整体而言,线段树是包括树状数组的,即可以用树状数组解决的问题一般都能够用线段树解决,下面先介绍树状数组
一、树状数组相关概念解释
1.应用:
以O(logn)的复杂度快速求前缀和
2.主要操作:
(1)给某个位置上的数加上一个数
(2)求某一个前缀和
这两个操作都是以O(logn)的时间复杂度实现的,两个基本操作即单点修改,区间查询,其他的操作都是在这两个操作的基础上实现的,如区间修改,单点查询和区间修改和区间查询
3.基本原理,基本操作
(1)首先定义一个数组A[]:
(2)再定义一个树状数组C[],在C中,所有奇数都和A数组相等,我们将其定义为第0层:
(3)再来定义第1层,第1层中的C[2]为A[1]+A[2],而C[4]则在第三层,其值为C[4]=C[2]+C[3]+C[4],又因为C[2]=A[1]+A[2],故C[4]是前四项的和:
(4)依次地,可以画出整个树状数组的全貌:
从这张图中可以发现以下几点:
a.某个数在第几层取决于它最多能够被2的几次方整除(也可以看成末尾有几个零就是第几层)
b.假设x的二进制表示有k个零,C[X]表示x-2^k到x之间A[I]的和,其中2^k可以表示为lowbit(x),
(lowbit(x)=x&-x)或(lowbit(x)=x&(x-1))
(5)当要求某个前缀和时,需要递归操作,例如,若求前X个数的和,即求x-2^k到x之间A[I]的和加上后面的,依次递归,便可写出如下函数:
int query(int x)
{
int res = 0;
for (int i = x; i; i -= lowbit(i)) res += tr[i];
return res;
}
(6)进行更新操作时,只需要改动几个数就可以,例如改动第七个元素的值,则只需要改动7,8,16:
代码如下:
void add(int x, int v)
{
for (int i = x; i <= n; i += lowbit(i)) tr[i] += v;
}
不难看出,树状数组的这两个操作(单点修改,区间查询)复杂度均为O(logn)
二、树状数组基础应用
1.下面介绍开头提到的两个基本操作即单点修改,区间查询
(1)单点修改有两种情况
a.加一个数v,即A[I]+v;
b.将这个数改成v,即A[I]+=(-A[I])+ v ;
(2)求某个前缀和
求A[X]即C[X]-C[X-1];
其他的和前缀和相同,A[L]-A[R-1]即可
#include<iostream>
#include<cstdio>
using namespace std;
int n,m;
int a[100010],tree[100010];
int lowbit(int x)
{
return x&-x;
}
void add(int x,int v)
{
for(int i=x;i<=n;i+=lowbit(i))tree[i]+=v;
}
int query(int x)
{
int res=0;
for(int i=x;i;i-=lowbit(i))res+=tree[i];
return res;
}
int main()
{
cin>>n>>m;
for(int i=1;i<=n;i++)scanf("%d",&a[i]);
for(int i=1;i<=n;i++)add(i,a[i]);
while (m--)
{
int k, x, y;
scanf("%d%d%d", &k, &x, &y);
if (k == 0) printf("%d\n", query(y) - query(x - 1));
else add(x, y);
}
return 0;
}
三、树状数组小结
小结:树状数组的三个核心代码即为
lowbit
int lowbit(int x)
{
return x&-x;
}
add
void add(int x,int v)
{
for(int i=x;i<=n;i+=lowbit(i))tree[i]+=v;
}
query
int query(int x)
{
int res=0;
for(int i=x;i;i-=lowbit(i))res+=tree[i];
return res;
}
四、线段树的相关概念解释
线段树的应用:
以完全二叉树的结构,用于维护一个序列
2.具象解释
(1)以一个长度为7的序列解释:
线段树的每个根节点都是一个结构体
struct Node{
int l,r;
int sum;
}
这里以sum为例,根节点存放的是区间和
假设这个序列的七个数分别为1,2,3,4,5,6,7
则线段树的最后一个结点sum值为7 *(1+7)/ 2=28
将上面的序列均分为两端,则得到[1,7]的两个儿子[1,4]和[5,7]
依次继续分下去
最后得到一个完全二叉树
3.核心操作
(1)操作一:单点修改modify
样例解释:若把上面序列中的5改为8
则只需要递归地改动线上的结点即可
(2)操作二:区间查询query
假设要查询2-5上的和
检查此区间是否被覆盖,若覆盖,则直接加进去,否则递归寻找其儿子
最终只有上图中的2,3-4,5三个区间被用到了,计算时间复杂度最高为O(logn)
4.核心函数
(1)pushup:用子结点信息来更新当前节点信息
void pushup(int u)
{
tree[u].sum=tree[u<<1].sum+tree[u<<1|1].sum;
}
(2)build:在一段区间上初始化线段树
void build(int u,int l,int r)
{
if(l==r)tree[u]={l,r,a[r]};
else
{
tree[u]={l,r};
int mid=l+r>>1;
build(u<<1,l,mid);
build(u<<1|1,mid+1,r);
