MFCC和fbank的区别

一步一步讲解和实现ASR中常用的语音特征——FBank和MFCC的提取,包括算法原理、代码和可视化等。

完整Jupyter Notebook链接:https://github.com/Magic-Bubble/SpeechProcessForMachineLearning/blob/master/speech_process.ipynb

语音信号的产生

语音通常是指人说话的声音。从生物学的角度来看,是气流通过声带、咽喉、口腔、鼻腔等发出声音;从信号的角度来看,不同位置的震动频率不一样,最后的信号是由基频和一些谐波构成。

之后被设备接收后(比如麦克风),会通过A/D转换,将模拟信号转换为数字信号,一般会有采样、量化和编码三个步骤,采样率要遵循奈奎斯特采样定律:

    f
   
   
    s
   
   
    >
   
   
    =
   
   
    2
   
   
    f
   
  
  
   fs >= 2f
  
 
</span><span class="katex-html"><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.88888em; vertical-align: -0.19444em;"></span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.10764em;">f</span><span class="mord mathit">s</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span><span class="mrel">&gt;</span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.36687em; vertical-align: 0em;"></span><span class="mrel">=</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.88888em; vertical-align: -0.19444em;"></span><span class="mord">2</span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.10764em;">f</span></span></span></span></span>,比如电话语音的频率一般在300Hz~3400Hz,所以采用8kHz的采样率足矣。</p> 

下面采用一个30s左右的16比特PCM编码后的语音wav为例。

准备工作

1. 导包

import numpy as np
from scipy.io import wavfile
from scipy.fftpack import dct
import warnings
warnings.filterwarnings('ignore')
import matplotlib.pyplot as plt
%matplotlib inline

 
 
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7

2. 绘图工具

# 绘制时域图
def plot_time(signal, sample_rate):
    time = np.arange(0, len(signal)) * (1.0 / sample_rate)
    plt.figure(figsize=(20, 5))
    plt.plot(time, signal)
    plt.xlabel('Time(s)')
    plt.ylabel('Amplitude')
    plt.grid()

 
 
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
# 绘制频域图
def plot_freq(signal, sample_rate, fft_size=512):
    xf = np.fft.rfft(signal, fft_size) / fft_size
    freqs = np.linspace(0, sample_rate/2, fft_size/2 + 1)
    xfp = 20 * np.log10(np.clip(np.abs(xf), 1e-20, 1e100))
    plt.figure(figsize=(20, 5))
    plt.plot(freqs, xfp)
    plt.xlabel('Freq(hz)')
    plt.ylabel('dB')
    plt.grid()

 
 
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
# 绘制频谱图
def plot_spectrogram(spec, note):
    fig = plt.figure(figsize=(20, 5))
    heatmap = plt.pcolor(spec)
    fig.colorbar(mappable=heatmap)
    plt.xlabel('Time(s)')
    plt.ylabel(note)
    plt.tight_layout()

 
 
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8

3. 数据准备

sample_rate, signal = wavfile.read('./resources/OSR_us_000_0010_8k.wav')
signal = signal[0: int(3.5 * sample_rate)]  # Keep the first 3.5 seconds
print('sample rate:', sample_rate, ', frame length:', len(signal))

 
 
  • 1
  • 2
  • 3

sample rate: 8000 , frame length: 28000

plot_time(signal, sample_rate)

 
 
  • 1

在这里插入图片描述

plot_freq(signal, sample_rate)

 
 
  • 1

在这里插入图片描述

预加重(Pre-Emphasis)

预加重一般是数字语音信号处理的第一步。语音信号往往会有频谱倾斜(Spectral Tilt)现象,即高频部分的幅度会比低频部分的小,预加重在这里就是起到一个平衡频谱的作用,增大高频部分的幅度。它使用如下的一阶滤波器来实现:

     y
    
    
     (
    
    
     t
    
    
     )
    
    
     =
    
    
     x
    
    
     (
    
    
     t
    
    
     )
    
    
     −
    
    
     α
    
    
     x
    
    
     (
    
    
     t
    
    
     −
    
    
     1
    
    
     )
    
    
     ,
    
    
     &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
    
    
     0.95
    
    
     &amp;lt;
    
    
     α
    
    
     &amp;lt;
    
    
     0.99
    
   
   
    y(t) = x(t) - \alpha x(t-1), \ \ \ \ 0.95 &amp;lt; \alpha &amp;lt; 0.99
   
  
 </span><span class="katex-html"><span class="base"><span class="strut" style="height: 1em; vertical-align: -0.25em;"></span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.03588em;">y</span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit">t</span><span class="mclose">)</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span><span class="mrel">=</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 1em; vertical-align: -0.25em;"></span><span class="mord mathit">x</span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit">t</span><span class="mclose">)</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span><span class="mbin">−</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 1em; vertical-align: -0.25em;"></span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.0037em;">α</span><span class="mord mathit">x</span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit">t</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span><span class="mbin">−</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 1em; vertical-align: -0.25em;"></span><span class="mord">1</span><span class="mclose">)</span><span class="mpunct">,</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.166667em;"></span><span class="mspace">&nbsp;</span><span class="mspace">&nbsp;</span><span class="mspace">&nbsp;</span><span class="mspace">&nbsp;</span><span class="mord">0</span><span class="mord">.</span><span class="mord">9</span><span class="mord">5</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span><span class="mrel">&lt;</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.5782em; vertical-align: -0.0391em;"></span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.0037em;">α</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span><span class="mrel">&lt;</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.64444em; vertical-align: 0em;"></span><span class="mord">0</span><span class="mord">.</span><span class="mord">9</span><span class="mord">9</span></span></span></span></span></span></p> 

