本文内容是《不等式证明选讲》一书的笔记
排序不等式
对于两组数 a 1 , a 2 , a 3 . . . a n 和 b 1 , b 2 , b 3 . . . , b n a_1, a_2,a_3...a_n和b_1,b_2,b_3...,b_n a1,a2,a3...an和b1,b2,b3...,bn,且 a 1 ≤ a 2 ≤ a 3 ≤ . . . ≤ a n a_1\le a_2 \le a_3 \le...\le a_n a1≤a2≤a3≤...≤an, b 1 ≤ b 2 ≤ b 3 ≤ . . . ≤ b n b_1\le b_2 \le b_3 \le...\le b_n b1≤b2≤b3≤...≤bn,设 c 1 , c 2 . . . c n c_1, c_2...c_n c1,c2...cn是 b 1 , b 2 , b 3 . . . , b n b_1,b_2,b_3...,b_n b1,b2,b3...,bn的任一排列,
设 a 1 b 1 + a 2 b 2 + . . . + a n b n a_1b_1+a_2b_2+...+a_nb_n a1b1+a2b2+...+anbn为正序和, a 1 c 1 + a 2 c 2 + . . . + a n c n a_1c_1+a_2c_2+...+a_nc_n a1c1+a2c2+...+ancn为乱序和, a 1 b n + a 2 b n − 1 + . . . + a n b 1 a_1b_n+a_2b_{n-1}+...+a_nb_1 a1bn+a2bn−1+...+anb1为反序和。
则
a
1
b
1
+
a
2
b
2
+
.
.
.
+
a
n
b
n
≥
a
1
c
1
+
a
2
c
2
+
.
.
.
+
a
n
c
n
≥
a
1
b
n
+
a
2
b
n
−
1
+
.
.
.
+
a
n
b
1
a_1b_1+a_2b_2+...+a_nb_n\ge a_1c_1+a_2c_2+...+a_nc_n\ge a_1b_n+a_2b_{n-1}+...+a_nb_1
a1b1+a2b2+...+anbn≥a1c1+a2c2+...+ancn≥a1bn+a2bn−1+...+anb1
当
a
1
=
a
2
=
.
.
.
=
a
n
或
b
1
=
b
2
=
.
.
.
=
b
n
a_1=a_2=...=a_n 或 b_1=b_2=...=b_n
a1=a2=...=an或b1=b2=...=bn(反序和 = 正序和)时等号成立
证明:
设 i < j, 且
c
i
≤
c
j
c_i\le c_j
ci≤cj
此时
\qquad
s
1
=
a
1
c
1
+
a
2
c
2
+
.
.
.
+
a
i
c
i
+
a
j
c
j
+
.
.
.
+
a
n
c
n
s_1= a_1c_1+a_2c_2+...+a_ic_i+a_jc_j+...+a_nc_n
s1=a1c1+a2c2+...+aici+ajcj+...+ancn
\qquad
s
2
=
a
1
c
1
+
a
2
c
2
+
.
.
.
+
a
i
c
j
+
a
j
c
i
+
.
.
.
+
a
n
c
n
s_2= a_1c_1+a_2c_2+...+a_ic_j+a_jc_i+...+a_nc_n
s2=a1c1+a2c2+...+aicj+ajci+...+ancn
s
2
s_2
s2仅是在
s
1
s_1
s1的基础上将
c
i
与
c
j
c_i 与 c_j
ci与cj互换了位置,做差比较得:
\qquad
s
2
−
s
1
=
a
i
c
i
+
a
j
c
j
−
a
i
c
j
+
a
j
c
i
=
(
a
j
−
a
i
)
⋅
(
c
i
−
c
j
)
≤
0
s_2-s_1=a_ic_i+a_jc_j-a_ic_j+a_jc_i=(a_j-a_i)\cdot(ci-cj)\le0
s2−s1=aici+ajcj−aicj+ajci=(aj−ai)⋅(ci−cj)≤0
这说明在一切和数中{
c
n
c_n
cn}按从小到大排列时的和数是最大的。
再证明当
a
1
=
a
2
=
.
