二 三阶行列式
称
∣
a
11
,
a
12
a
21
,
a
22
∣
\left| \begin{matrix} a_{11},a_{12}\\ a_{21},a_{22} \\ \end{matrix} \right|
∣
∣a11,a12a21,a22∣
∣
一个二阶行列式,即
∣
a
11
,
a
12
a
21
,
a
22
∣
=
a
11
a
22
−
a
12
a
21
,
\left| \begin{matrix} a_{11},a_{12}\\ a_{21},a_{22}\\ \end{matrix} \right|=a_{11} a_{22}-a_{12} a_{21} ,
∣
∣a11,a12a21,a22∣
∣=a11a22−a12a21,
也称其为方程组的系数行列式
与二阶行列式类似,我们称记号
∣
a
11
,
a
12
,
a
13
a
21
,
a
22
,
a
23
a
31
,
a
32
,
a
a
33
∣
\left| \begin{matrix} a_{11},a_{12},a_{13}\\ a_{21},a_{22},a_{23}\\ a_{31},a_{32},a_{a33} \end{matrix} \right|
∣
∣a11,a12,a13a21,a22,a23a31,a32,aa33∣
∣
为一个三阶行列式,它是由3行3列共9个数组成的,代表所有位于不同行不同列的3个数乘积的代数和,即
∣
a
11
,
a
12
,
a
13
a
21
,
a
22
,
a
23
a
31
,
a
32
,
a
a
33
∣
=
a
11
a
22
a
33
+
a
21
a
23
a
31
+
a
13
a
21
a
32
−
a
11
a
23
a
32
−
a
12
a
21
a
33
−
a
12
a
22
a
31
\left| \begin{matrix} a_{11},a_{12},a_{13}\\ a_{21},a_{22},a_{23}\\ a_{31},a_{32},a_{a33} \end{matrix} \right|=a_{11}a_{22}a_{33}+a_{21}a_{23}a_{31}+a_{13}a_{21}a_{32}-a_{11}a_{23}a_{32}-a_{12}a_{21}a_{33}-a_{12}a_{22}a_{31}
∣
∣a11,a12,a13a21,a22,a23a31,a32,aa33∣
∣=a11a22a33+a21a23a31+a13a21a32−a11a23a32−a12a21a33−a12a22a31
1.1 2n阶行列式及元素的余子式与代数余子式的定义
(1)一个n阶行列式是由n行n列共
n
2
n^{2}
n2个数组成的,这
n
2
n^{2}
n2个数也称为行列式的元素,其中,位于第i行第j列交叉点上的元素,称为行列式的(i,j)元素,如果(i,j)元素为aij(其中第一个下标i称为行标,表示
a
i
j
a_{ij}
aij所在的行第2个下j称为列标,表示所在的列,i,j =1,2,3,……n),则n阶行列式可记作
∣
a
11
,
a
12
,
…
…
,
a
1
n
a
21
,
a
22
,
…
…
,
a
2
n
.
.
.
a
n
1
,
a
n
2
,
…
…
,
a
n
n
∣
\left| \begin{matrix} a_{11},a_{12},……,a_{1n}\\ a_{21},a_{22},……,a_{2n}\\ .\\ .\\ .\\ a_{n1},a_{n2},……,a_{nn} \end{matrix} \right|
∣
∣a11,a12,……,a1na21,a22,……,a2n...an1,an2,……,ann∣
∣
(2)
∣
a
11
,
a
12
,
…
…
,
a
1
n
a
21
,
a
22
,
…
…
,
a
2
n
.
.
.
a
n
1
,
a
n
2
,
…
…
,
a
n
n
∣
\left| \begin{matrix} a_{11},a_{12},……,a_{1n}\\ a_{21},a_{22},……,a_{2n}\\ .\\ .\\ .\\ a_{n1},a_{n2},……,a_{nn} \end{matrix} \right|
∣
∣a11,a12,……,a1na21,a22,……,a2n...an1,an2,……,ann∣
∣
的第i行和第j列元素全部划去,由剩下的
(
n
−
1
)
2
(n-1)^2
(n−1)2个元素按原来的相对位置组成的n-1阶行列式,称为元素
a
i
j
a_{ij}
aij的余子式,记作
M
i
j
(
i
,
j
=
1
,
2
,
3
,
4
,
5
…
…
r
)
M_{ij}(i,j=1,2,3,4,5……r)
Mij(i,j=1,2,3,4,5……r)
令
A
=
(
−
1
)
i
+
j
M
i
j
A=(-1)^{i+j}M_{ij}
A=(−1)i+jMij,称为
A
i
j
A_{ij}
Aij为无
a
i
j
a_{ij}
aij的代数余子式(i,j=1,2,3,4……,n)
(3) 如果一阶行列式定义为
∣
a
11
∣
=
a
11
|a_{11}|=a_{11}
∣a11∣=a11并假设
n
−
1
(
n
≧
2
)
n-1(n\geqq2)
n−1(n≧2) 阶行列式已有定义,则
n
(
n
≧
2
)
n(n\geqq2)
n(n≧2)行列式
∣
a
11
,
a
12
,
…
…
,
a
1
n
a
21
,
a
22
,
…
…
,
a
2
n
.
