一、各向同性介质
在各向同性介质中,群速度方向等于相速度方向(走时场的梯度方向),因此,可以简单地沿走时场的梯度方向追踪到射线路径。
function ray_tracing_example()
% 参数设置
Lx = 10; % x方向长度 (km)
Lz = 10; % z方向长度 (km)
Nx = 101; % x方向网格点数
Nz = 101; % z方向网格点数
dx = Lx / (Nx - 1); % x方向网格间距 (km)
dz = Lz / (Nz - 1); % z方向网格间距 (km)
% 生成网格
x = linspace(0, Lx, Nx);
z = linspace(0, Lz, Nz);
[X, Z] = meshgrid(x, z);
% 生成示例走时场(假设波速均匀)
v = 3; % 波速 (km/s)
T = sqrt(X.^2 + Z.^2) / v;
% 炮点和多个检波点位置
source = [0, 0]; % 炮点位置 (x, z)
receivers = [7, 7; 3, 7; 5, 8; 9, 2; 6, 9; 8, 4]; % 多个检波点位置 (x, z)
% 进行射线追踪
figure;
contourf(X, Z, T, 20); hold on;
plot(source(1), source(2), 'go', 'MarkerFaceColor', 'g'); % 炮点
for i = 1:size(receivers, 1)
receiver = receivers(i, :);
[ray_x, ray_z] = ray_tracing(T, source, receiver, dx, dz);
plot(ray_x, ray_z, 'r', 'LineWidth', 2); % 绘制射线路径
plot(receiver(1), receiver(2), 'bo', 'MarkerFaceColor', 'b'); % 检波点
end
xlabel('距离 (km)');
ylabel('深度 (km)');
title('射线追踪');
colorbar;
hold off;
end
function [ray_x, ray_z] = ray_tracing(T, source, receiver, dx, dz)
% 初始化
current_pos = receiver;
ray_x = current_pos(1);
ray_z = current_pos(2);
% 梯度计算
[dTdx, dTdz] = gradient(T, dx, dz);
while norm(current_pos - source) > max(dx, dz)
% 获取当前点的索引
ix = round(current_pos(1) / dx) + 1;
iz = round(current_pos(2) / dz) + 1;
% 获取梯度
grad_T = [dTdx(iz, ix), dTdz(iz, ix)];
% 计算步进方向(沿梯度的反方向)
step_direction = -grad_T / norm(grad_T);
% 更新位置
current_pos = current_pos + step_direction * min(dx, dz);
% 记录射线位置
ray_x(end + 1) = current_pos(1);
ray_z(end + 1) = current_pos(2);
end
end
三维代码
function ray_tracing_example_3D()
% 参数设置
Lx = 10; % x方向长度 (km)
Ly = 10; % y方向长度 (km)
Lz = 10; % z方向长度 (km)
Nx = 101; % x方向网格点数
Ny = 101; % y方向网格点数
Nz = 101; % z方向网格点数
dx = Lx / (Nx - 1); % x方向网格间距 (km)
dy = Ly / (Ny - 1); % y方向网格间距 (km)
dz = Lz / (Nz - 1); % z方向网格间距 (km)
% 生成网格
x = linspace(0, Lx, Nx);
y = linspace(0, Ly, Ny);
z = linspace(0, Lz, Nz);
[X, Y, Z] = meshgrid(x, y, z);
% 生成示例走时场(假设波速均匀)
v = 3; % 波速 (km/s)
T = sqrt(X.^2 + Y.^2 + Z.^2) / v;
% 炮点和多个检波点位置
source = [0, 0, 0]; % 炮点位置 (x, y, z)
receivers = [7, 7, 7; 3, 5, 5; 5, 8, 8; 9, 2, 2; 6, 9, 9; 8, 4, 4]; % 多个检波点位置 (x, y, z)
% 进行射线追踪
figure;
hold on;
% 先绘制走时场切片图,并设置透明度
h = slice(X, Y, Z, T, [5], [5], [3, 6]);
set(h, 'FaceAlpha', 0.2); % 设置透明度
shading interp;
% 绘制射线路径和点
for i = 1:size(receivers, 1)
receiver = receivers(i, :);
[ray_x, ray_y, ray_z] = ray_tracing_3D(T, source, receiver, dx, dy, dz);
plot3(ray_x, ray_y, ray_z, 'r', 'LineWidth', 2); % 绘制射线路径
plot3(receiver(1), receiver(2), receiver(3), 'bo', 'MarkerFaceColor', 'b'); % 检波点
end
plot3(source(1), source(2), source(3), 'go', 'MarkerFaceColor', 'g'); % 炮点
xlabel('距离 (km)');
ylabel('距离 (km)');
zlabel('深度 (km)');
xlim([0, Lx]);
ylim([0, Ly]);
zlim([0, Lz]);
title('三维射线追踪');
colorbar;
hold off;
end
function [ray_x, ray_y, ray_z] = ray_tracing_3D(T, source, receiver, dx, dy, dz)
% 初始化
current_pos = receiver;
ray_x = current_pos(1);
ray_y = current_pos(2);
ray_z = current_pos(3);
% 梯度计算
[dTdx, dTdy, dTdz] = gradient(T, dx, dy, dz);
