全展开 ∑ ( − 1 ) τ ( i 1 , i 2 , . . . i n ) + τ ( j 1 , j 2 , . . . j n ) a i 1 j 1 a i 2 j 2 . . . a i n j n 按行展开\sum_{i_1,i_2,...,i_n}(-1)^{τ(i_1,i_2,...i_n)}a_{i_11}a_{i_22}...a_{j_nn}\\ 完全展开\sum(-1)^{{τ(i_1,i_2,...i_n)+τ(j_1,j_2,...j_n)}}a_{i_1j_1}a_{i_2j_2}...a_{i_nj_n} 按行展开i1,i2,...,in∑(−1)τ(i1,i2,...in)ai11ai22...ajnn完全展开∑(−1)τ(i1,i2,...in)+τ(j1,j2,...jn)ai1j1ai2j2...ainjn
共同点:
(1)n!项代数和
(2)每项是n个不同行不同列的元素乘积
(3)符号是下标排列逆序数之和做-1的指数
2.3行列式的性质
行列式的转置
性质1 行列式转置,行列式的值不变 即|A|=|A’|
行列式的倍法变换
∣ a 11 a 12 . . . a 1 n . . . . . . . . . . . . k a i 1 k a i 2 . . . k a i n . . . . . . . . . . . . a n 1 a n 2 . . . a n n ∣ = k ∣ a 11 a 12 . . . a 1 n . . . . . . . . . . . . a i 1 a i 2 . . . a i n . . . . . . . . . . . . a n 1 a n 2 . . . a n n ∣ \left| \begin{matrix} a_{11} &a_{12} &... &a_{1n}\\ ...&...&...&...\\ ka_{i1} &ka_{i2} &... &ka_{in}\\ ...&...&...&...\\ a_{n1} &a_{n2} &... &a_{nn} \end{matrix} \right| =k\left| \begin{matrix} a_{11} &a_{12} &... &a_{1n}\\ ...&...&...&...\\ a_{i1} &a_{i2} &... &a_{in}\\ ...&...&...&...\\ a_{n1} &a_{n2} &... &a_{nn} \end{matrix} \right| a11...kai1...an1a12...kai2...an2...............a1n...kain...ann =k a11...ai1...an1a12...ai2...an2...............a1n...ain...ann
性质2 一列(行)公因子可以提出
推论 一列(行)的元素全部为0,则行列式为0
|kA|=kn|A|
行列式的互换变化
性质3 交换某两行(列),行列式变号
推论 有两行(列)相等的行列式为0
行列式的消法变换
性质4 把行列式的某一行(列)的各元素乘同一数然后加到另一行(列),行列式的值不变
∣
a
11
a
12
.
.
.
a
1
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
i
1
a
i
2
.
.
.
a
i
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
j
1
a
j
2
.
.
.
a
j
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
n
1
a
n
2
.
.
.
a
n
n
∣
=
∣
a
11
a
12
.
.
.
a
1
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
i
1
+
a
j
1
a
i
2
+
a
j
2
.
.
.
a
i
n
+
a
j
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
j
1
a
j
2
.
.
.
a
j
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
n
1
a
n
2
.
.
.
a
n
n
∣
\left| \begin{matrix} a_{11} &a_{12} &... &a_{1n}\\ ...&...&...&...\\ a_{i1} &a_{i2} &... &a_{in}\\ ...&...&...&...\\ a_{j1} &a_{j2} &...&a_{jn}\\ ...&...&...&...\\ a_{n1} &a_{n2} &... &a_{nn} \end{matrix} \right|=\left| \begin{matrix} a_{11} &a_{12} &... &a_{1n}\\ ...&...&...&...\\ a_{i1}+a_{j1} &a_{i2}+a_{j2} &... &a_{in}+a_{jn}\\ ...&...&...&...\\ a_{j1} &a_{j2} &...&a_{jn}\\ ...&...&...&...\\ a_{n1} &a_{n2} &... &a_{nn} \end{matrix} \right|
a11...ai1...aj1...an1a12...ai2...aj2...an2.....................a1n...ain...ajn...ann
=
a11...ai1+aj1...aj1...an1a12...ai2+aj2...aj2...an2.....................a1n...ain+ajn...ajn...ann
推论 有两行相等的行列式为0
行列式的加法
性质5 两同阶行列式,第k行(列)元素不同,其余各行元素对应相同,则可相加,即第k行元素对应相加,其他元素不变
∣
a
11
a
12
.
.
.
a
1
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
b
i
1
b
i
2
.
.
.
b
i
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
n
1
a
n
2
.
.
.
a
n
n
∣
+
∣
a
11
a
12
.
.
.
a
1
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
c
i
1
c
i
2
.
.
.
c
i
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
n
1
a
n
2
.
.
