文章目录
参考书籍
**总结:**在本章中,我们首先介绍了简单语句和复合语句的区别,并讲解了空语句的概念。接着我们依次介绍了if和lswitch这2种条件控制语句,以及while、do…while和for这3种循环控制语句的语法、用法和相互之间的转换。最后我们讲解了break、continue和goto这3种跳转语句的适用范围和实例。
3.1 简单语句
3.1.1 空语句
3.1.2 作用域和块
程序的作用域是自顶向下定义的,在最上级首先有一个全局作用域( Clobal Scope )。全局作用域定义的变量可以在文件中的所有地方被访问,它也叫作全局变量(Global Variable ),而其他非全局的变量叫作局部变量(Local Variable ) ;而在其下,我们会用花括号((})定义一个个的块( Block),每个块都定义了一层的作用域,而块中又能嵌套块,于是就有了层级的作用域结构。首先,我们来看一个最基本的作用域示例:
#include <iostream>
using namespace std;
// 全局变量
int num = 3; // 全局变量num
int main() {
cout << "num的值为:" << num << endl;
int num = 2; // 局部变量num
cout << "num的值为:" << num << endl;
return 0;
}
3.2 条件控制语句
3.2.1 if语句
#include <iostream>
using namespace std;
// 基本if语句
int main() {
int num = 5;
if (num > 4)
cout << "数字大于4。" << endl;
num = 3;
if (num > 4)
cout << "数字大于4。" << endl;
else
cout << "数字小于等于4。" << endl;
return 0;
}
3.2.2 switch语句
#include <iostream>
using namespace std;
// 使用switch语句打印一位数中文数字
int main() {
int num = 6;
switch (num) {
case 0:
cout << "零" << endl;
break;
case 1:
cout << "一" << endl;
break;
case 2:
cout << "二" << endl;
break;
case 3:
cout << "三" << endl;
break;
case 4:
cout << "四" << endl;
break;
case 5:
cout << "五" << endl;
break;
case 6:
cout << "六" << endl;
break;
case 7:
cout << "七" << endl;
break;
case 8:
cout << "八" << endl;
break;
case 9:
cout << "九" << endl;
break;
default:
cout << "数字不在0-9范围内!" << endl;
break;
}
return 0;
}
3.3 循环控制语句
3.3.1 while语句
#include <iostream>
using namespace std;
// While语句
int main() {
int i = 0;
while (i < 10) {
cout << "打印数字: " << i << endl;
i++;
}
return 0;
}
3.3.2 do…while语句
#include <iostream>
using namespace std;
// do while
int main() {
int i = 0;
do {
cout << "打印数字: " << i << endl;
i++;
} while (i < 10);
return 0;
}
3.3.3 for语句
打印1:N数字
#include <iostream>
using namespace std;
// for语句基本用法
int main() {
for (int i = 0; i < 10; i++) {
cout << "打印数字: " << i << endl;
}
return 0;
}
可以省略部分
#include <iostream>
using namespace std;
// for语句的省略写法
int main() {
int i = 0;
for (; i < 10; ) {
cout << "打印数字: " << i << endl;
i++;
}
return 0;
}
更复杂的
#include <iostream>
using namespace std;
// for语句中的逗号操作符
int main() {
for (int i = 0, j = 10; j > 5 && i < 10; i++, j--) {
cout << "打印数字: " << i << " 和 " << j << endl;
}
return 0;
}
打印9*9乘法表
#include <iostream>
using namespace std;
// 打印九九乘法表
int main() {
for (int i = 1; i < 10; i++) {
for (int j = 1; j < 10; j++) {
cout << i << " x " << j << " = " << i * j << " ";
}
cout << endl;
}
return 0;
}
3.4 跳转语句
3.4.1 break语句
break语句是用来跳出switch或者循环体的语句。
#include <iostream>
using namespace std;
// break语句
int main() {
for (int i = 0; i < 10; i++) {
cout << i << endl;
if (i > 5) break;
}
cout << "循环结束!" << endl;
return 0;
}
break语句对于所有循环语句和switch语句都有效,但是对if语句没有作用。
#include <iostream>
using namespace std;
// if语句中的break语句
int main() {
for (int i = 0; i < 10; i++) {
cout << i << endl;
if (i > 5) {
break;
}
cout << "在if语句外!" << endl;
}
cout << "跳出循环!" << endl;
return 0;
}
我们可以看到,第七次循环中i>5的条件成立,break语句并没有让程序跳到if语句外,打印“在if语句外”,而是直接跳到了循环的外面。
3.4.2 continue语句
break语句解决了提早结束循环的问题,但有时我们只想结束当前一轮的循环,而依然让循环继续下去,这时使用continue语句就可以解决这一问题了。continue语句不会直接跳到整个循环的后面,而是跳回至条件判断,这样当前一轮循环剩余的代码都不会执行,而新一轮的循环依旧可以正常进行。
#include <iostream>
using namespace std;
// continue语句
int main() {
for (int i = 0; i < 10; i++) {
if (i % 2 == 0) {
continue;
}
cout << i << endl;
}
return 0;
}
示例在循环中每次碰到i被2整除余0,也就是i是偶数的情况时,就用continue跳过本次循环的所有后续代码,进入下一次循环,这样就只有奇数会被打印出来了。
3.4.3 goto语句
goto语句可以使程序跳转到任意一个用标签( Label)标记过的语句。
#include <iostream>
using namespace std;
// goto语句
int main() {
goto here;
cout << "本来应该也打印这句。" << endl;
here:
cout << "现在只打印这句。" << endl;
return 0;
}
示例中的第一个输出语句被跳过了,程序通过goto直接跳转到标签here,并只打印了第二个输出语句。