while norm(current_pos - source) > max([dx, dy, dz])
% 获取当前点的索引
ix = round(current_pos(1) / dx) + 1;
iy = round(current_pos(2) / dy) + 1;
iz = round(current_pos(3) / dz) + 1;
% 边界检查
if ix < 1 || ix > size(T, 2) || iy < 1 || iy > size(T, 1) || iz < 1 || iz > size(T, 3)
break;
end
% 获取梯度
grad_T = [dTdx(iy, ix, iz), dTdy(iy, ix, iz), dTdz(iy, ix, iz)];
% 计算步进方向(沿梯度的反方向)
step_direction = -grad_T / norm(grad_T);
% 更新位置
current_pos = current_pos + step_direction * min([dx, dy, dz]);
% 记录射线位置
ray_x(end + 1) = current_pos(1);
ray_y(end + 1) = current_pos(2);
ray_z(end + 1) = current_pos(3);
end
end
二、各向异性介质
而在各向异性介质中进行射线追踪时,需要沿着群速度方向,而不是简单地沿走时场的梯度方向。我们需要计算波的群速度,并沿群速度方向进行追踪。
function anisotropic_ray_tracing_example()
% 参数设置
Lx = 10; % x方向长度 (km)
Lz = 10; % z方向长度 (km)
Nx = 101; % x方向网格点数
Nz = 101; % z方向网格点数
dx = Lx / (Nx - 1); % x方向网格间距 (km)
dz = Lz / (Nz - 1); % z方向网格间距 (km)
% 生成网格
x = linspace(0, Lx, Nx);
z = linspace(0, Lz, Nz);
[X, Z] = meshgrid(x, z);
% 生成示例走时场(假设各向异性介质)
epsilon = 0.4;
delta = 0.1;
v0 = 3; % 波速 (km/s)
T = generate_anisotropic_traveltime(X, Z, v0, epsilon, delta);
% 炮点和多个检波点位置
source = [0, 0]; % 炮点位置 (x, z)
receivers = [7, 7; 3, 7; 5, 8; 9, 2; 6, 9; 8, 4]; % 多个检波点位置 (x, z)
% 进行射线追踪
figure;
contourf(X, Z, T, 20); hold on;
plot(source(1), source(2), 'go', 'MarkerFaceColor', 'g'); % 炮点
for i = 1:size(receivers, 1)
receiver = receivers(i, :);
[ray_x, ray_z] = anisotropic_ray_tracing(T, source, receiver, v0, epsilon, delta, dx, dz);
plot(ray_x, ray_z, 'r', 'LineWidth', 2); % 绘制射线路径
plot(receiver(1), receiver(2), 'bo', 'MarkerFaceColor', 'b'); % 检波点
end
xlabel('距离 (km)');
ylabel('深度 (km)');
title('各向异性介质中的射线追踪');
colorbar;
hold off;
end
function T = generate_anisotropic_traveltime(X, Z, v0, epsilon, delta)
% 生成各向异性介质中的走时场
[Nz, Nx] = size(X);
T = zeros(Nz, Nx);
for i = 1:Nx
for j = 1:Nz
theta = atan2(Z(j, i), X(j, i));
v = v0 * sqrt(1 + 2 * epsilon * sin(theta)^2 + 2 * delta * cos(theta)^2);
T(j, i) = sqrt(X(j, i)^2 + Z(j, i)^2) / v;
end
end
end
function [ray_x, ray_z] = anisotropic_ray_tracing(T, source, receiver, v0, epsilon, delta, dx, dz)
% 初始化
current_pos = receiver;
ray_x = current_pos(1);
ray_z = current_pos(2);
max_iter = 1000;
tol = max(dx, dz);
for iter = 1:max_iter
% 获取当前点的索引
ix = round(current_pos(1) / dx) + 1;
iz = round(current_pos(2) / dz) + 1;
% 边界检查
if ix < 1 || ix > size(T, 2) || iz < 1 || iz > size(T, 1)
break;
end
% 计算当前点的速度和群速度方向
theta = atan2(current_pos(2), current_pos(1));
v = v0 * sqrt(1 + 2 * epsilon * sin(theta)^2 + 2 * delta * cos(theta)^2);
vg_x = v * cos(theta);
vg_z = v * sin(theta);
% 更新位置
step_length = tol;
step_direction = [vg_x, vg_z] / norm([vg_x, vg_z]);
current_pos = current_pos - step_length * step_direction;
% 记录射线位置
ray_x(end + 1) = current_pos(1);
ray_z(end + 1) = current_pos(2);
% 终止条件
if norm(current_pos - source) < tol
break;
end
end
end
三维各向异性
function anisotropic_ray_tracing_example_3D()
% 参数设置
Lx = 10; % x方向长度 (km)
Ly = 10; % y方向长度 (km)
Lz = 10; % z方向长度 (km)