.
a
n
n
∣
=
∣
a
11
a
12
.
.
.
a
1
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
b
i
1
+
c
i
1
b
i
2
+
c
i
1
.
.
.
b
i
n
+
c
i
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
n
1
a
n
2
.
.
.
a
n
n
∣
\left| \begin{matrix} a_{11} &a_{12} &... &a_{1n}\\ ...&...&...&...\\ b_{i1} &b_{i2} &... &b_{in}\\ ...&...&...&...\\ a_{n1} &a_{n2} &... &a_{nn} \end{matrix} \right| +\left| \begin{matrix} a_{11} &a_{12} &... &a_{1n}\\ ...&...&...&...\\ c_{i1} &c_{i2} &... &c_{in}\\ ...&...&...&...\\ a_{n1} &a_{n2} &... &a_{nn} \end{matrix} \right|=\left| \begin{matrix} a_{11} &a_{12} &... &a_{1n}\\ ...&...&...&...\\ b_{i1}+c_{i1} &b_{i2}+c_{i1} &... &b_{in}+c_{i1}\\ ...&...&...&...\\ a_{n1} &a_{n2} &... &a_{nn} \end{matrix} \right|
a11...bi1...an1a12...bi2...an2...............a1n...bin...ann
+
a11...ci1...an1a12...ci2...an2...............a1n...cin...ann
=
a11...bi1+ci1...an1a12...bi2+ci1...an2...............a1n...bin+ci1...ann
推论 某一行(列)是其余行(列)乘倍数再相加,行列式为0
行列式的乘法
性质6 A,B都是n阶方阵,则有|AB|=|A|×|B|
准上三角行列式
定理1 设A1,A2都是方阵,*代表任意
∣
A
1
∗
0
A
2
∣
=
∣
A
1
∣
×
∣
A
2
∣
\left| \begin{matrix} A_1&*\\ 0&A_2 \end{matrix} \right|=|A_1|×|A_2|
A10∗A2
=∣A1∣×∣A2∣
2.4余子式行列式的展开式
余子式与代数余子式
定义1 元素对应的余子式 划掉元素aij所在的行和列得到的行列式,记作Mij
元素对应的代数余子式 符号(-1)i+j×对应的余子式,记作Aij
利用代数余子式展开行列式
行列式按任意一列(j列)展开
∣
a
11
.
.
.
a
1
j
.
.
.
a
1
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
i
1
.
.
.
a
i
j
.
.
.
a
i
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
n
1
.
.
.
a
n
j
.
.
.
a
n
n
∣
=
a
1
j
A
1
j
+
a
2
j
A
2
j
+
…
+
a
n
j
A
n
j
\left| \begin{matrix} a_{11}&... &a_{1j} &... &a_{1n}\\ ...&...&...&...&...\\ a_{i1} &...&a_{ij} &...&a_{in}\\ ...&...&...&...&...\\ a_{n1} &...&a_{nj} &... &a_{nn} \end{matrix} \right|=a_{1j}A_{1j}+a_{2j}A_{2j}+…+a_{nj}A_{nj}
a11...ai1...an1...............a1j...aij...anj...............a1n...ain...ann
=a1jA1j+a2jA2j+…+anjAnj
如果元素aij的上下(左右)全是0
∣
a
11
.
.
.
0
.
.
.
a
1
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
i
1
.
.
.
a
i
j
.
.
.
a
i
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
n
1
.
.
.
0
.
.
.
a
n
n
∣
=
a
i
j
A
i
j
\left| \begin{matrix} a_{11}&... &0 &... &a_{1n}\\ ...&...&...&...&...\\ a_{i1} &...&a_{ij} &...&a_{in}\\ ...&...&...&...&...\\ a_{n1} &...&0 &... &a_{nn} \end{matrix} \right|=a_{ij}A_{ij}
a11...ai1...an1...............0...aij...0...............a1n...ain...ann
=aijAij
推论 行列式某一行(列)与另一行(列)的对应元素的代数余子式乘积之和等于0
替换定理
用(b1,b2,…,bn)’ 替换第j行(a1,a2,…,an),则bi与ai对应的代数余子式相同
2.5伴随矩阵与逆矩阵
矩阵可逆的充要条件
定理1 矩阵A可逆的充要条件是其行列式|A|≠0
伴随矩阵
定义1 矩阵Ann的伴随矩阵是A的代数余子矩阵的转置矩阵,记为A*
即,A的伴随矩阵也是一个n×n的矩阵,其中第i行第j列元素是A的关于第j行第i列的代数余子式
伴随矩阵与逆矩阵的关系
定理2 若|A|≠0,那么
A
−
1
=
1
∣
A
∣
A
∗
A^{-1}=\frac{1}{|A|}A^*
A−1=∣A∣1A∗
推论 AA*=A*A=|A|E
|A-1|=1/|A|
2.5克拉默(Cramer)法则
克拉默法则1 线性方程组的根
含有n个未知量的线性方程组
{
a
11
x
1
+
a
12
x
2
+
.
