栈:一种特殊的线性表,其只允许在固定的一端进行插入和删除元素操作。进行数据插入和删除操作的一端 称为栈顶,另一端称为栈底。
栈中的数据元素遵守后进先出LIFO(Last In First Out)的原则。
压栈:栈的插入操作叫做进栈/压栈/入栈,入数据在栈顶。
出栈:栈的删除操作叫做出栈。出数据也在栈顶。
压栈和出栈都是栈的两个操作,但是要注意的是,栈的操作是只可以在栈顶的位置进行,可以想象成只有一个口的容器,只能从这一个口进和出,因此需要遵顼先进后出的原则。
关于栈的 C 语言实现,我们需要注意的是,可以使用顺序表实现也可以使用链表实现,每一种不同的实现方式也都有各自的优劣,虽然C++种有封装好的可以直接调用的库我们不需要手动写,但是C语言的实现可以帮助我们更好的理解栈这样的结构。
typedef int STDataType;
typedef struct Stack
{
STDataType* a;
int top;
int capacity;
}ST;
上面就是栈的结构体实现,我们可以看到这里我们使用的是顺序表的方式实现一个栈,由于栈的操作只可以在栈顶的位置,所以我们需要定义一个栈顶的指针,这里使用的一个整型的top,用来标记数组的下标。
栈的一些实现如下
void STInit(ST* pst);//初始化栈
void STDestroy(ST* pst);//销毁栈
void STPush(ST* pst, STDataType x);//入栈
void STPop(ST* pst);//出栈
STDataType STTop(ST* pst);//栈顶元素
int STSize(ST* pst);//栈中有效元素个数
bool STEmpty(ST* pst);//栈是否为空
void STInit(ST* pst)
{
assert(pst);
pst->a = NULL;
pst->capacity = 0;
pst->top = -1;
}
void STDestroy(ST* pst)
{
assert(pst);
free(pst->a);
pst->capacity = pst->top = 0;
}
void STPush(ST* pst, STDataType x)
{
assert(pst);
if (pst->top+1 == pst->capacity)
{
int newcapacity = pst->capacity == 0 ? 4 : pst->capacity * 2;
STDataType* tmp = (STDataType*)realloc(pst->a, sizeof(STDataType) * newcapacity);
if (tmp == NULL)
{
perror("realloc fail");
return;
}
pst->a = tmp;
pst->capacity = newcapacity;
}
pst->top++;
pst->a[pst->top] = x;
}
void STPop(ST* pst)
{
assert(pst);
assert(pst->top > -1);
pst->top--;
}
STDataType STTop(ST* pst)
{
assert(pst);
assert(pst->top > -1);
return pst->a[pst->top];
}
int STSize(ST* pst)
{
assert(pst);
return pst->top + 1;
}
bool STEmpty(ST* pst)
{
assert(pst);
return pst->top == -1;
}
int main()
{
ST s;
STInit(&s);
STPush(&s, 1);
STPush(&s, 2);
STPush(&s, 3);
while (!STEmpty(&s))
{
printf("%d ", STTop(&s));
STPop(&s);
}
printf("\n");
return 0;
}
队列:只允许在一端进行插入数据操作,在另一端进行删除数据操作的特殊线性表,队列具有先进先出 FIFO(First In First Out) 入队列:进行插入操作的一端称为队尾 出队列:进行删除操作的一端称为队头。
队列也可以数组和链表的结构实现,使用链表的结构实现更优一些,因为如果使用数组的结构,出队列在数 组头上出数据,效率会比较低。
typedef int QDataType;
//链式结构实现队列--单链表
typedef struct QListNode
{
//定义队列节点
QDataType data;
struct QListNode* next;
}QNode;
typedef struct Queue
{
//定义队列规则
QNode* front;
QNode* rear;
int size;
}Queue;
可以看到,我们定义首先定义链表的节点,然后在定义队列的结构,这样的方式避免了一些代码的复杂写法,如果我们在外部定义,那么传递参数的时候就需要传递指针的地址,否则无法对队列进行改变。
下面是队列的一些实现
void QueueInit(Queue* q);
//结构体指针即可修改成员内容
//void QueueInit(QNode** front,QNode** rear);
//定义的时候是定义一个指针,想要修改指针就需要传指针的地址,所以需要二级指针
void QueueDestroy(Queue* q);
void QueuePush(Queue* q, QDataType x);
void QueuePop(Queue* q);
QDataType QueueFront(Queue* q);
QDataType QueueBack(Queue* q);
int QueueSize(Queue* q);
bool QueueEmpty(Queue* q);
void QueueInit(Queue* q)