笔者对这个公式的理解是:信号频率的高低主要是由信号电平变化的速度所决定,对信号做一阶差分时,高频部分(变化快的地方)差分值大,低频部分(变化慢的地方)差分值小,达到平衡频谱的作用。

pre_emphasis = 0.97
emphasized_signal = np.append(signal[0], signal[1:] - pre_emphasis * signal[:-1])

 
 
  • 1
  • 2
plot_time(emphasized_signal, sample_rate)

 
 
  • 1

在这里插入图片描述

plot_freq(emphasized_signal, sample_rate)

 
 
  • 1

在这里插入图片描述

从下面这个图来看,确实起到了平衡频谱的作用。

分帧(Framing)

在预加重之后,需要将信号分成短时帧。做这一步的原因是:信号中的频率会随时间变化(不稳定的),一些信号处理算法(比如傅里叶变换)通常希望信号是稳定,也就是说对整个信号进行处理是没有意义的,因为信号的频率轮廓会随着时间的推移而丢失。为了避免这种情况,需要对信号进行分帧处理,认为每一帧之内的信号是短时不变的。一般设置帧长取20ms~40ms,相邻帧之间50%(+/-10%)的覆盖。对于ASR而言,通常取帧长为25ms,覆盖为10ms。

frame_size, frame_stride = 0.025, 0.01
frame_length, frame_step = int(round(frame_size * sample_rate)), int(round(frame_stride * sample_rate))
signal_length = len(emphasized_signal)
num_frames = int(np.ceil(np.abs(signal_length - frame_length) / frame_step)) + 1

pad_signal_length = (num_frames - 1) * frame_step + frame_length
z = np.zeros((pad_signal_length - signal_length))
pad_signal = np.append(emphasized_signal, z)

indices = np.arange(0, frame_length).reshape(1, -1) + np.arange(0, num_frames * frame_step, frame_step).reshape(-1, 1)
frames = pad_signal[indices]
print(frames.shape)

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12

(349, 200)

加窗(Window)

在分帧之后,通常需要对每帧的信号进行加窗处理。目的是让帧两端平滑地衰减,这样可以降低后续傅里叶变换后旁瓣的强度,取得更高质量的频谱。常用的窗有:矩形窗、汉明(Hamming)窗、汉宁窗(Hanning),以汉明窗为例,其窗函数为:

     w
    
    
     (
    
    
     n
    
    
     )
    
    
     =
    
    
     0.54
    
    
     −
    
    
     0.46
    
    
     c
    
    
     o
    
    
     s
    
    
     (
    
    
     
      
       2
      
      
       π
      
      
       n
      
     
     
      
       N
      
      
       −
      
      
       1
      
     
    
    
     )
    
   
   
    w(n) = 0.54 - 0.46 cos(\frac{2\pi n}{N-1})
   
  
 </span><span class="katex-html"><span class="base"><span class="strut" style="height: 1em; vertical-align: -0.25em;"></span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.02691em;">w</span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit">n</span><span class="mclose">)</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span><span class="mrel">=</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.72777em; vertical-align: -0.08333em;"></span><span class="mord">0</span><span class="mord">.</span><span class="mord">5</span><span class="mord">4</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span><span class="mbin">−</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 2.09077em; vertical-align: -0.76933em;"></span><span class="mord">0</span><span class="mord">.</span><span class="mord">4</span><span class="mord">6</span><span class="mord mathit">c</span><span class="mord mathit">o</span><span class="mord mathit">s</span><span class="mopen">(</span><span class="mord"><span class="mopen nulldelimiter"></span><span class="mfrac"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 1.32144em;"><span class="" style="top: -2.314em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.10903em;">N</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span><span class="mbin">−</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span><span class="mord">1</span></span></span><span class="" style="top: -3.23em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="frac-line" style="border-bottom-width: 0.04em;"></span></span><span class="" style="top: -3.677em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="mord"><span class="mord">2</span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.03588em;">π</span><span class="mord mathit">n</span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.76933em;"><span class=""></span></span></span></span></span><span class="mclose nulldelimiter"></span></span><span class="mclose">)</span></span></span></span></span></span></p> 

这里的

    0
   
   
    &amp;lt;
   
   
    =
   
   
    n
   
   
    &amp;lt;
   
   
    =
   
   
    N
   
   
    −
   
   
    1
   
  
  
