数值分析实验三 线性方程组数值解法

一、目的与要求:

1、熟悉求解线性方程组的有关理论和方法;

2、会编制列主元消去法、LU 分解法、雅可比及高斯—塞德尔迭代法德程序;

3、通过实际计算,进一步了解各种方法的优缺点,选择合适的数值方法

二、实验内容

1、列主元高斯消去法

  • 算法

将方程用增广矩阵表示

1.消元过程

对k=1,2,…,n-1

①选主元,找使得

②如果,则矩阵A奇异,程序结束;否则执行③。

③如果,则交换第k行与第行对应元素位置, 

    j=k,┅,n+1 

④消元,对i=k+1, ┅,n计算

对j=l+1, ┅,n+1计算

 2.回代过程

  • 程序与实例

 

  • 程序代码
#include<stdio.h>
double A[10][10];
double B[10];
double X[10]; 
int n;
void swap_row(int a, int b)
{
	double t;
	int i;
	for (i = 1; i <= n; i++)
	{
		t = A[a][i];
		A[a][i] = A[b][i];
		A[b][i] = t;
	}
	t = B[a];
	B[a] = B[b];
	B[b] = t;
}
int find_rowmax(int k, int n){
	int rowmax = k;
	double max = 0;
	int i;
	for (i = k; i <= n; i++)
	{
		if (max < fabs(A[i][k]))
		{
			max = fabs(A[i][k]); 
			rowmax = i;
		}
	}
	if (rowmax != k) 
		swap_row(rowmax, k);
	if (max == 0)
	{
		return 1;
	}
	else return 0;
}
void print_matrix(int k)
{
	int i;
	int j;
	printf("\n step %d\n",k);
	printf("Augmented matrix: \n");
	for (i = 1; i <= n; i++)
	{
		for (j = 1; j <= n; j++)
		{
			printf("%f", A[i][j]);
			printf(" ");
		}
		printf("%lf", B[i]);
		printf("\n");
	}
}
int main()
{

	int i,j,k,l,m;
	double t;
	clrscr();
	printf("Please enter the order of the coefficient matrix:");
	scanf("%d", &n);
	printf("Please enter augmented matrix: \n");
	for (i = 1; i <= n; i++)
	{
		for (j = 1; j <= n; j++)
		{
			
			scanf("%lf", &t);
			A[i][j] = t;
		}
		scanf("%lf", &t);
		B[i] = t;
	}
	for (k = 1; k < n; k++)
	{
		
		int flag = find_rowmax(k, n);
		if (flag == 1)
		{
			return 0;
		};
		
		for (l = k + 1; l <= n; l++)
		{
			double q = A[l][k] / A[k][k];
			for (m = k; m <= n; m++)
			{
				A[l][m] -= q * A[k][m];
			}
			B[l] -= q * B[k];
		}
		print_matrix(k);
	}
	
	for (i = n; i >= 1; i--)
	{
		for (j = n; j > i; j--)
		{
			B[i] -= A[i][j] * X[j];
		}
		X[i] = B[i] / A[i][i];
	}
	printf("result:");
	for (i = 1; i <= n; i++)
	{
		
		printf("\nx[%d] = %lf", i,X[i]);
		printf(" ");
	}
	getch();
}
  • 实验结果

 

 

 2、矩阵直接三角分解法

  • 算法

将方程组Ax=b 中的A分解为A=LU,其中L为单位下三角矩阵,U为上三角矩阵,则方程组Ax=b化为解2个方程组Ly=b,Ux=y,具体算法如下:

①对j=1,2,3,…,n计算

对i=2,3,…,n计算 

②对k=1,2,3,…,n:

a. 对j=k,k+1,…,n计算

b. 对i=k+1,k+2,…,n计算

,对k=2,3,…,n计算 

 

,对k=n-1,n-2,…,2,1计算

  

注:由于计算u的公式于计算y的公式形式上一样,故可直接对增广矩阵

施行算法②,③,此时U的第n+1列元素即为y。

  • 程序与实例

  • 程序代码
#include <stdio.h>
#include <stdlib.h>
double a[20][20],x[20];

int main()
{
    float aaa,*bbb=&aaa;
    int n;
    int i, j, k,r;
    double* x;
    clrscr();
    printf("Please enter the order of the coefficient matrix:");
    scanf("%d", &n);
    if (n > 20)
    {
        return 1;
    }
    if (n <= 0)
    {
        return 1;
    }
    printf("\nPlease enter augmented matrix: \n");
    for (i = 0; i < n; i++) {
        for (j = 0; j < n+1; j++)
        {
            scanf("%lf", &a[i][j]);
        }
    }
    x = (float*)malloc(n * sizeof(float));
    for (r = 0; r <= n - 1; r++)
    {
        for (i = r; i <= n; i++)
        for (k = 0; k <= r - 1; k++)
        a[r][i] -= a[r][k] * a[k][i];
        for (i = r + 1; i <= n - 1; i++)
        {
	for (k = 0; k <= r - 1; k++)
		a[i][r] -= a[i][k] * a[k][r];
	a[i][r] /= a[r][r];
        }
    }
    for (i = n - 1; i >= 0; i--)
    {
        for (r = n - 1; r >= i + 1; r--)
	a[i][n] -= a[i][r] * x[r];
        x[i] = a[i][n] / a[i][i];
    }
    printf("result:\n");
    for (i = 0; i < n; i++) {
        printf("x[%d] = %.3f\n", i+1, x[i]);
    }
    
