数据结构与算法--二叉堆(最大堆,最小堆)实现及原理

二叉堆(最大堆,最小堆)实现及原理
  • 二叉堆与二叉查找树一样,堆也有两个性质,即结构性质和堆性质。和AVL树一样,对堆的一次操作必须到堆的所有性质都被满足才能终止,也就是我们每次对堆的操作都必须对堆中的数据进行校正才能终止。
结构性质
  • 堆是一颗被填满的二叉树,除了最底层上的元素是不满的,但是最底层元素必须是从左到右填入。这样的树称为完全二叉树(complete binary tree),如下就是一个二叉堆的案例:
    在这里插入图片描述

  • 容易得到的一个层级与节点数的一个结论是,如果有一棵高度 h 的完全二叉树,节点数在2h 到 2h+1 - 1 个节点。这意味着完全二叉树的高是LogN,

  • 根据观察发现重要点:因为完全二叉树是那么有规律,所有他甚至可以用一个数组来标识而不需要用连去链接,如下图中的数组来表示上图中的完全二叉树

在这里插入图片描述

  • 如上图,对于数组中任意位置 i 上的元素,其做儿子在 2*i 位置上,右儿子在左二子后的单元(2i+1)中
  • 那么同理他的父节点就在他 i/2上,因此这里不仅不需要指针联合,而且遍历改树需要的操作也会非常简单,大部分计算机上运行可以非常快。
  • 这种实现方法的唯一问题在于,最大的堆大小需要预先估计,也就如果我们需要存储10 个节点数据,那么数组的大小不是10 ,而需要更大的空间,这个具体值需要计算得。
  • 如上图中堆的大小是13个元素。改数组 位置 0 是没有存放数据,后面我们会详细说明实现。
  • 因此一个堆的结构应该由一个 Comparable 对象(应为需要比较各个节点大小)数组,和一个代表当前堆大小的整数组成。
堆性质
  • 让操作快速执行的性质是堆序性质(heap-order property)。由于我们需要快速找出最小单元,因此最小单元应该在根节点上,如果我们考虑任意子树也应该是一个堆,那么任意节点都应该小于他的子树。
  • 应用这个逻辑,我们得到堆序性质。 在一个堆中,对于每个节点X,X的父节点中关键字小于或者等于X中的关键字,根节点除外(根节点没有父节点)。如下图就是一个最小堆的示范:

在这里插入图片描述

  • 根据堆序性质,最小元素数据总可以在根节点处找到,也就是我们可以用O(1)时间的方法findMin。
基本的堆操作
  • 最重要的一点在于,所有操作都必须保证堆序性质。
insert 插入操作
  • 为了将一个元素X插入到堆中,我们可以在下一个可用位置模拟一个空的元素位置,他必须填补在此处,要不然不满足结构性质,如下图:
    在这里插入图片描述
  • 如上图,如果插入的数据能满足堆序性质,那么插入结束
  • 如果插入的元素比其父节点31 要小,我们必须将空元素的父节点上的元素31 移动到空元素位置。
  • 这样空元素位置就朝根节点的方向上移动了一个位置,继续改过程直到插入的数据X能翻入空位置为止。
  • 例如我们需要插入的数据是 14,如下图
    在这里插入图片描述
    在这里插入图片描述
    在这里插入图片描述
  • 这种方法的策略上叫上滤。新元素在堆中上滤直到找出正确的位置。
  • 如果插入的元素是新堆中最小元素,那么新元素会一直上滤到根节点出,这种插入的时间长达O(logN),平均来看,上滤终止的要早与交换对比来看,例如我们也可以在insert中用交换来实现上滤古村,但是一次交换需要3条赋值语句。如果一个元素上滤d层,需要3d次交换,而用数组,我们先用0 保存需要插入的元素,每次只需要将应该去的位置的数据给空穴位置就行,这样只需要用d + 1 次赋值即可。
deleteMin删除最小数据
  • deleteMin以类似的方式处理。找出最小元素是简单的。困难地方在于怎么删除他。当删除根节点时候,相当于在根处有一个空元素。由于对堆少了一个跟元素,因此我们将堆中最后一个元素X放入根节点中。如果X比 他的子节点都小,满足堆序性质,那么删除完成
  • 如果X比他子节点大,那么找出子节点中最小者,与X交换位置
  • 持续以上步骤,直到X找到他的位置为止。
  • 如下案例,我们删除最小值13的流程:
    在这里插入图片描述