   0&amp;lt;=n&amp;lt;=N-1
  
 
</span><span class="katex-html"><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.68354em; vertical-align: -0.0391em;"></span><span class="mord">0</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span><span class="mrel">&lt;</span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.36687em; vertical-align: 0em;"></span><span class="mrel">=</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.5782em; vertical-align: -0.0391em;"></span><span class="mord mathit">n</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span><span class="mrel">&lt;</span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.36687em; vertical-align: 0em;"></span><span class="mrel">=</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.76666em; vertical-align: -0.08333em;"></span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.10903em;">N</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span><span class="mbin">−</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.64444em; vertical-align: 0em;"></span><span class="mord">1</span></span></span></span></span>,<span class="katex--inline"><span class="katex"><span class="katex-mathml">

 
  
   
    N
   
  
  
   N
  
 
</span><span class="katex-html"><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.68333em; vertical-align: 0em;"></span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.10903em;">N</span></span></span></span></span>是窗的宽度。</p> 

hamming = np.hamming(frame_length)
# hamming = 0.54 - 0.46 * np.cos(2 * np.pi * np.arange(0, frame_length) / (frame_length - 1))

 
 
  • 1
  • 2
plt.figure(figsize=(20, 5))
plt.plot(hamming)
plt.grid()
plt.xlim(0, 200)
plt.ylim(0, 1)
plt.xlabel('Samples')
plt.ylabel('Amplitude')

 
 
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7

在这里插入图片描述

frames *= hamming

 
 
  • 1
plot_time(frames[1], sample_rate)

 
 
  • 1
plot_freq(frames[1], sample_rate)

 
 
  • 1

在这里插入图片描述

快速傅里叶变换(FFT)

对于每一帧的加窗信号,进行N点FFT变换,也称短时傅里叶变换(STFT),N通常取256或512,然后用如下的公式计算能量谱:

     P
    
    
     =
    
    
     
      
       ∣
      
      
       F
      
      
       F
      
      
       T
      
      
       (
      
      
       
        x
       
       
        i
       
      
      
       )
      
      
       
        ∣
       
       
        2
       
      
     
     
      N
     
    
   
   
     P = \frac{|FFT(x_i)|^2}{N}
   
  
 </span><span class="katex-html"><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.68333em; vertical-align: 0em;"></span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.13889em;">P</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span><span class="mrel">=</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 2.17711em; vertical-align: -0.686em;"></span><span class="mord"><span class="mopen nulldelimiter"></span><span class="mfrac"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 1.49111em;"><span class="" style="top: -2.314em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.10903em;">N</span></span></span><span class="" style="top: -3.23em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="frac-line" style="border-bottom-width: 0.04em;"></span></span><span class="" style="top: -3.677em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="mord"><span class="mord">∣</span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.13889em;">F</span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.13889em;">F</span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.13889em;">T</span><span class="mopen">(</span><span class="mord"><span class="mord mathit">x</span><span class="msupsub"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.311664em;"><span class="" style="top: -2.55em; margin-left: 0em; margin-right: 0.05em;"><span class="pstrut" style="height: 2.7em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mathit mtight">i</span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.15em;"><span class=""></span></span></span></span></span></span><span class="mclose">)</span><span class="mord"><span class="mord">∣</span><span class="msupsub"><span class="vlist-t"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.814108em;"><span class="" style="top: -3.063em; margin-right: 0.05em;"><span class="pstrut" style="height: 2.7em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mtight">2</span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.686em;"><span class=""></span></span></span></span></span><span class="mclose nulldelimiter"></span></span></span></span></span></span></span></p> 

NFFT = 512
mag_frames = np.absolute(np.fft.rfft(frames, NFFT))
pow_frames = ((1.0 / NFFT) * (mag_frames ** 2))
print(pow_frames.shape)

 
 
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4

(349, 257)

plt.figure(figsize=(20, 5))
plt.plot(pow_frames[1])
plt.grid()

 
 
  • 1
  • 2
  • 3

FBank特征(Filter Banks)

经过上面的步骤之后,在能量谱上应用Mel滤波器组,就能提取到FBank特征。

在介绍Mel滤波器组之前,先介绍一下Mel刻度,这是一个能模拟人耳接收声音规律的刻度,人耳在接收声音时呈现非线性状态,对高频的更不敏感,因此Mel刻度在低频区分辨度较高,在高频区分辨度较低,与频率之间的换算关系为:

     m
    
    
     =
    
    
     2595
    
    
     l
    
    
     o
    
    
     
      g
     
     
      10
     
    
    
     (
    
    
     1
    
    
     +
    
    
     
      f
     
     
      700
     
    
    
     )
    
   
   
    m = 2595 log_{10} (1 + \frac{f}{700})
   
