目录
一、循环队列的定义
循环队列就是将队列存储空间的最后一个位置绕到第一个位置,形成逻辑上的环状空间,供队列循环使用。在循环队列结构中,当存储空间的最后一个位置已被使用而再要进入队运算时,只需要存储空间的第一个位置空闲,便可将元素加入到第一个位置,即将存储空间的第一个位置作为队尾。 循环队列可以更简单防止伪溢出的发生,但队列大小是固定的。
二、循环队列的特点
1、循环队列的优点:
可以有效的利用资源。用数组实现队列时,如果不移动,随着数据的不断读写,会出现假满队列的情况。即尾数组已满但头数组还是空的;循环队列也是一种数组,只是它在逻辑上把数组的头和尾相连,形成循环队列,当数组尾满的时候,要判断数组头是否为空,不为空继续存放数据。
2、循环队列的缺点:
循环队列中,由于入队时尾指针向前追赶头指针;出队时头指针向前追赶尾指针,造成队空和队满时头尾指针均相等。因此,无法通过条件front==rear来判别队列是"空"是"满"。
三、循环队列的基本运算
① InitQueue(Q):初始化操作。构造一个空队列。
② QueueEmpty(Q):判断队列是否为空。若队列为空,函数返回值为1;否则,返回值为0。
③QueueFull(Q):判断队列是否为满。若队列已满,函数返回值为1;否则,返回值为0。
④ EnQueue(Q,x):入队操作。在队尾插入一个新元素x。
⑤ DeQueue(Q):出队操作。删除队头元素,并返回该元素。
⑥QueueFront(Q):取队头元素。返回队头元素,但不删除。
四、代码实现
1.初始化
int init(CirclesQueue *Q) {
Q->front = Q->rear = 0;
return 0;
}
2.入队
int enqueue(CirclesQueue *Q, DataType x) {
if (isfull(Q)) {
printf("队列已满!100001\n");
return 100001;
}
Q->rear = (Q->rear + 1) % MAXSIZE;
Q->data[Q->rear] = x;
return 0;
}
3.出队
int dequeue(CirclesQueue *Q, DataType *x) {
if (isempty(Q)) {
printf("队列为空!100002\n");
return 100002;
}
Q->front = (Q->front + 1) % MAXSIZE;
*x = Q->data[Q->front];
return 0;
}
4.判断队列是否为空
int isempty(CirclesQueue *Q) {
return (Q->front == Q->rear) ? 1 : 0;
}
5.判断队列是否为满
int isfull(CirclesQueue *Q) {
return (Q->rear + 1) % MAXSIZE == Q->front ? 1 : 0;
}
6.队列长度
int getLength(CirclesQueue *Q, DataType *length) {
*length = (Q->rear - Q->front + MAXSIZE) % MAXSIZE;
return 0;
}
7.取队首元素
int getHead(CirclesQueue *Q, DataType *x) {
if (isempty(Q)) {
printf("队列为空!100002\n");
return 100002;
}
*x = Q->data[(Q->front + 1) % MAXSIZE];
return 0;
}
8.输出队列元素
void printQueue(CirclesQueue *Q) {
if (isempty(Q)) {
printf("队列为空!\n");
return;
}
int front = (Q->front + 1) % MAXSIZE;
while (front != (Q->rear + 1) % MAXSIZE) {
printf("%d ", Q->data[front]);
front = (front + 1) % MAXSIZE;
}
}
五、完整Demo
CirclesQueue.c
#include "CirclesQueue.h"
#include <stdio.h>
/*循环队列初始化*/
int init(CirclesQueue *Q) {
Q->front = Q->rear = 0;
return 0;
}
/*入队*/
int enqueue(CirclesQueue *Q, DataType x) {
if (isfull(Q)) {
printf("队列已满!100001\n");
return 100001;
}
Q->rear = (Q->rear + 1) % MAXSIZE;
Q->data[Q->rear] = x;
return 0;
}
/*队满?*/
int isfull(CirclesQueue *Q) {
return (Q->rear + 1) % MAXSIZE == Q->front ? 1 : 0;
}
/*出队*/
int dequeue(CirclesQueue *Q, DataType *x) {
if (isempty(Q)) {
printf("队列为空!100002\n");
return 100002;
}
Q->front = (Q->front + 1) % MAXSIZE;
*x = Q->data[Q->front];
return 0;
}
/*队空*/
int isempty(CirclesQueue *Q) {
return (Q->front == Q->rear) ? 1 : 0;