.
.
a
n
1
,
a
n
2
,
…
…
,
a
n
n
∣
=
a
11
A
11
+
a
12
A
12
+
…
…
+
a
1
n
A
1
n
=
∑
j
=
1
n
a
1
j
A
1
j
\left| \begin{matrix} a_{11},a_{12},……,a_{1n}\\ a_{21},a_{22},……,a_{2n}\\ .\\ .\\ .\\ a_{n1},a_{n2},……,a_{nn} \end{matrix} \right|=a_{11}A_{11}+a_{12}A_{12}+……+a_{1n}A_{1n}=\sum_{j=1}^{n}a_{1j}A_{1j}
∣
∣a11,a12,……,a1na21,a22,……,a2n...an1,an2,……,ann∣
∣=a11A11+a12A12+……+a1nA1n=j=1∑na1jA1j
3.上下三角形行列式的计算公式
∣
a
11
,
0
,
0
,
0
…
…
,
0
a
21
,
a
22
,
0
,
0
,
…
…
0
.
.
.
.
.
.
.
.
a
n
1
,
a
a
n
2
,
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
n
n
∣
=
∣
a
11
,
a
12
,
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
1
n
0
,
a
22
,
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
2
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
0
,
0
,
0................
,
0
,
0
,
a
n
n
∣
=
a
11
∗
a
22
∗
.
.
.
.
.
∗
a
n
n
\left| \begin{matrix} a_{11},0,0,0……,0 \\ a_{21},a_{22},0,0,……0\\ ...\\ ...\\ ..\\ a_{n1},a_{a_n2},.......... a_{nn} \end{matrix} \right|= \left| \begin{matrix} a_{11},a_{12},...............a_{1n}\\ 0,a_{22},........................a_{2n}\\ ....\\ ....\\ ....\\ 0,0,0................,0,0,a_{nn}\\ \end{matrix} \right|=a_{11}*a{22}*.....*a_{nn}\\
∣
∣a11,0,0,0……,0a21,a22,0,0,……0........an1,aan2,..........ann∣
∣=∣
∣a11,a12,...............a1n0,a22,........................a2n............0,0,0................,0,0,ann∣
∣=a11∗a22∗.....∗ann
∣ a 11 , a 12 , a 13 , . . . a 1 n a 21 , a 22 , 0 , 0 , … … 0 . . . . . . a n 1 , 0 , 0 , 0.....0 ∣ = ∣ 0 , 0 , 0............... a 1 n 0 , 0 , 0.......... a 2 ( n − 1 ) , a 2 n . . . . . . . . . . . a n 1 . . . . . . . . a n ( n − 1 ) , a n n ∣ = ( − 1 ) n ( n − 1 ) 2 a 1 n a 2 n − 1 . . . a n 1 \left| \begin{matrix} a_{11} ,a_{12}, a_{13} ,... a_{1n}\\ a_{21} ,a_{22}, 0,0,……0\\ ...\\ ...\\ a_{n1},0,0,0 .....0\\ \end{matrix} \right|= \left| \begin{matrix} 0,0,0...............a_{1n}\\ 0,0,0..........a_{2(n-1)},a_{2n}\\ ....\\ ...\\ ....\\ a_{n1}........a_{n(n-1)},a_{nn}\\ \end{matrix} \right| =(-1)^{\frac{n(n-1)}{2}}a_{1n}a_{2n-1}...a_{n1} ∣ ∣a11,a12,a13,...a1na21,a22,0,0,……0......an1,0,0,0.....0∣ ∣=∣ ∣0,0,0...............a1n0,0,0..........a2(n−1),a2n...........an1........an(n−1),ann∣ ∣=(−1)2n(n−1)a1na2n−1...an1