{
assert(q);
q->front = q->rear = NULL;
q->size = 0;
}
void QueueDestroy(Queue* q)
{
assert(q);
QNode* cur = q->front;
while (cur)
{
QNode* next = cur->next;
free(cur);
cur = next;
}
q->front = q->rear = NULL;
q->size = 0;
}
void QueuePush(Queue* q, QDataType x)
{
assert(q);
QNode* newnode = (QNode*)malloc(sizeof(QNode));
if (newnode == NULL)
{
perror("malloc fail");
return;
}
newnode->data = x;
newnode->next = NULL;
if (q->rear == NULL)
{
q->front = q->rear = newnode;
}
else
{
q->rear->next = newnode;
q->rear = newnode;
}
q->size++;
}
void QueuePop(Queue* q)
{
assert(q);
assert(q->front);
QNode* del = q->front;
q->front = q->front->next;
free(del);
q->size--;
del = NULL;
if (q->front == NULL)
{
q->rear = NULL;
}
}
QDataType QueueFront(Queue* q)
{
assert(q);
assert(q->front);
return q->front->data;
}
QDataType QueueBack(Queue* q)
{
assert(q);
assert(q->rear);
return q->rear->data;
}
int QueueSize(Queue* q)
{
assert(q);
return q->size;
}
bool QueueEmpty(Queue* q)
{
assert(q);
return q->front == NULL;
}
int main()
{
Queue q;
QueueInit(&q);
QueuePush(&q, 1);
QueuePush(&q, 2);
QueuePush(&q, 3);
QueuePush(&q, 4);
while (!QueueEmpty(&q))
{
printf("%d ", QueueFront(&q));
QueuePop(&q);
}
QueueDestroy(&q);
return 0;
}
在实现普通队列的时候我们采用的是链式结构,那么还有一种队列是比较特殊的,那就是循环队列
https://leetcode.cn/problems/design-circular-queue/这里放上力扣的一道题,就是实现循环队列,这咋恶道题中,我们实现队列的方式采用了数组的形式。上代码!
typedef struct {
int *a;
int front;
int rear;
int k;
} MyCircularQueue;
MyCircularQueue* myCircularQueueCreate(int k) {
MyCircularQueue* obj = (MyCircularQueue*)malloc(sizeof(MyCircularQueue));
obj->a = (int*)malloc(sizeof(int)*(k+1));
obj->front = 0;
obj->rear = 0;
obj->k = k;
return obj;
}
bool myCircularQueueIsEmpty(MyCircularQueue* obj) {
return obj->front == obj->rear;
}
bool myCircularQueueIsFull(MyCircularQueue* obj) {
return (obj->rear+1)%(obj->k+1) == obj->front;
}
bool myCircularQueueEnQueue(MyCircularQueue* obj, int value) {
if(myCircularQueueIsFull(obj))
{
return false;
}
obj->a[obj->rear] = value;
obj->rear++;
obj->rear %= (obj->k+1);
return true;
}
bool myCircularQueueDeQueue(MyCircularQueue* obj) {
if(myCircularQueueIsEmpty(obj))
{
return false;
}
obj->front++;
obj->front %= (obj->k+1);
return true;
}
int myCircularQueueFront(MyCircularQueue* obj) {
if(myCircularQueueIsEmpty(obj))
{
return -1;
}
return obj->a[obj->front];
}
int myCircularQueueRear(MyCircularQueue* obj) {
if(myCircularQueueIsEmpty(obj))
{
return -1;
}
return obj->a[(obj->rear-1 + obj->k+1)%(obj->k+1)];
}
void myCircularQueueFree(MyCircularQueue* obj) {
free(obj->a);
free(obj);
}