}
/*队列长度*/
int getLength(CirclesQueue *Q, DataType *length) {
*length = (Q->rear - Q->front + MAXSIZE) % MAXSIZE;
return 0;
}
/*取队首元素*/
int getHead(CirclesQueue *Q, DataType *x) {
if (isempty(Q)) {
printf("队列为空!100002\n");
return 100002;
}
*x = Q->data[(Q->front + 1) % MAXSIZE];
return 0;
}
/*输出队列元素*/
void printQueue(CirclesQueue *Q) {
if (isempty(Q)) {
printf("队列为空!\n");
return;
}
int front = (Q->front + 1) % MAXSIZE;
while (front != (Q->rear + 1) % MAXSIZE) {
printf("%d ", Q->data[front]);
front = (front + 1) % MAXSIZE;
}
}
CirclesQueue.h
#define MAXSIZE 100
typedef int DataType;
typedef struct
{
DataType data[MAXSIZE];
int front;
int rear;
}CirclesQueue;
/*循环队列初始化*/
int init(CirclesQueue *Q);
/*入队*/
int enqueue(CirclesQueue *Q, DataType x);
/*队满?*/
int isfull(CirclesQueue *Q);
/*出队*/
int dequeue(CirclesQueue *Q, DataType *);
/*队空*/
int isempty(CirclesQueue *Q);
/*队列长度*/
int getLength(CirclesQueue *Q, DataType *length);
/*取队首元素*/
int getHead(CirclesQueue *Q, DataType *x);
/*输出队列元素*/
void printQueue(CirclesQueue *Q);
main.c
#include <stdio.h>
#include "CirclesQueue.c"
int main(int argc, char *argv[]) {
CirclesQueue Q;
DataType x, length;
int cmd;
char yn;
do {
printf("-----------循环队列演示-----------\n");
printf(" 1. 初始化\n");
printf(" 2. 入队\n");
printf(" 3. 出队\n");
printf(" 4. 队空\n");
printf(" 5. 队满\n");
printf(" 6. 队列长度\n");
printf(" 7. 取队首长度\n");
printf(" 8. 输出队列元素\n");
printf(" 0. 退出\n");
printf(" 请选择(0~6):");
scanf("%d", &cmd);
switch (cmd) {
case 1:
init(&Q);
printf("队列已初始化!\n");
break;
case 2:
printf("请输入要入队的元素x=");
scanf("%d", &x);
if (!enqueue(&Q, x)) {
printf("元素x=%d已入队\n", x);
}
break;
case 3:
printf("确定要出队(出队会将删除对首元素, y or n, n)?");
fflush(stdin);
scanf("%c", &yn);
if (yn == 'y' || yn == 'Y') {
if (!dequeue(&Q, &x)) {
printf("队首元素【%d】已出队!\n", x);
}
}
break;
case 4:
if (isempty(&Q)) {
printf("%s\n", "队列为空!");
} else {
printf("%s\n", "队列不为空!");
}
break;
case 5:
if (isfull(&Q)) {
printf("%s\n", "队列已满!");
} else {
printf("%s\n", "队列未满!");
}
break;
case 6:
if (!getLength(&Q, &length)) {
printf("%d\n", length);
}
break;
case 7:
if (!getHead(&Q, &x)) {
printf("%d\n", x);
}
break;
case 8:
printQueue(&Q);
printf("\n");
break;
}
} while (cmd != 0);
return 0;
}
五、小结
线性表、栈与队的异同点:
1.相同点:逻辑结构相同,都是线性的;都可以用顺序存储或链表存储;栈和队列是两种特殊的线性表,即受限的线性表(只是对插入、删除运算加以限制)。
2.不同点:
① 运算规则不同,线性表为随机存取,而栈是只允许在一端进行插入和删除运算,因而是后进先出表LIFO;队列是只允许在一端进行插入、另一端进行删除运算,因而是先进先出表FIFO。
② 用途不同,线性表比较通用;堆栈用于函数调用、递归和简化设计等;队列用于离散事件模拟、多道作业处理和简化设计等。
六、参考文献
《数据结构(c语言版)》李刚 刘万辉