  
 </span><span class="katex-html"><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.43056em; vertical-align: 0em;"></span><span class="mord mathit">m</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span><span class="mrel">=</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 1em; vertical-align: -0.25em;"></span><span class="mord">2</span><span class="mord">5</span><span class="mord">9</span><span class="mord">5</span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.01968em;">l</span><span class="mord mathit">o</span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.03588em;">g</span><span class="msupsub"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.301108em;"><span class="" style="top: -2.55em; margin-left: -0.03588em; margin-right: 0.05em;"><span class="pstrut" style="height: 2.7em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mtight"><span class="mord mtight">1</span><span class="mord mtight">0</span></span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.15em;"><span class=""></span></span></span></span></span></span><span class="mopen">(</span><span class="mord">1</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span><span class="mbin">+</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 2.05744em; vertical-align: -0.686em;"></span><span class="mord"><span class="mopen nulldelimiter"></span><span class="mfrac"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 1.37144em;"><span class="" style="top: -2.314em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="mord"><span class="mord">7</span><span class="mord">0</span><span class="mord">0</span></span></span><span class="" style="top: -3.23em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="frac-line" style="border-bottom-width: 0.04em;"></span></span><span class="" style="top: -3.677em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.10764em;">f</span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.686em;"><span class=""></span></span></span></span></span><span class="mclose nulldelimiter"></span></span><span class="mclose">)</span></span></span></span></span></span></p> 

     f
    
    
     =
    
    
     700
    
    
     (
    
    
     1
    
    
     
      0
     
     
      
       m
      
      
       /
      
      
       2595
      
     
    
    
     −
    
    
     1
    
    
     )
    
   
   
    f = 700(10^{m/2595} - 1)
   
  
 </span><span class="katex-html"><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.88888em; vertical-align: -0.19444em;"></span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.10764em;">f</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span><span class="mrel">=</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 1.188em; vertical-align: -0.25em;"></span><span class="mord">7</span><span class="mord">0</span><span class="mord">0</span><span class="mopen">(</span><span class="mord">1</span><span class="mord"><span class="mord">0</span><span class="msupsub"><span class="vlist-t"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.938em;"><span class="" style="top: -3.113em; margin-right: 0.05em;"><span class="pstrut" style="height: 2.7em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mtight"><span class="mord mathit mtight">m</span><span class="mord mtight">/</span><span class="mord mtight">2</span><span class="mord mtight">5</span><span class="mord mtight">9</span><span class="mord mtight">5</span></span></span></span></span></span></span></span></span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span><span class="mbin">−</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 1em; vertical-align: -0.25em;"></span><span class="mord">1</span><span class="mclose">)</span></span></span></span></span></span></p> 

Mel滤波器组就是一系列的三角形滤波器,通常有40个或80个,在中心频率点响应值为1,在两边的滤波器中心点衰减到0,如下图:

在这里插入图片描述

具体公式可以写为:

最后在能量谱上应用Mel滤波器组,其公式为:

      Y
     
     
      t
     
    
    
     (
    
    
     m
    
    
     )
    
    
     =
    
    
     
      ∑
     
     
      
       k
      
      
       =
      
      
       1
      
     
     
      N
     
    
    
     
      H
     
     
      m
     
    
    
     (
    
    
     k
    
    
     )
    
    
     ∣
    
    
     
      X
     
     
      t
     
    
    
     (
    
    
     k
    
    
     )
    
    
     
      ∣
     
     
      2
     
    
   
   
    Y_t(m) = \sum_{k=1}^{N} H_m(k)|X_t(k)|^2 
   
  
 </span><span class="katex-html"><span class="base"><span class="strut" style="height: 1em; vertical-align: -0.25em;"></span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.22222em;">Y</span><span class="msupsub"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.280556em;"><span class="" style="top: -2.55em; margin-left: -0.22222em; margin-right: 0.05em;"><span class="pstrut" style="height: 2.7em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mathit mtight">t</span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.15em;"><span class=""></span></span></span></span></span></span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit">m</span><span class="mclose">)</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span><span class="mrel">=</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 3.13045em; vertical-align: -1.30211em;"></span><span class="mop op-limits"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 1.82834em;"><span class="" style="top: -1.84789em; margin-left: 0em;"><span class="pstrut" style="height: 3.05em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mtight"><span class="mord mathit mtight" style="margin-right: 0.03148em;">k</span><span class="mrel mtight">=</span><span class="mord mtight">1</span></span></span></span><span class="" style="top: -3.05em;"><span class="pstrut" style="height: 3.05em;"></span><span class=""><span class="mop op-symbol large-op">∑</span></span></span><span class="" style="top: -4.3em; margin-left: 0em;"><span class="pstrut" style="height: 3.05em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mtight"><span class="mord mathit mtight" style="margin-right: 0.10903em;">N</span></span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 1.30211em;"><span class=""></span></span></span></span></span><span class="mspace" style="margin-right: 0.166667em;"></span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.08125em;">H</span><span class="msupsub"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.151392em;"><span class="" style="top: -2.55em; margin-left: -0.08125em; margin-right: 0.05em;"><span class="pstrut" style="height: 2.7em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mathit mtight">m</span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.15em;"><span class=""></span></span></span></span></span></span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.03148em;">k</span><span class="mclose">)</span><span class="mord">∣</span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.07847em;">X</span><span class="msupsub"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.280556em;"><span class="" style="top: -2.55em; margin-left: -0.07847em; margin-right: 0.05em;"><span class="pstrut" style="height: 2.7em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mathit mtight">t</span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.15em;"><span class=""></span></span></span></span></span></span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.03148em;">k</span><span class="mclose">)</span><span class="mord"><span class="mord">∣</span><span class="msupsub"><span class="vlist-t"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.864108em;"><span class="" style="top: -3.113em; margin-right: 0.05em;"><span class="pstrut" style="height: 2.7em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mtight">2</span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> 

