在Java中,工厂模式是一种广泛使用的设计模式,它属于创建型模式,旨在解决对象创建过程中的耦合问题,提高代码的复用性和扩展性。工厂模式通过定义一个共同的接口或抽象类来创建对象,客户端通过调用这个接口或抽象类来获取具体对象,而无需知道具体类的实现细节。工厂模式通常分为三种类型:简单工厂模式(Simple Factory Pattern)、工厂方法模式(Factory Method Pattern)和抽象工厂模式(Abstract Factory Pattern)。
一、简单工厂模式(Simple Factory Pattern)
简单工厂模式是最基本的工厂模式,它通过一个工厂类来创建对象。客户端通过传递参数给工厂类来获取特定类型的对象,而无需关心对象的创建过程。这种模式也被称为静态工厂模式,因为它通常使用静态方法来创建对象。
优点:
- 客户端只需要知道工厂类,不需要知道具体的产品类。
- 减少了客户端与具体产品类的耦合。
缺点:
- 当需要增加新的产品时,需要修改工厂类的代码,违反了开闭原则(对扩展开放,对修改关闭)。
代码示例:
假设我们有一个手机接口(Phone)和两个具体的手机实现类(Xiaomi和Meizu),以及一个工厂类(PhoneFactory)来创建手机对象。
// Phone接口
public interface Phone {
void getBrand();
}
// Xiaomi实现类
public class Xiaomi implements Phone {
@Override
public void getBrand() {
System.out.println("小米");
}
}
// Meizu实现类
public class Meizu implements Phone {
@Override
public void getBrand() {
System.out.println("魅族");
}
}
// PhoneFactory工厂类
public class PhoneFactory {
public static Phone getPhone(String phoneType) {
if ("小米".equals(phoneType)) {
return new Xiaomi();
} else if ("魅族".equals(phoneType)) {
return new Meizu();
} else {
return null;
}
}
}
// 消费者类
public class Customer {
public static void main(String[] args) {
Phone xiaomi = PhoneFactory.getPhone("小米");
xiaomi.getBrand(); // 输出:小米
Phone meizu = PhoneFactory.getPhone("魅族");
meizu.getBrand(); // 输出:魅族
}
}
二、工厂方法模式(Factory Method Pattern)
工厂方法模式通过定义一个用于创建对象的接口,但将实际创建工作延迟到子类。每个子类都可以实现工厂接口以提供具体的对象实例化过程。这样,客户端通过调用工厂方法来创建所需的对象,实现了对象的解耦。
优点:
- 客户端不需要在代码中指定具体产品的类。
- 增加了系统的扩展性和灵活性,遵循了开闭原则。
缺点:
- 类的个数会增多,增加了系统的复杂性。
代码示例:
假设我们有一个电视(TV)的抽象类和两个具体的电视实现类(SamsungTV和LGTV),以及一个工厂接口(TVFactory)和两个具体的工厂实现类(SamsungTVFactory和LGTVFactory)来创建电视对象。
// TV抽象类
public abstract class TV {
public abstract void play();
}
// SamsungTV实现类
public class SamsungTV extends TV {
@Override
public void play() {
System.out.println("Playing Samsung TV...");
}
}
// LGTV实现类
public class LGTV extends TV {
@Override
public void play() {
System.out.println("Playing LG TV...");
}
}
// TVFactory接口
public interface TVFactory {
TV createTV();
}
// SamsungTVFactory工厂类
public class SamsungTVFactory implements TVFactory {
@Override
public TV createTV() {
return new SamsungTV();
}
}
// LGTVFactory工厂类
public class LGTVFactory implements TVFactory {
@Override
public TV createTV() {
return new LGTV();
}
}
// 消费者类
public class Customer {
public static void main(String[] args) {
TVFactory samsungFactory = new SamsungTVFactory();
TV samsungTV = samsungFactory.createTV();
samsungTV.play(); // 输出:Playing Samsung TV...