    printf("Matrix L:\n");
    for (i = 0; i < n; i++)
    {
        printf("[");
        for (j = 0; j <=i ; j++)
        {
            printf("%.1f ",a[i][j]);
        }
        for (j = i+1; j < n; j++)
        {
            printf("0.0 ");
        }
        printf("]\n");
    }
    printf("Matirx U:\n");
    for (i = 0; i < n; i++)
    {
        printf("[");
        for (j = 0; j <= i; j++)
        {
            printf("0.0 ");
        }
        for (j = i+1; j < n; j++)
        {
            printf("%.1f ", a[i][j]);
        }
        printf("]\n");
    }
    getch();
    return 0;
}

 

 

3、迭代法

3.1 雅可比迭代法

  • 算法

设方程组Ax=b系数矩阵的对角线元素,M为迭代次数容许的最大值,ε为容许误差。 

①取初始向量,令k=0。

②对i=1,2,…,n 计算

 

③如果,则输出,结束;否则执行④。  

④如果k≥M,则不收敛,终止程序;否则,转②。

  • 程序与实例

 

  • 程序代码
#include <stdio.h>
#include <stdlib.h>
#include <math.h>
#define MaxSize 20
double A[MaxSize][MaxSize];
double B[MaxSize];
double D[MaxSize][MaxSize];
double E[MaxSize][MaxSize];
double F[MaxSize];
double X[MaxSize];
double X1[MaxSize];
float e; 
int n;
int epoch; 

void InitMatrix()
{
    int i, j;
    for (i = 0; i < n; i++)
        for (j = 0; j < n; j++)
        {
            if (i == j)
            {
                D[i][j] = 1 / A[i][i]; 
                E[i][j] = 0;
            }
            if (i < j)
                E[i][j] = A[i][j];  
            if (i > j)
                E[i][j] = A[i][j];
        }

}

void Jacobi()
{
    int i, j, k, r;
    double sum1, sum2 = 0;
    for (i = 0; i < n; i++)
        for (j = 0; j < n; j++)
        {
            sum1 = 0;
            for (k = 0; k < n; k++)
            {
                sum1 = sum1 + D[i][k] * E[k][j];
            }
            E[i][j] = -sum1;
        }
    for (i = 0; i < n; i++)
    {
        sum2 = 0;
        for (k = 0; k < n; k++)
        {
            sum2 = sum2 + D[i][k] * B[k];
        }
        F[i] = sum2;
    }
    for (r = 1; r < epoch; r++)
    {
        int flag = 0;
        double sum3;
        for (i = 0; i < n; i++)
            X1[i] = X[i];
        for (i = 0; i < n; i++)
        {
            sum3 = 0;
            for (k = 0; k < n; k++)
            {
                sum3 = sum3 + E[i][k] * X1[k];
            }
            X[i] = F[i] + sum3;
        }
        for (j = 0; j < n; j++)
            if (fabs(X[j] - X1[j]) < e)
                flag++;
        if (flag == n)
        {
            printf("\nThe %d iteration time satisfies the accuracy!\n", r);
            break;
        }
        printf("\n[epoch = %d] \n", r);
        for (i = 0; i < n; i++)
            printf("X[%d] = %lf\n", i, X[i]);
    }

}



void input()
{
    int i, j;
    printf("Please enter coefficient matrix A:\n");
    for (i = 0; i < n; i++)
        for (j = 0; j < n; j++)
            scanf("%lf", &A[i][j]);
    printf("Please enter vector b:\n");
    for (i = 0; i < n; i++)
        scanf("%lf", &B[i]);
    printf("Please enter the initial vector X:\n");
    for (i = 0; i < n; i++)
        scanf("%lf", &X[i]);
    printf("Please enter the allowable error E:\n");
    scanf("%f", &e);
    printf("Please enter the number of iterations Epoch:\n");
    scanf("%d", &epoch);
}

void print()
{
    int i;
    printf("\n\nApproximate solutions of equations:\n");
    for (i = 0; i < n; i++)
        printf("%lf\n", X[i]);
}



int main()
{
    
    clrscr();
    printf("Please enter the order of the coefficient matrix: \n");
    scanf("%d", &n);
    printf("\n");
    input();
    InitMatrix();
    Jacobi();
    print();
    getch();
    return 0;
}

 

 

 

3.2 高斯-塞尔德迭代法

  • 算法

 

设方程组Ax=b的系数矩阵的对角线元素,,M为迭代次数容许的最大值,ε为容许误差

①取初始向量,令k=0。  

②对i=1,2,…,n计算

 