其中,k表示FFT变换后的编号,m表示mel滤波器的编号。

low_freq_mel = 0
high_freq_mel = 2595 * np.log10(1 + (sample_rate / 2) / 700)
print(low_freq_mel, high_freq_mel)

 
 
  • 1
  • 2
  • 3

0 2146.06452750619

nfilt = 40
mel_points = np.linspace(low_freq_mel, high_freq_mel, nfilt + 2)  # 所有的mel中心点,为了方便后面计算mel滤波器组,左右两边各补一个中心点
hz_points = 700 * (10 ** (mel_points / 2595) - 1)

 
 
  • 1
  • 2
  • 3
fbank = np.zeros((nfilt, int(NFFT / 2 + 1)))  # 各个mel滤波器在能量谱对应点的取值
bin = (hz_points / (sample_rate / 2)) * (NFFT / 2)  # 各个mel滤波器中心点对应FFT的区域编码,找到有值的位置
for i in range(1, nfilt + 1):
    left = int(bin[i-1])
    center = int(bin[i])
    right = int(bin[i+1])
    for j in range(left, center):
        fbank[i-1, j+1] = (j + 1 - bin[i-1]) / (bin[i] - bin[i-1])
    for j in range(center, right):
        fbank[i-1, j+1] = (bin[i+1] - (j + 1)) / (bin[i+1] - bin[i])
print(fbank)

 
 
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11

[[0. 0.46952675 0.93905351 … 0. 0. 0. ]
[0. 0. 0. … 0. 0. 0. ]
[0. 0. 0. … 0. 0. 0. ]

[0. 0. 0. … 0. 0. 0. ]
[0. 0. 0. … 0. 0. 0. ]
[0. 0. 0. … 0.14650797 0.07325398 0. ]]

filter_banks = np.dot(pow_frames, fbank.T)
filter_banks = np.where(filter_banks == 0, np.finfo(float).eps, filter_banks)
filter_banks = 20 * np.log10(filter_banks)  # dB
print(filter_banks.shape)

 
 
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4

(349, 40)

plot_spectrogram(filter_banks.T, 'Filter Banks')

 
 
  • 1

PS:“log mel-filter bank outputs”和“FBANK features”说的是同一个东西。

MFCC特征(Mel-frequency Cepstral Coefficients)

前面提取到的FBank特征,往往是高度相关的。因此可以继续用DCT变换,将这些相关的滤波器组系数进行压缩。对于ASR来说,通常取2~13维,扔掉的信息里面包含滤波器组系数快速变化部分,这些细节信息在ASR任务上可能没有帮助。

DCT变换其实是逆傅里叶变换的等价替代:

      y
     
     
      t
     
    
    
     (
    
    
     n
    
    
     )
    
    
     =
    
    
     
      ∑
     
     
      
       m
      
      
       =
      
      
       0
      
     
     
      
       M
      
      
       −
      
      
       1
      
     
    
    
     l
    
    
     o
    
    
     g
    
    
     (
    
    
     
      Y
     
     
      t
     
    
    
     (
    
    
     m
    
    
     )
    
    
     )
    
    
     c
    
    
     o
    
    
     s
    
    
     (
    
    
     n
    
    
     (
    
    
     m
    
    
     +
    
    
     0.5
    
    
     )
    
    
     
      π
     
     
      M
     
    
    
     )
    
    
     ,
    
    
     &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
    
    
     n
    
    
     =
    
    
     0
    
    
     ,
    
    
     .
    
    
     .
    
    
     .
    
    
     ,
    
    
     J
    
   
   
    y_t(n) = \sum_{m=0}^{M-1}log(Y_t(m))cos(n(m + 0.5) \frac{\pi}{M}), \ \ \ \ \ n = 0, ..., J
   