TVFactory lgFactory = new LGTVFactory();
TV lgTV
三、抽象工厂模式(Abstract Factory Pattern)
抽象工厂模式是一种创建型设计模式,它提供了一种创建一系列相关或相互依赖对象的接口,而无需指定它们具体的类。抽象工厂模式允许客户端在不指定具体类的情况下,创建一系列的产品对象。在这个模式中,一个具体的工厂类能够创建一系列相互关联或相互依赖的产品对象,这些产品对象属于同一个产品族。
结构:
- 抽象工厂(Abstract Factory):声明一个用于创建对象的接口。
- 具体工厂(Concrete Factory):实现抽象工厂接口,创建具体产品的实例。
- 抽象产品(Abstract Product):定义产品的接口。
- 具体产品(Concrete Product):实现了抽象产品接口的具体类的实例。由具体工厂类创建。
优点:
- 封装性:客户端不需要知道具体产品的创建细节,只需要知道对应工厂的接口。
- 扩展性:当需要增加新的产品族时,只需要增加新的具体工厂类,而不需要修改现有的系统结构。
- 解耦:将产品的创建与使用过程分离,客户端只需要通过抽象工厂和抽象产品接口来操作实例,减少了客户端与具体产品类之间的耦合。
缺点:
- 系统复杂度增加:由于引入了抽象层,增加了系统的抽象性和理解难度。
- 难以支持新种类的产品:如果抽象工厂接口中增加一个新的抽象方法,则所有具体工厂类都需要实现这个方法,否则编译不通过。这增加了系统扩展和维护的难度。
- 开闭原则的倾斜:虽然抽象工厂模式对“产品族”的扩展是开放的,但对“产品等级”的修改(增加新的抽象方法)则是不友好的,违反了开闭原则的部分原则。
代码示例:
以下是一个简单的抽象工厂模式示例,假设我们有一个按钮(Button)和文本框(TextBox)的接口,以及它们的实现类,我们使用抽象工厂来创建这些UI组件的不同风格(如Windows风格和Mac风格)。
// 抽象产品 - Button
public interface Button {
void paint();
}
// 具体产品 - WindowsButton
public class WindowsButton implements Button {
@Override
public void paint() {
System.out.println("Rendering a Windows button");
}
}
// 具体产品 - MacButton
public class MacButton implements Button {
@Override
public void paint() {
System.out.println("Rendering a Mac button");
}
}
// 抽象产品 - TextBox
public interface TextBox {
void display();
}
// 具体产品 - WindowsTextBox
public class WindowsTextBox implements TextBox {
@Override
public void display() {
System.out.println("Displaying a Windows text box");
}
}
// 具体产品 - MacTextBox
public class MacTextBox implements TextBox {
@Override
public void display() {
System.out.println("Displaying a Mac text box");
}
}
// 抽象工厂
public interface UIFactory {
Button createButton();
TextBox createTextBox();
}
// 具体工厂 - WindowsFactory
public class WindowsFactory implements UIFactory {
@Override
public Button createButton() {
return new WindowsButton();
}
@Override
public TextBox createTextBox() {
return new WindowsTextBox();
}
}
// 具体工厂 - MacFactory
public class MacFactory implements UIFactory {
@Override
public Button createButton() {
return new MacButton();
}
@Override
public TextBox createTextBox() {
return new MacTextBox();
}
}
// 客户端代码
public class Application {
public static void main(String[] args) {
UIFactory windowsFactory = new WindowsFactory();
Button windowsButton = windowsFactory.createButton();
windowsButton.paint(); // 输出:Rendering a Windows button
TextBox windowsTextBox = windowsFactory.createTextBox();
windowsTextBox.display(); // 输出:Displaying a Windows text box
UIFactory macFactory = new MacFactory();
Button macButton = macFactory.createButton();
macButton.paint(); // 输出:Rendering a Mac button
TextBox macTextBox = macFactory.createTextBox();
macTextBox.display(); // 输出:Displaying a Mac text box
}
}