pushup(u);
}
}
(3)mulify:修改
void modify(int u,int x,int v)
{
if(tree[u].l==tree[u].r)tree[u].sum+=v;
else {
int mid=tree[u].l+tree[u].r>>1;
if(x<=mid)modify(u<<1,x,v);
else modify(u<<1|1,x,v);
pushup(u);
}
}
(4)query:查询区间和
int query(int u,int l,int r)
{
if(tree[u].l>=l&&tree[u].r<=r)return tree[u].sum;
int mid=tree[u].l+tree[u].r>>1;
int sum=0;
if(l<=mid)sum=query(u<<1,l,r);
if(r>mid)sum+=query(u<<1|1,l,r);
return sum;
}
线段树的存储方式
如图,线段树的存储方式类似于堆
五、线段树基础应用
1.依然是上面那个题
总代码如下:
#include<iostream>
#include<cstdio>
#include<cstring>
#include<algorithm>
using namespace std;
const int N=100010;
int n,m;
int a[N];
struct Node{
int l,r;
int sum;
}tree[N*4];
void pushup(int u)
{
tree[u].sum=tree[u<<1].sum+tree[u<<1|1].sum;
}
void build(int u,int l,int r)
{
if(l==r)tree[u]={l,r,a[r]};
else
{
tree[u]={l,r};
int mid=l+r>>1;
build(u<<1,l,mid);
build(u<<1|1,mid+1,r);
pushup(u);
}
}
int query(int u,int l,int r)
{
if(tree[u].l>=l&&tree[u].r<=r)return tree[u].sum;
int mid=tree[u].l+tree[u].r>>1;
int sum=0;
if(l<=mid)sum=query(u<<1,l,r);
if(r>mid)sum+=query(u<<1|1,l,r);
return sum;
}
void modify(int u,int x,int v)
{
if(tree[u].l==tree[u].r)tree[u].sum+=v;
else {
int mid=tree[u].l+tree[u].r>>1;
if(x<=mid)modify(u<<1,x,v);
else modify(u<<1|1,x,v);
pushup(u);
}
}
int main()
{
scanf("%d%d",&n,&m);
for(int i=1;i<=n;i++)scanf("%d",&a[i]);
build(1,1,n);
int k,a,b;
while(m--)
{
scanf("%d%d%d",&k,&a,&b);
if(k==0)printf("%d\n",query(1,a,b));
else modify(1,a,b);
}
return 0;
}
2.其他应用:求数列区间最大值
只需要将刚才的sum运算改为max运算即可
总代码如下:
#include <cstdio>
#include <cstring>
#include <iostream>
#include <algorithm>
#include <climits>
using namespace std;
const int N = 100010;
int n, m;
int w[N];
struct Node
{
int l, r;
int maxv;
}tr[N * 4];
void build(int u, int l, int r)
{
if (l == r) tr[u] = {l, r, w[r]};
else
{
tr[u] = {l, r};
int mid = l + r >> 1;
build(u << 1, l, mid), build(u << 1 | 1, mid + 1, r);
tr[u].maxv = max(tr[u << 1].maxv, tr[u << 1 | 1].maxv);
}
}
int query(int u, int l, int r)
{
if (tr[u].l >= l && tr[u].r <= r) return tr[u].maxv;
int mid = tr[u].l + tr[u].r >> 1;
int maxv = INT_MIN;
if (l <= mid) maxv = query(u << 1, l, r);
if (r > mid) maxv = max(maxv, query(u << 1 | 1, l, r));
return maxv;
}
int main()
{
scanf("%d%d", &n, &m);
for (int i = 1; i <= n; i ++ ) scanf("%d", &w[i]);
build(1, 1, n);
int l, r;
while (m -- )
{
scanf("%d%d", &l, &r);
printf("%d\n", query(1, l, r));
}
return 0;
}
六、小结
树状数组虽然代码短,但是应用限制多,使用情景少
而线段树虽然代码长,运行速度慢,但是可以应付掉大部分问题,包括可以用树状数组解决的题目