  
 </span><span class="katex-html"><span class="base"><span class="strut" style="height: 1em; vertical-align: -0.25em;"></span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.03588em;">y</span><span class="msupsub"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.280556em;"><span class="" style="top: -2.55em; margin-left: -0.03588em; margin-right: 0.05em;"><span class="pstrut" style="height: 2.7em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mathit mtight">t</span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.15em;"><span class=""></span></span></span></span></span></span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit">n</span><span class="mclose">)</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span><span class="mrel">=</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 3.09545em; vertical-align: -1.26711em;"></span><span class="mop op-limits"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 1.82834em;"><span class="" style="top: -1.88289em; margin-left: 0em;"><span class="pstrut" style="height: 3.05em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mtight"><span class="mord mathit mtight">m</span><span class="mrel mtight">=</span><span class="mord mtight">0</span></span></span></span><span class="" style="top: -3.05001em;"><span class="pstrut" style="height: 3.05em;"></span><span class=""><span class="mop op-symbol large-op">∑</span></span></span><span class="" style="top: -4.3em; margin-left: 0em;"><span class="pstrut" style="height: 3.05em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mtight"><span class="mord mathit mtight" style="margin-right: 0.10903em;">M</span><span class="mbin mtight">−</span><span class="mord mtight">1</span></span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 1.26711em;"><span class=""></span></span></span></span></span><span class="mspace" style="margin-right: 0.166667em;"></span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.01968em;">l</span><span class="mord mathit">o</span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.03588em;">g</span><span class="mopen">(</span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.22222em;">Y</span><span class="msupsub"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.280556em;"><span class="" style="top: -2.55em; margin-left: -0.22222em; margin-right: 0.05em;"><span class="pstrut" style="height: 2.7em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mathit mtight">t</span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.15em;"><span class=""></span></span></span></span></span></span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit">m</span><span class="mclose">)</span><span class="mclose">)</span><span class="mord mathit">c</span><span class="mord mathit">o</span><span class="mord mathit">s</span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit">n</span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit">m</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span><span class="mbin">+</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 1.79356em; vertical-align: -0.686em;"></span><span class="mord">0</span><span class="mord">.</span><span class="mord">5</span><span class="mclose">)</span><span class="mord"><span class="mopen nulldelimiter"></span><span class="mfrac"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 1.10756em;"><span class="" style="top: -2.314em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.10903em;">M</span></span></span><span class="" style="top: -3.23em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="frac-line" style="border-bottom-width: 0.04em;"></span></span><span class="" style="top: -3.677em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.03588em;">π</span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.686em;"><span class=""></span></span></span></span></span><span class="mclose nulldelimiter"></span></span><span class="mclose">)</span><span class="mpunct">,</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.166667em;"></span><span class="mspace">&nbsp;</span><span class="mspace">&nbsp;</span><span class="mspace">&nbsp;</span><span class="mspace">&nbsp;</span><span class="mspace">&nbsp;</span><span class="mord mathit">n</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span><span class="mrel">=</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.87777em; vertical-align: -0.19444em;"></span><span class="mord">0</span><span class="mpunct">,</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.166667em;"></span><span class="mord">.</span><span class="mord">.</span><span class="mord">.</span><span class="mpunct">,</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.166667em;"></span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.09618em;">J</span></span></span></span></span></span></p> 

所以MFCC名字里面有倒谱(Cepstral)。

num_ceps = 12
mfcc = dct(filter_banks, type=2, axis=1, norm='ortho')[:, 1:(num_ceps+1)]
print(mfcc.shape)

 
 
  • 1
  • 2
  • 3

(349, 12)

plot_spectrogram(mfcc.T, 'MFCC Coefficients')

 
 
  • 1

在这里插入图片描述

一般对于ASR来说,对MFCC进行一个正弦提升(sinusoidal liftering)操作,可以提升在噪声信号中最后的识别率:

     M
    
    
     F
    
    
     C
    
    
     
      C
     
     
      i
     
     
      ′
     
    
    
     =
    
    
     
      w
     
     
      i
     
    
    
     M
    
    
     F
    
    
     C
    
    
     
      C
     
     
      i
     
    
   
   
    MFCC&amp;#x27;_i = w_i MFCC_i
   
  
 </span><span class="katex-html"><span class="base"><span class="strut" style="height: 1.04889em; vertical-align: -0.247em;"></span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.10903em;">M</span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.13889em;">F</span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.07153em;">C</span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.07153em;">C</span><span class="msupsub"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.801892em;"><span class="" style="top: -2.453em; margin-left: -0.07153em; margin-right: 0.05em;"><span class="pstrut" style="height: 2.7em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mathit mtight">i</span></span></span><span class="" style="top: -3.113em; margin-right: 0.05em;"><span class="pstrut" style="height: 2.7em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mtight"><span class="mord mtight">′</span></span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.247em;"><span class=""></span></span></span></span></span></span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span><span class="mrel">=</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.83333em; vertical-align: -0.15em;"></span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.02691em;">w</span><span class="msupsub"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.311664em;"><span class="" style="top: -2.55em; margin-left: -0.02691em; margin-right: 0.05em;"><span class="pstrut" style="height: 2.7em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mathit mtight">i</span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.15em;"><span class=""></span></span></span></span></span></span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.10903em;">M</span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.13889em;">F</span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.07153em;">C</span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.07153em;">C</span><span class="msupsub"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.311664em;"><span class="" style="top: -2.55em; margin-left: -0.07153em; margin-right: 0.05em;"><span class="pstrut" style="height: 2.7em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mathit mtight">i</span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.15em;"><span class=""></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> 

      w
     
     
      i
     
    
    
     =
    
    
     
      D
     
     
      2
     
    
    
     s
    
    
     i
    
    
     n
    
    
     (
    
    
     
      
       π
      
      
       ∗
      
      
       i
      
     
     
      D
     
    
    
     )
    
   
   
    w_i = \frac{D}{2} sin(\frac{\pi * i}{D})
   