③如果,则输出,结束;否则执行④。

④如果则不收敛,终止程序;否则,转②。

  • 程序与实例

 

 

  •  程序代码
    #include <stdio.h>
    #include <stdlib.h>
    #include <math.h>
    #define MaxSize 20
    double A[MaxSize][MaxSize];
    double B[MaxSize];
    double D[MaxSize][MaxSize];
    double E[MaxSize][MaxSize];
    double F[MaxSize];
    double X[MaxSize];
    double X1[MaxSize];
    float e; 
    int n;
    int epoch; 
    
    void InitMatrix()
    {
        int i, j;
        for (i = 0; i < n; i++)
            for (j = 0; j < n; j++)
            {
                if (i == j)
                {
                    D[i][j] = 1 / A[i][i]; 
                    E[i][j] = 0;
                }
                if (i < j)
                    E[i][j] = A[i][j];  
                if (i > j)
                    E[i][j] = A[i][j];
            }
    
    }
    
    void GauseSeidel()
    {
        int i, j, k, r;
        double sum1, sum2 = 0;
        for (i = 0; i < n; i++)
            for (j = 0; j < n; j++)
            {
                sum1 = 0;
                for (k = 0; k < n; k++)
                {
                    sum1 = sum1 + D[i][k] * E[k][j];
                }
                E[i][j] = -sum1;
            }
        for (i = 0; i < n; i++)
        {
            sum2 = 0;
            for (k = 0; k < n; k++)
            {
                sum2 = sum2 + D[i][k] * B[k];
            }
            F[i] = sum2;
        }
        for (r = 1; r < epoch; r++)
        {
            int flag = 0;
            double sum3;
            for (i = 0; i < n; i++)
                X1[i] = X[i];
            for (i = 0; i < n; i++)
            {
                sum3 = 0;
               for (k = 0; k < n; k++)
                {
                    if (k < i) {
                        sum3 = sum3 + E[i][k] * X[k];
                    }
                    else{
                        sum3 = sum3 + E[i][k] * X1[k];
                    }
    	X[i] = F[i]+sum3;
                }
            }
            for (j = 0; j < n; j++)
                if (fabs(X[j] - X1[j]) < e)
                    flag++;
                
            if (flag == n)
            {
                printf("\nThe %d iteration time satisfies the accuracy!\n", r);
                break;
            }
            printf("\n[epoch = %d] \n", r);
            for (i = 0; i < n; i++)
                printf("X[%d] = %lf\n", i, X[i]);
        }
    
    }
    
    
    
    void input()
    {
        int i, j;
        printf("Please enter coefficient matrix A:\n");
        for (i = 0; i < n; i++)
            for (j = 0; j < n; j++)
                scanf("%lf", &A[i][j]);
        printf("Please enter vector b:\n");
        for (i = 0; i < n; i++)
            scanf("%lf", &B[i]);
        printf("Please enter the initial vector X:\n");
        for (i = 0; i < n; i++)
            scanf("%lf", &X[i]);
        printf("Please enter the allowable error E:\n");
        scanf("%f", &e);
        printf("Please enter the number of iterations Epoch:\n");
        scanf("%d", &epoch);
    }
    
    void print()
    {
        int i;
        printf("\n\nApproximate solutions of equations:\n");
        for (i = 0; i < n; i++)
            printf("%lf\n", X[i]);
    }
    
    
    
    int main()
    {
        
        clrscr();
        printf("Please enter the order of the coefficient matrix: \n");
        scanf("%d", &n);
        printf("\n");
        input();
        InitMatrix();
        GauseSeidel();
        print();
        getch();
        return 0;
    }

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

三、分析思考

本次实验实现了在C语言下用列主元消去法,直接三角分解法和迭代法求解线性方程组。在不计浮点数位数带来的舍入误差的情况下,列主元消去法和直接三角分解法均能够求得精确解,但是迭代法则需要给定误差限来确定核算终止迭代。

 

  • 2
    点赞
  • 46
    收藏
    觉得还不错? 一键收藏
  • 打赏
    打赏
  • 0
    评论

“相关推荐”对你有帮助么?

  • 非常没帮助
  • 没帮助
  • 一般
  • 有帮助
  • 非常有帮助
提交
评论
添加红包

请填写红包祝福语或标题

红包个数最小为10个

红包金额最低5元

当前余额3.43前往充值 >
需支付:10.00
成就一亿技术人!
领取后你会自动成为博主和红包主的粉丝 规则
hope_wisdom
发出的红包

打赏作者

Ace2NoU

你的鼓励将是我创作的最大动力

¥1 ¥2 ¥4 ¥6 ¥10 ¥20
扫码支付:¥1
获取中
扫码支付

您的余额不足,请更换扫码支付或充值

打赏作者

实付
使用余额支付
点击重新获取
扫码支付
钱包余额 0

抵扣说明:

1.余额是钱包充值的虚拟货币,按照1:1的比例进行支付金额的抵扣。
2.余额无法直接购买下载,可以购买VIP、付费专栏及课程。

余额充值