1.2行列式性质
1.行列式的性质
(1)行列互换,行列式的值不变
(2) 行列式某一行(或某一列)的公因子,可以提到行列式外。
(3)交换行列式的某两行(或某两列),行列式反号
(4)如果行列式有两行(或两列)元素相同,则行列式的值为0
(5)如果行列式某两行(或某两列)元素成比例,则行列式的值为0
(6)如果行列式某一行(或某一列)元素是组数的和,则此行列式等于两个
行列式的和,这两个行列式的这一行(或一列)分别是第1组数和第2组数,而其余各行(或各列)与原来的行列式的相应各行(或各列)相同。
(7)将行列式某行(或某列)的k倍加到另一行(或另一列)上行列式的值不变。
2 . 利用行列式的性质计算行列式
利用行列式的性质计算行列式时,主要采用将所给的行列式化为上(或下)三角形行列式,这是计算行列式的基本方法之一,这种方法也称为三角形法。
1.3行列式按一行(或一列)展开。
1。行列式按一行(或一列)展开计算公式。
(1)
n
(
n
≧
2
)
n(n\geqq2)
n(n≧2) 阶行列式等于它的第i行元素与自己的代数余子式的乘积之和,其中 i =1,2,3,,,,,n
(2) n ( n ≧ 2 ) n(n\geqq2) n(n≧2)阶行列式等 于它的第j列元素与自己的代数余子式的乘积之和,其中j=1,2,3,,,,,,,,n
(3)如果行列式有一行(或一列)元素全为0,则该行列式的值为0
(4) n ( n ≧ 2 ) n(n\geqq2) n(n≧2)阶行列式的第i行元与第k行 ( k ≠ i ) (k\neq i) (k=i)元素的代数余子式的乘积之和为0。
(5) n ( n ≧ 2 ) n(n\geqq2) n(n≧2)阶行列式的第j列元素与第l列( l ≠ k l\neq k l=k)元素的代数余子式的乘积和为0
a 1 j A 1 l + a 2 j A 2 l + . . . + a n j A n l = 0. a_{1j}A_{1l}+a_{2j}A_{2l}+...+a_{nj}A_{nl}=0. a1jA1l+a2jA2l+...+anjAnl=0.
2 三阶范德蒙德(Vandermonde)行列式
∣
1
,
1
,
1
a
1
,
a
2
,
a
3
a
1
2
,
a
2
2
,
a
3
2
∣
=
(
a
3
−
a
2
)
(
a
3
−
a
1
)
(
a
2
−
a
1
)
\left| \begin{matrix} 1,1,1\\ a_{1},a_{2},a_{3}\\ a_{1}^{2},a_{2}^{2},a_{3}^{2}\\ \end{matrix} \right|=(a_{3}-a_{2})(a_{3}-a_{1})(a_{2}-a_{1})
∣
∣1,1,1a1,a2,a3a12,a22,a32∣
∣=(a3−a2)(a3−a1)(a2−a1)
任意的 n ( n ≧ 2 ) n(n\geqq 2) n(n≧2) 阶范德蒙德行列式等 于 a 1 , a 2 , . . . . . . a n a_{1},a_{2},......a_{n} a1,a2,......an这个n个数的所有可能的差 a i − a j ( 1 ≦ j ≦ i ≦ n ) a_{i}-a_{j}(1\leqq j \leqq i \leqq n) ai−aj(1≦j≦i≦n) 的乘积
1.5 克拉默(Gramer)法则
如果由n个方程组成的n元线性方程组
f ( x ) = { a 11 x 1 + a 12 x 2 + . . . a 1 n x n = b 1 a 21 x 1 + a 22 x 2 + . . . a 2 n x n = b 2 . . . . . . . . . . . . a n 1 x 1 + a n 2 x 2 . . . . a n n x n = b n f(x)=\left\{ \begin{aligned} a_{11}x_{1}+a{12}x_2+... a_{1n}x_{n}=b_1\\ a_{21}x_{1}+a_{22}x_2+...a_{2n}x_{n}=b_2\\ ....\\ ....\\ ....\\ a_{n1}x_{1}+a_{n2}x_{2}....a_{nn}x_{n}=b_n \end{aligned} \right. f(x)=⎩ ⎨ ⎧a11x1+a12x2+...a1nxn=b1a21x1+a22x2+...a2nxn=b2............an1x1+an2x2....annxn=bn
的系数行列式
∣
a
11
,
a
12
,
a
13
.
a
14
,
.
.
.
.
a
1
n
a
21
,
a
22
,
a
23
,
a
24
,
.
.
.
.
a
2
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
n
1
,
a
n
2
,
a
n
3
,
a
n
4
,
.
.
.
.