  
 </span><span class="katex-html"><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.58056em; vertical-align: -0.15em;"></span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.02691em;">w</span><span class="msupsub"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.311664em;"><span class="" style="top: -2.55em; margin-left: -0.02691em; margin-right: 0.05em;"><span class="pstrut" style="height: 2.7em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mathit mtight">i</span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.15em;"><span class=""></span></span></span></span></span></span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span><span class="mrel">=</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 2.04633em; vertical-align: -0.686em;"></span><span class="mord"><span class="mopen nulldelimiter"></span><span class="mfrac"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 1.36033em;"><span class="" style="top: -2.314em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="mord"><span class="mord">2</span></span></span><span class="" style="top: -3.23em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="frac-line" style="border-bottom-width: 0.04em;"></span></span><span class="" style="top: -3.677em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.02778em;">D</span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.686em;"><span class=""></span></span></span></span></span><span class="mclose nulldelimiter"></span></span><span class="mord mathit">s</span><span class="mord mathit">i</span><span class="mord mathit">n</span><span class="mopen">(</span><span class="mord"><span class="mopen nulldelimiter"></span><span class="mfrac"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 1.33652em;"><span class="" style="top: -2.314em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.02778em;">D</span></span></span><span class="" style="top: -3.23em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="frac-line" style="border-bottom-width: 0.04em;"></span></span><span class="" style="top: -3.677em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.03588em;">π</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span><span class="mbin">∗</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span><span class="mord mathit">i</span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.686em;"><span class=""></span></span></span></span></span><span class="mclose nulldelimiter"></span></span><span class="mclose">)</span></span></span></span></span></span></p> 

从公式看,猜测原因可能是对频谱做一个平滑,如果

    D
   
  
  
   D
  
 
</span><span class="katex-html"><span class="base"><span class="strut" style="height: 0.68333em; vertical-align: 0em;"></span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.02778em;">D</span></span></span></span></span>取值较大时,会加重高频部分,使得噪声被弱化?</p> 

cep_lifter = 23
(nframes, ncoeff) = mfcc.shape
n = np.arange(ncoeff)
lift = 1 + (cep_lifter / 2) * np.sin(np.pi * n / cep_lifter)
mfcc *= lift

 
 
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
plot_spectrogram(mfcc.T, 'MFCC Coefficients')

 
 
  • 1

在这里插入图片描述

FBank与MFCC比较

FBank特征的提取更多的是希望符合声音信号的本质,拟合人耳接收的特性。而MFCC特征多的那一步则是受限于一些机器学习算法。很早之前MFCC特征和GMMs-HMMs方法结合是ASR的主流。而当一些深度学习方法出来之后,MFCC则不一定是最优选择,因为神经网络对高度相关的信息不敏感,而且DCT变换是线性的,会丢失语音信号中原本的一些非线性成分。

还有一些说法是在质疑傅里叶变换的使用,因为傅里叶变换也是线性的。因此也有很多方法,设计模型直接从原始的音频信号中提取特征,但这种方法会增加模型的复杂度,而且本身傅里叶变换不太容易拟合。同时傅里叶变换是在短时上应用的,可以建设信号在这个短的时间内是静止的,因此傅里叶变换的线性也不会造成很严重的问题。

结论就是:在模型对高相关的信号不敏感时(比如神经网络),可以用FBank特征;在模型对高相关的信号敏感时(比如GMMs-HMMs),需要用MFCC特征。从目前的趋势来看,因为神经网络的逐步发展,FBank特征越来越流行。

其他特征

  1. PLP(Perceptual Linear Prediction)

另外一种特征,与MFCC相比有一些优势,具体提取方式见下图:

  1. 动态特征

加入表现帧之间变化的特征,用如下公式:

     d
    
    
     (
    
    
     t
    
    
     )
    
    
     =
    
    
     
      
       c
      
      
       (
      
      
       t
      
      
       +
      
      
       1
      
      
       )
      
      
       −
      
      
       c
      
      
       (
      
      
       t
      
      
       −
      
      
       1
      
      
       )
      
     
     
      2
     
    
   
   
    d(t) = \frac{c(t+1) - c(t-1)}{2}
   
  
 </span><span class="katex-html"><span class="base"><span class="strut" style="height: 1em; vertical-align: -0.25em;"></span><span class="mord mathit">d</span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit">t</span><span class="mclose">)</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span><span class="mrel">=</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 2.113em; vertical-align: -0.686em;"></span><span class="mord"><span class="mopen nulldelimiter"></span><span class="mfrac"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 1.427em;"><span class="" style="top: -2.314em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="mord"><span class="mord">2</span></span></span><span class="" style="top: -3.23em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="frac-line" style="border-bottom-width: 0.04em;"></span></span><span class="" style="top: -3.677em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="mord"><span class="mord mathit">c</span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit">t</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span><span class="mbin">+</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span><span class="mord">1</span><span class="mclose">)</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span><span class="mbin">−</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span><span class="mord mathit">c</span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit">t</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span><span class="mbin">−</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span><span class="mord">1</span><span class="mclose">)</span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.686em;"><span class=""></span></span></span></span></span><span class="mclose nulldelimiter"></span></span></span></span></span></span></span></p> 

一般在ASR中使用的特征(用于GMM相关的系统),是39维的;包括(12维MFCC+1维能量) + delta + delta^2

具体提取过程见下图:

标准化

其目的是希望减少训练集与测试集之间的不匹配。有三种操作:

  1. 去均值 (CMN)

为了均衡频谱,提升信噪比,可以做一个去均值的操作

filter_banks -= (np.mean(filter_banks, axis=0) + 1e-8)

 
 
  • 1
plot_spectrogram(filter_banks.T, 'Filter Banks')

 
 
  • 1

在这里插入图片描述

mfcc -= (np.mean(mfcc, axis=0) + 1e-8)

 
 
  • 1
plot_spectrogram(mfcc.T, 'MFCC Coefficients')

 
 
  • 1

在这里插入图片描述

  1. 方差归一(CVN)

除以标准差,从而使得方差为1

  1. 标准化(CMVN)

      y
     
     
      t
     
    
    
     (
    
    
     j
    
    
     )
    
    
     =
    
    
     
      
       
        y
       
       
        t
       
      
      
       (
      
      
       j
      
      
       )
      
      
       −
      
      
       μ
      
      
       (
      
      
       y
      
      
       (
      
      
       j
      
      
       )
      
      
       )
      
     
     
      
       σ
      
      
       (
      
      
       y
      
      
       (
      
      
       j
      
      
       )
      
      
       )
      
     
    
   
   
    y_t(j) = \frac{y_t(j) - \mu (y(j))}{\sigma (y(j))}
   
  
 </span><span class="katex-html"><span class="base"><span class="strut" style="height: 1em; vertical-align: -0.25em;"></span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.03588em;">y</span><span class="msupsub"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.280556em;"><span class="" style="top: -2.55em; margin-left: -0.03588em; margin-right: 0.05em;"><span class="pstrut" style="height: 2.7em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mathit mtight">t</span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.15em;"><span class=""></span></span></span></span></span></span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.05724em;">j</span><span class="mclose">)</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span><span class="mrel">=</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.277778em;"></span></span><span class="base"><span class="strut" style="height: 2.363em; vertical-align: -0.936em;"></span><span class="mord"><span class="mopen nulldelimiter"></span><span class="mfrac"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 1.427em;"><span class="" style="top: -2.314em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.03588em;">σ</span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.03588em;">y</span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.05724em;">j</span><span class="mclose">)</span><span class="mclose">)</span></span></span><span class="" style="top: -3.23em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="frac-line" style="border-bottom-width: 0.04em;"></span></span><span class="" style="top: -3.677em;"><span class="pstrut" style="height: 3em;"></span><span class="mord"><span class="mord"><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.03588em;">y</span><span class="msupsub"><span class="vlist-t vlist-t2"><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.280556em;"><span class="" style="top: -2.55em; margin-left: -0.03588em; margin-right: 0.05em;"><span class="pstrut" style="height: 2.7em;"></span><span class="sizing reset-size6 size3 mtight"><span class="mord mathit mtight">t</span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.15em;"><span class=""></span></span></span></span></span></span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.05724em;">j</span><span class="mclose">)</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span><span class="mbin">−</span><span class="mspace" style="margin-right: 0.222222em;"></span><span class="mord mathit">μ</span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.03588em;">y</span><span class="mopen">(</span><span class="mord mathit" style="margin-right: 0.05724em;">j</span><span class="mclose">)</span><span class="mclose">)</span></span></span></span><span class="vlist-s">​</span></span><span class="vlist-r"><span class="vlist" style="height: 0.936em;"><span class=""></span></span></span></span></span><span class="mclose nulldelimiter"></span></span></span></span></span></span></span></p> 

PS:这些操作,还可以针对speaker/channel做;在实时情景下,可以计算moving average。

总结

最后引用文末slide里面的一个总结:

传送门

Speech Processing for Machine Learning: Filter banks, Mel-Frequency Cepstral Coefficients (MFCCs) and What’s In-Between 一个很优质,讲的很清楚的英文博客
Speech Signal Analysis 英国爱丁堡大学一门ASR课程的讲义
python_speech_features 一个很成熟的python提取这些特征的包
ASR中常用的语音特征之FBank和MFCC(原理 + Python实现) 个人博客

文章知识点与官方知识档案匹配,可进一步学习相关知识
Python入门技能树首页概览 178737 人正在系统学习中
  • 0
    点赞
  • 3
    收藏
    觉得还不错? 一键收藏
  • 0
    评论

“相关推荐”对你有帮助么?

  • 非常没帮助
  • 没帮助
  • 一般
  • 有帮助
  • 非常有帮助
提交
评论
添加红包

请填写红包祝福语或标题

红包个数最小为10个

红包金额最低5元

当前余额3.43前往充值 >
需支付:10.00
成就一亿技术人!
领取后你会自动成为博主和红包主的粉丝 规则
hope_wisdom
发出的红包
实付
使用余额支付
点击重新获取
扫码支付
钱包余额 0

抵扣说明:

1.余额是钱包充值的虚拟货币,按照1:1的比例进行支付金额的抵扣。
2.余额无法直接购买下载,可以购买VIP、付费专栏及课程。

余额充值