在这里插入图片描述

在这里插入图片描述

  • 纠错,此处应该是与21 交换,图片有误
    在这里插入图片描述

在这里插入图片描述

  • 以上方式我们将堆中最后一个元素X掏出来,放入临时变量,删除min后,根变成了空元素位置
  • 此时我们将子节点与掏出的元素X比较,如果X大于子节点,那么将子节点中最小元素放入空元素位置中,
  • 如果X小于子节点,那么将X放入当前位置
  • 这种策略叫下滤
  • 实现过程中可能最后一个节点只有一个节点,我们默认的处理方式都认为有两个子节点,此处应该在比较适合判空操作。
  • 删除操作最坏情况时间也是O(logN),平均而言,被放到根处的元素几乎下滤到底层,因此平均运行时间也是O(logN)
代码实现
  • 二叉堆节点定义与之前二叉树的有一点点不一样,更简单,无需指针如下代码实现:
/**
 * @author liaojiamin
 * @Date:Created in 15:57 2020/12/24
 */
public class AnyType implements Comparable<AnyType> {
    private Object element;

    public AnyType(Object element){
        this.element = element;
    }

    public Object getElement() {
        return element;
    }

    public void setElement(Object element) {
        this.element = element;
    }

    @Override
    public int compareTo(AnyType o) {
        if (o == null) {
            return -1;
        }
        int flag;
        if (o instanceof AnyType) {
            int myElement = Integer.valueOf(this.element.toString()) - Integer.valueOf(o.getElement().toString());
            flag = myElement > 0 ? 1 : myElement == 0 ? 0 : -1;
        } else {
            flag = this.element.toString().compareTo(o.toString());
        }

        if (flag == 0) {
            return 0;
        } else if (flag > 0) {
            return 1;
        } else {
            return -1;
        }
    }
}

  • 具体二叉堆代码实现

/**
 * 二叉堆,父节点总小于子节点(最小堆),用数组实现
 * @author liaojiamin
 * @Date:Created in 15:45 2020/12/24
 */
public class BinaryHeap {
    private static final int DEFAULT_CAPACITY = 10;
    /**
     * 当前最后一个数据下标
     * */
    private int currentSize;
    private AnyType[] array;

    public BinaryHeap(){}

    public BinaryHeap(int capacity){
        currentSize = 0;
        array = new AnyType[capacity];
    }

    public BinaryHeap(AnyType[] item){
        currentSize = item.length;
        array = new AnyType[(currentSize + 2 )*11/10];
        int i =1;
        for (AnyType anyType : item) {
            array[i++] = anyType;
        }
        buildHeap();
    }

    public void buildHeap(){
        for (int i = currentSize/2; i > 0; i--){
            percoateDown(i);
        }
    }


    /**
     * 二叉堆中添加节点(上滤方法)
     * */
    public void insert(AnyType x){
        if(currentSize == array.length){
            enlargArray(currentSize*2+1);
        }
        int hole = ++currentSize;
        for(array[0] = x; x.compareTo(array[hole/2]) < 0;hole = hole/2){
            array[hole] = array[hole/2];
        }
        array[hole] = x;
    }

    /**
     * 查找最小值,二叉堆最小值是根节点
     * */
    public AnyType findMin(){
        return array[1];
    }


    /**
     * 删除最小值(根节点)
     * */
    public AnyType deleteMin(){
        if(isEmpty()){
            return null;
        }
        AnyType min = findMin();
        array[1] = array[currentSize--];
        array[currentSize + 1] = null;
        percoateDown(1);
        return min;
    }

    /**
     * 判断是否为空
     * */
    public boolean isEmpty(){
        if(array == null || array.length <= 0 || currentSize == 0){
            return true;
        }
        for (AnyType anyType : array) {
            if(anyType != null){
                return false;
            }
        }
        return true;
    }

    /**
     * 置空整个二叉堆
     * */
    public void makeEmpty(){
        array = new AnyType[DEFAULT_CAPACITY];
    }


    /**
     * 将顶部较大的节点逐步下滤
     * */
    public void percoateDown(int hole){
        int child=0;
        AnyType tem = array[hole];
        for (;hole*2<=currentSize;hole=child){
            child = 2*hole;
            if(child<=currentSize && array[child].compareTo(array[child+1]) > 0){
                child ++;
            }
            if(array[child].compareTo(tem) < 0){
                array[hole] = array[child];
            }else {
                break;
            }
        }
        array[hole] = tem;
    }


    /**
     * 扩容
     * */
    public void enlargArray(int newSize){
        AnyType[] newArray = new AnyType[newSize];
        for (int i = 0; i < array.length; i++) {
            newArray[i] = array[i];
        }
        array = newArray;
    }

    public static void main(String[] args) {
        Integer size = 10;
        BinaryHeap binaryHeap = new BinaryHeap((size + 2 )*11/10);
        Random random = new Random();
        for (int i = 0; i < size; i++) {
            AnyType anyType = new AnyType(random.nextInt(100));
            binaryHeap.insert(anyType);
        }
        while (!binaryHeap.isEmpty()){
            System.out.println(binaryHeap.deleteMin().getElement());
        }
    }
}

  • 以上源码我们实现的是最小堆的情况,可以将比较参数修改一下得到以下最大堆的实现代码:

/**
 * 二叉堆,父节点总大于子节点(最大堆),用数组实现
 * @author liaojiamin
 * @Date:Created in 15:45 2020/12/24
 */
public class BinaryHeapMax {
    private static final int DEFAULT_CAPACITY = 10;
    /**
     * 当前最后一个数据下标
     * */
    private int currentSize;
    private AnyType[] array;

    public BinaryHeapMax(){}

    public BinaryHeapMax(int capacity){
        currentSize = 0;
        array = new AnyType[capacity];
    }

    public BinaryHeapMax(AnyType[] item){
        currentSize = item.length;
        array = new AnyType[(currentSize + 2 )*11/10];
        int i =1;
        for (AnyType anyType : item) {
            array[i++] = anyType;
        }
        buildHeap();
    }


    public AnyType[] getAppHeapData(){
        return Arrays.copyOfRange(array, 1, currentSize+1);
    }

    /**
     * 获取当前最大堆数据量
     * */
    public Integer heapSize(){
        return currentSize;
    }

    public void buildHeap(){
        for (int i = currentSize/2; i > 0; i--){
            percoateDown(i);
        }
    }


    /**
     * 二叉堆中添加节点(上滤方法)
     * */
    public void insert(AnyType x){
        if(currentSize == array.length){
            enlargArray(currentSize*2+1);
        }
        int hole = ++currentSize;
        for(array[0] = x; x.compareTo(array[hole/2]) > 0;hole = hole/2){
            array[hole] = array[hole/2];
        }
        array[hole] = x;
    }

    /**
     * 查找最小值,二叉堆最小值是根节点
     * */
    public AnyType findMax(){
        return array[1];
    }


    /**
     * 删除最小值(根节点)
     * */
    public AnyType deleteMax(){
        if(isEmpty()){
            return null;
        }
        AnyType max = findMax();
        array[1] = array[currentSize--];
        array[currentSize + 1] = null;
        percoateDown(1);
        return max;
    }

    /**
     * 判断是否为空
     * */
    public boolean isEmpty(){
        if(array == null || array.length <= 0 || currentSize == 0){
            return true;
        }
        for (AnyType anyType : array) {
            if(anyType != null){
                return false;
            }
        }
        return true;
    }

    /**
     * 置空整个二叉堆
     * */
    public void makeEmpty(){
        array = new AnyType[DEFAULT_CAPACITY];
    }


    /**
     * 将顶部较大的节点逐步下滤
     * */
    public void percoateDown(int hole){
        int child=0;
        AnyType tem = array[hole];
        for (;hole*2<=currentSize;hole=child){
            child = 2*hole;
            //此处需要添加array[child+1],因为我们是默认每个父节点都满子节点,那么必然遇见单个子节点情况,此时我们compareTo方法对比null对象返回的-1,这个是为了方便min情况时候,可以看到min情况时候无需增加这个条件,因此此处有不同用来兼容null节点情况。
            if(child<=currentSize && array[child].compareTo(array[child+1]) < 0 && array[child+1] != null){
                child ++;
            }
            if(tem.compareTo(array[child]) < 0){
                array[hole] = array[child];
            }else {
                break;
            }
        }
        array[hole] = tem;
    }


    /**
     * 扩容
     * */
    public void enlargArray(int newSize){
        AnyType[] newArray = new AnyType[newSize];
        for (int i = 0; i < array.length; i++) {
            newArray[i] = array[i];
        }
        array = newArray;
    }

    public static void main(String[] args) {
        Integer size = 10;
        BinaryHeapMax binaryHeap = new BinaryHeapMax((size + 2 )*11/10);
        Random random = new Random();
        for (int i = 0; i < size; i++) {
            AnyType anyType = new AnyType(random.nextInt(100));
            binaryHeap.insert(anyType);
        }
        while (!binaryHeap.isEmpty()){
            System.out.println(binaryHeap.deleteMax().getElement());
        }
    }
}
  • 最大堆代码中新增了两方法:
    • getAppHeapData 获取当前最大堆内所有数据
    • heapSize 获取当前堆内数据量

上一篇:数据结构与算法–面试必问AVL树原理及实现
下一篇:数据结构与算法–B树原理及实现

  • 2
    点赞
  • 7
    收藏
    觉得还不错? 一键收藏
  • 3
    评论
评论 3
添加红包

请填写红包祝福语或标题

红包个数最小为10个

红包金额最低5元

当前余额3.43前往充值 >
需支付:10.00
成就一亿技术人!
领取后你会自动成为博主和红包主的粉丝 规则
hope_wisdom
发出的红包
实付
使用余额支付
点击重新获取
扫码支付
钱包余额 0

抵扣说明:

1.余额是钱包充值的虚拟货币,按照1:1的比例进行支付金额的抵扣。
2.余额无法直接购买下载,可以购买VIP、付费专栏及课程。

余额充值