.
.
.
+
a
1
n
=
b
1
a
21
x
1
+
a
12
x
2
+
.
.
.
.
+
a
2
n
=
b
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
m
1
x
1
+
a
m
2
x
2
+
.
.
.
.
+
a
m
n
=
b
m
\begin{equation} \left\{ \begin{array}{lr} a_{11}x_1+a_{12}x_2+....+a_{1n}=b_1\\ a_{21}x_1+a_{12}x_2+....+a_{2n}=b_2\\ .........\\ a_{m1}x_1+a_{m2}x_2+....+a_{mn}=b_m \end{array} \right. \end{equation}
⎩
⎨
⎧a11x1+a12x2+....+a1n=b1a21x1+a12x2+....+a2n=b2.........am1x1+am2x2+....+amn=bm
的系数矩阵A的行列式不等于0,即
∣
a
11
a
12
.
.
.
a
1
n
.
.
.
.
.
.
a
n
1
a
n
2
.
.
.
a
n
n
∣
≠
0
\left| \begin{matrix} a_{11} &a_{12} &... &a_{1n}\\ ... & & &...\\ a_{n1} &a_{n2} &... &a_{nn} \end{matrix} \right|≠0
a11...an1a12an2......a1n...ann
=0
那么,方程组有唯一解
x
1
=
∣
A
1
∣
∣
A
∣
,
x
2
=
∣
A
2
∣
∣
A
∣
,
.
.
.
,
x
n
=
∣
A
n
∣
∣
A
∣
x_1=\frac{|A_1|}{|A|},x_2=\frac{|A_2|}{|A|},...,x_n=\frac{|A_n|}{|A|}
x1=∣A∣∣A1∣,x2=∣A∣∣A2∣,...,xn=∣A∣∣An∣
其中Aj(j=1,2,…,n)是把系数矩阵A中的第j列的元素用方程组右端的常数项替换得到的矩阵,即
A
j
=
{
a
11
.
.
.
a
1
,
j
−
1
b
1
a
1
,
j
+
1
.
.
.
a
1
n
a
21
.
.
.
a
2
,
j
−
1
b
2
a
2
,
j
+
1
.
.
.
a
2
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
n
1
.
.
.
a
n
,
j
−
1
b
n
a
n
,
j
+
1
.
.
.
a
n
n
}
A_j=\left\{ \begin{matrix} a_{11} &... &a_{1,j-1} &b_1 &a_{1,j+1} &... &a_{1n} \\ a_{21} &... &a_{2,j-1} &b_2 &a_{2,j+1} &... &a_{2n} \\ ... &... &... &...&...&...&...\\ a_{n1} &... &a_{n,j-1} &b_n &a_{n,j+1} &... &a_{nn} \\ \end{matrix} \right\}
Aj=⎩
⎨
⎧a11a21...an1............a1,j−1a2,j−1...an,j−1b1b2...bna1,j+1a2,j+1...an,j+1............a1na2n...ann⎭
⎬
⎫
法则推论
定理2 若非齐次线性方程组AX=B有唯一解的充要条件是其系数矩阵的行列式|A|≠0
定理3 齐次线性方程组AX=0只有零解的充要条件是其系数矩阵的行列式|A|≠0
有非零解的充要条件是其系数矩阵的行列式|A|=0
范德蒙(VanderMonde)行列式
每一列都是等比数列的行列式称为范德蒙行列式
∣ 1 1 1 . . . 1 a 1 a 2 a 3 . . . a n a 1 2 a 2 2 a 3 2 . . . a n 2 . . . . . . . . . . . . a 1 n − 1 a 2 n − 1 a 3 n − 1 . . . a n n − 1 ∣ = ∏ 1 ≤ j < i ≤ n ( x i − x j ) = ( a 2 − a 1 ) ( a 3 − a 1 ) . . . ( a n − a 1 ) \left| \begin{matrix} 1 &1 &1 &... &1\\ a_1 &a_2 &a_3 &... &a_n\\ a_1^2 &a_2^2 &a_3^2 &... &a_n^2\\ ... &... &... & &...\\ a_1^{n-1} &a_2^{n-1} &a_3^{n-1} &... &a_n^{n-1} \end{matrix} \right|=\prod_{1\leq j<i \leq n}(x_i-x_j)= (a_2-a_1)(a_3-a_1)...(a_n-a_1) 1a1a12...a1n−11a2a22...a2n−11a3a32...a3n−1............1anan2...ann−1 =1≤j<i≤n∏(xi−xj)=(a2−a1)(a3−a1)...(an−a1)