Nx = 51; % x方向网格点数
Ny = 51; % y方向网格点数
Nz = 51; % z方向网格点数
dx = Lx / (Nx - 1); % x方向网格间距 (km)
dy = Ly / (Ny - 1); % y方向网格间距 (km)
dz = Lz / (Nz - 1); % z方向网格间距 (km)
% 生成网格
x = linspace(0, Lx, Nx);
y = linspace(0, Ly, Ny);
z = linspace(0, Lz, Nz);
[X, Y, Z] = meshgrid(x, y, z);
% 生成示例走时场(假设各向异性介质)
epsilon = 0.4;
delta = 0.1;
v0 = 3; % 波速 (km/s)
T = generate_anisotropic_traveltime_3D(X, Y, Z, v0, epsilon, delta);
% 炮点和多个检波点位置
source = [0, 0, 0]; % 炮点位置 (x, y, z)
receivers = [7, 7, 7; 3, 5, 5; 5, 8, 8; 9, 2, 2; 6, 9, 9; 8, 4, 4]; % 多个检波点位置 (x, y, z)
% 进行射线追踪
figure;
hold on;
% 绘制走时场切片
xslice = [0]; % x方向的切片位置
yslice = [Ly/2, 4*Ly/4]; % y方向的切片位置
zslice = [Lz/2, 0]; % z方向的切片位置
hslice = slice(X, Y, Z, T, xslice, yslice, zslice);
set(hslice, 'EdgeColor', 'none', 'FaceAlpha', 0.5); % 设置透明度并移除网格
% 添加比色卡和标题
colorbar;
colormap();
c = colorbar;
c.Label.String = '走时 (s)';
plot3(source(1), source(2), source(3), 'go', 'MarkerFaceColor', 'g'); % 炮点
for i = 1:size(receivers, 1)
receiver = receivers(i, :);
[ray_x, ray_y, ray_z] = anisotropic_ray_tracing_3D(T, source, receiver, v0, epsilon, delta, dx, dy, dz);
plot3(ray_x, ray_y, ray_z, 'r', 'LineWidth', 2); % 绘制射线路径
plot3(receiver(1), receiver(2), receiver(3), 'bo', 'MarkerFaceColor', 'b'); % 检波点
end
xlabel('X (km)');
ylabel('Y (km)');
zlabel('Z (km)');
title('各向异性介质中的3D射线追踪');
axis([0 Lx 0 Ly 0 Lz]);
grid on;
hold off;
end
function T = generate_anisotropic_traveltime_3D(X, Y, Z, v0, epsilon, delta)
% 生成各向异性介质中的走时场
[Ny, Nx, Nz] = size(X);
T = zeros(Ny, Nx, Nz);
for i = 1:Nx
for j = 1:Ny
for k = 1:Nz
theta = atan2(sqrt(X(j, i, k)^2 + Y(j, i, k)^2), Z(j, i, k));
phi = atan2(Y(j, i, k), X(j, i, k));
v = v0 * sqrt(1 + 2 * epsilon * sin(theta)^2 * cos(phi)^2 + 2 * delta * cos(theta)^2);
T(j, i, k) = sqrt(X(j, i, k)^2 + Y(j, i, k)^2 + Z(j, i, k)^2) / v;
end
end
end
end
function [ray_x, ray_y, ray_z] = anisotropic_ray_tracing_3D(T, source, receiver, v0, epsilon, delta, dx, dy, dz)
% 初始化
current_pos = receiver;
ray_x = current_pos(1);
ray_y = current_pos(2);
ray_z = current_pos(3);
max_iter = 1000;
tol = min([dx, dy, dz]);
for iter = 1:max_iter
% 获取当前点的索引
ix = round(current_pos(1) / dx) + 1;
iy = round(current_pos(2) / dy) + 1;
iz = round(current_pos(3) / dz) + 1;
% 边界检查
if ix < 1 || ix > size(T, 2) || iy < 1 || iy > size(T, 1) || iz < 1 || iz > size(T, 3)
break;
end
% 计算当前点的速度和群速度方向
theta = atan2(sqrt(current_pos(1)^2 + current_pos(2)^2), current_pos(3));
phi = atan2(current_pos(2), current_pos(1));
v = v0 * sqrt(1 + 2 * epsilon * sin(theta)^2 * cos(phi)^2 + 2 * delta * cos(theta)^2);
vg_x = v * sin(theta) * cos(phi);
vg_y = v * sin(theta) * sin(phi);
vg_z = v * cos(theta);
% 更新位置
step_length = tol;
step_direction = [vg_x, vg_y, vg_z] / norm([vg_x, vg_y, vg_z]);
current_pos = current_pos - step_length * step_direction;
% 记录射线位置
ray_x(end + 1) = current_pos(1);
ray_y(end + 1) = current_pos(2);
ray_z(end + 1) = current_pos(3);
% 终止条件
if norm(current_pos - source) < tol
break;
end
end
end