1. 动机
- 在软件构建过程中,我们需要为某些对象建立一种“通知依赖关系” ——一个对象(目标对象)的状态发生改变,所有的依赖对象(观察者对象)都将得到通知。如果这样的依赖关系过于紧密,将使软件不能很好地抵御变化。
- 使用面向对象技术,可以将这种依赖关系弱化,并形成一种稳定的依赖关系。从而实现软件体系结构的松耦合。
以一个文件分割器为例,主窗口点击文件分割按钮,可以将一个文件分割为多个。另外,在分割的过程中需要展示分割的进度。
class MainForm : public Form {
private:
TextBox* txtFilePath;
TextBox* txtFileNumber;
ProgressBar* progressBar; // 进度条 通知控件
public:
void ButtonClick()
{
string filePath = txtFilePath->getText();
int number = atoi(txtFileNumber->getText().c_str());
FileSplitter splitter(filePath, number, progressBar);
splitter.split();
}
};
class FileSplitter {
string m_filePath;
int m_fileNumber;
ProgressBar* m_progressBar; // 进度条
public:
FileSplitter(const string& filePath, int fileNumber, ProgressBar* progressBar) :
m_filePath(filePath), m_fileNumber(fileNumber), m_progressBar(progressBar)
{}
void split()
{
// 1. 读取文件大小
// 2. 分批次向小文件中写入
for (int i= 0; i < m_fileNumber; i++) {
//...
if (m_progressBar != nullptr) {
m_progressBar.setVal((i + 1) / m_fileNumber); // 更新进度条
}
}
}
};
上述例子违反了依赖倒置设计原则。
依赖关系:是一种编译依赖关系,例如A依赖于B,A编译的过程中必须有B存在才能编译通过。
依赖倒置原则:高层模块不能依赖低层模块,二者都应该依赖于抽象;抽象不能依赖实现实现细节,实现细节应该依赖抽象。
FileSplitter类耦合了具体的实现细节ProgressBar(进度条),ProgressBar是一种具体的通知机制。
2. 观察者模式定义
定义对象间的一种一对多(变化)的依赖关系,以便当一个对象(Subject)的状态发生改变时,所有依赖于它的对象都得到通知并自动更新。——《设计模式》GoF
3. 观察者模式结构
4. 观察者模式实现
class IProgress {
public:
virtual void DoProgress(float value) = 0;
virtual ~IProgress(){};
};
class MainForm : public Form : public IProgress{
private:
TextBox* txtFilePath;
TextBox* txtFileNumber;
ProgressBar* progressBar; // 通知
public:
void ButtonClick()
{
string filePath = txtFilePath->getText();
int number = atoi(txtFileNumber->getText().c_str());
FileSplitter splitter(filePath, number, this);
splitter.split();
}
// 实现接口
virtual void DoProgress(float value)
{
progressBar->SetVal(value);
}
};
class FileSplitter {
string m_filePath;
int m_fileNumber;
// ProgressBar* m_progressBar; // 具体通知控件 紧耦合
IProgress* m_iprogress; // 抽象通知机制 松耦合,不依赖MainForm
public:
FileSplitter(const string& filePath, int fileNumber, IProgress* iprogress) :
m_filePath(filePath),
m_fileNumber(fileNumber),
m_iprogress(iprogress)
{}
void split()
{
// 1. 读取文件大小
// 2. 分批次向小文件中写入
for (int i= 0; i < m_fileNumber; i++) {
//...
float progressVal = m_fileNumber;
progressVal = (i + 1) / progressVal
OnProgress(progressVal);
}
}
protected:
void OnProgress(float value)
{
if (m_iprogress != nullptr) {
m_iprogress->DoProgress(value);
}
}
};
将FileSplitter类中的成员变量ProgressBar* progressBar紧耦合结构,改变为IProgress* m_iprogress松耦合结构。FileSplitter类没有耦合任何一个界面类,可以进行独立的编译,符合依赖倒置原则。
上述demo仅有一个观察者,下面demo可以支持多个观察者。
// 多个观察者
class IProgress {
public:
virtual void DoProgress(float value) = 0;
virtual ~IProgress(){};
};
class MainForm : public Form : public IProgress{
public:
void ButtonClick()
{
ConsoleNotifier cn;
string filePath = txtFilePath->getText();
int number = atoi(txtFileNumber->getText().c_str());
ConsoleNotifier cn;
FileSplitter splitter(filePath, number);
splitter.AddIProgress(this); // 添加windows进度条通知
splitter.AddIProgress(&cn); // 添加Console进度通知
splitter.split();
}
// 实现接口
virtual void DoProgress(float value)
{
progressBar->SetVal(value);
}
private:
TextBox* txtFilePath;
TextBox* txtFileNumber;
ProgressBar* progressBar; // 通知
};
// Console进度通知方式
class ConsoleNotifier : public IProgress {
public:
// 实现接口
virtual void DoProgress(float value)
{
cout << "." << endl;
}
};
class FileSplitter {
public:
FileSplitter(const string& filePath, int fileNumber) :
m_filePath(filePath),
m_fileNumber(fileNumber),
{}
void AddIProgress(IProgress* progressBar)
{
m_progressBarList.add(progressBar)
}
void RemoveIProgress(IProgress* progressBar)
{
m_progressBarList.remove(progressBar)
}
void split()
{
// 1. 读取文件大小
// 2. 分批次向小文件中写入
for (int i= 0; i < m_fileNumber; i++) {
//...
float progressVal = m_fileNumber;
progressVal = (i + 1) / progressVal
OnProgress(progressVal);
}
}
protected:
void OnProgress(float value)
{
List<IProgress*>::Iterator itor = m_progressBarList.begin();
while (itor != m_progressBarList.end()) {
(itor*)->DoProgress(value);
itor++;
}
}
private:
string m_filePath;
int m_fileNumber;
// ProgressBar* m_progressBar; // 具体通知控件 紧耦合
List<IProgress*> m_progressBarList;
};
与观察者模式结构图的对应关系
观察者
Observer ===> IProgress
Update ===> DoProgress
ConcreateObserver ===> MainForm / ConsoleNotifier
目标
Subject + ConcreateSubject ===> FileSplitter
Attach ===> AddIProgress
Detach ===> RemoveIProgress
Notify ===> OnProgress
5. 总结要点
- 使用面向对象的抽象,Observer模式使得我们可以独立地改变目
标与观察者,从而使二者之间的依赖关系达致松耦合。 - 目标发送通知时,无需指定观察者,通知(可以携带通知信息作
为参数)会自动传播。 - 观察者自己决定是否需要订阅通知,目标对象对此一无所知。
- Observer模式是基于事件的UI框架中非常常用的设计模式,也是
MVC模式的一个重要组成部分。