.
a
n
n
∣
≠
0
,
\left| \begin{matrix} a_{11},a_{12},a_{13}.a_{14},....a_{1n}\\ a_{21},a_{22},a_{23},a_{24},....a_{2n}\\ ...\\...\\...\\ a_{n1},a_{n2},a{n3},a_{n4},.....a_{nn}\\ \end{matrix} \right|\neq0,
∣
∣a11,a12,a13.a14,....a1na21,a22,a23,a24,....a2n.........an1,an2,an3,an4,.....ann∣
∣=0,
则方程组有唯 解,并且。
$$
x_{j}=\frac{|B_{j}|}{|A_{}|} (j=1,2,3…,n)
$$
(2)式中,记号
∣
A
∣
=
∣
a
11
,
a
12
,
a
13
.
.
.
.
.
.
a
1
n
a
21
,
a
22
,
a
23
.
.
.
.
.
.
a
2
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
n
1
,
a
n
2
,
a
n
3
.
.
.
.
.
.
a
n
n
∣
,
∣
B
j
∣
=
∣
a
11
.
.
.
.
a
1
j
−
1
,
b
1
,
a
1
j
+
1
.
.
.
.
.
a
1
n
a
21
.
.
.
.
a
1
j
−
1
,
b
1
,
a
1
j
+
1
.
.
.
.
.
a
1
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
n
1
.
.
.
.
a
n
j
−
1
,
b
1
,
a
1
j
+
1
.
.
.
.
.
a
n
n
∣
(
j
=
1
,
2
,
3
,
4.....
n
)
|A|=\left| \begin{matrix} a_{11},a_{12},a_{13}......a_{1n}\\ a_{21},a_{22},a_{23}......a_{2n}\\ ...\\....\\...\\ a_{n1},a_{n2},a_{n3}......a_{nn} \end{matrix} \right|, |B_{j}|= \left| \begin{matrix} a_{11}....a_{1j-1},b_1,a_{1j+1}.....a_{1n}\\ a_{21}....a_{1j-1},b_1,a_{1j+1}.....a_{1n}\\ ....\\....\\...\\ a_{n1}....a_{nj-1},b_1,a_{1j+1}.....a_{nn}\\ \end{matrix} \right| (j=1,2,3,4.....n)
∣A∣=∣
∣a11,a12,a13......a1na21,a22,a23......a2n..........an1,an2,an3......ann∣
∣,∣Bj∣=∣
∣a11....a1j−1,b1,a1j+1.....a1na21....a1j−1,b1,a1j+1.....a1n...........an1....anj−1,b1,a1j+1.....ann∣
∣(j=1,2,3,4.....n)
其中,
∣
B
j
∣
|B_j|
∣Bj∣是将系数行列式的第j列元素
a
1
j
,
a
2
j
.
.
.
.
a
n
j
a_{1j},a_{2j}....a{nj}
a1j,a2j....anj换成了常数项
b
1
,
b
2
,
b
3
.
.
.
.
b
n
b_1,b_2,b_3....b_n
b1,b2,b3....bn其他元素不变所对应的行列式。
如果
b
1
,
b
2
,
.
.
.
b
n
b_1,b_2,...b_n
b1,b2,...bn均为0 则称方程组(1)为齐次线性方程组
如果n元齐次线性方程组的系数行列式
∣
a
11
,
a
12
,
.
.
.
.
a
1
n
a
21
,
a
22
,
.
.
.
.
a
2
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
n
1
,
a
n
2
,
.
.
.
.
a
n
n
∣
≠
0
\left| \begin{matrix} a_{11},a_{12},....a_{1n}\\ a_{21},a_{22},....a_{2n}\\ ...\\...\\...\\ a_{n1},a_{n2},....a_{nn}\\ \end{matrix} \right|\neq 0
∣
∣a11,a12,....a1na21,a22,....a2n.........an1,an2,....ann∣
∣=0
则齐次线性方程组有唯一零解。
如果n元齐次线性方程组有非零解,则方程组的系数行列式
∣
a
11
,
a
12
,
.
.
.
a
1
n
a
21
,
a
21
,
.
.
.
a
2
n
.
.
.
.
.
.
.
.
.
a
n
1
,
a
n
2
,
.
.
.
a
n
n
∣
=
0.
\left| \begin{matrix} a_{11},a_{12},...a_{1n}\\ a_{21},a_{21},...a_{2n}\\ ...\\ ...\\ ...\\ a_{n1},a_{n2},...a_{nn}\\ \end{matrix} \right|=0.
∣
∣a11,a12,...a1na21,a21,...a2n.........an1,an2,...ann∣
∣=0.