.
.
=
a
n
或
b
1
=
b
2
=
.
.
.
=
b
n
a_1=a_2=...=a_n 或 b_1=b_2=...=b_n
a1=a2=...=an或b1=b2=...=bn时等号成立。
不妨设
a
1
=
a
2
=
.
.
.
=
a
n
=
A
a_1=a_2=...=a_n=A
a1=a2=...=an=A则不论{
c
n
c_n
cn}顺序如何,和数均为
A
⋅
(
b
1
+
b
2
+
.
.
.
+
b
n
)
A\cdot(b_1+b_2+...+b_n)
A⋅(b1+b2+...+bn),反之若
a
1
,
a
2
,
a
3
.
.
.
a
n
a_1, a_2,a_3...a_n
a1,a2,a3...an不全相等,
b
1
,
b
2
,
b
3
.
.
.
,
b
n
b_1,b_2,b_3...,b_n
b1,b2,b3...,bn也不全相等,不妨设
a
1
<
a
2
,
i
<
j
a_1<a_2, i<j
a1<a2,i<j且
c
i
<
c
j
c_i<c_j
ci<cj,并将
c
i
,
c
j
c_i, c_j
ci,cj置于{
c
n
c_n
cn}的前二位。
即设
s’ = (
c
i
,
c
j
,
c
3
,
c
4
,
.
.
.
,
c
n
c_i, c_j, c_3, c_4, ..., c_n
ci,cj,c3,c4,...,cn)
s’’ =(
c
j
,
c
i
,
c
3
,
c
4
,
.
.
.
,
c
n
c_j, c_i, c_3, c_4, ..., c_n
cj,ci,c3,c4,...,cn)
s
1
′
=
a
1
c
i
+
a
2
c
j
+
a
3
c
3
+
.
.
.
+
a
n
c
n
s_1^{'}=a_1c_i+a_2c_j+a_3c_3+...+a_nc_n
s1′=a1ci+a2cj+a3c3+...+ancn
s
2
′
=
a
1
c
j
+
a
2
c
i
+
a
3
c
3
+
.
.
.
+
a
n
c
n
s_2^{'}=a_1c_j+a_2c_i+a_3c_3+...+a_nc_n
s2′=a1cj+a2ci+a3c3+...+ancn
做差比较得:
s
1
′
−
s
2
′
=
(
c
j
−
c
i
)
⋅
(
a
2
−
a
1
)
>
0
s_1^{'}-s_2^{'}=(c_j-c_i)\cdot(a_2-a_1)>0
s1′−s2′=(cj−ci)⋅(a2−a1)>0,即
s
1
′
>
s
2
′
s_1^{'}>s_2^{'}
s1′>s2′
即当且仅当
a
1
=
a
2
=
.
.
.
=
a
n
或
b
1
=
b
2
=
.
.
.
=
b
n
a_1=a_2=...=a_n 或 b_1=b_2=...=b_n
a1=a2=...=an或b1=b2=...=bn(反序和 = 正序和)时等号成立。
平均值不等式
首先我们已知有代数平均值 1 n ⋅ ∑ i = 1 n x i \frac{1}{n}\cdot \sum\limits_{i=1}^nx_i n1⋅i=1∑nxi,几何平均值 ∏ i = 1 n n a i \sqrt[n]{\prod\limits_{i=1}^n}a_i ni=1∏nai,调和平均值 n ∑ i = 1 n 1 x i \frac{n}{\sum\limits_{i=1}^n\frac{1}{x_i}} i=1∑nxi1n,三者都可称作“平均值”,可它们又有怎样的区别,即该在何种条件下使用呢?
代数平均值的由来
统计中经常要考虑使方差最小,即面对一大组数据
x
i
x_i
xi要如何选取平均值
x
‾
\overline{x}
x,使得
∑
i
=
1
n
(
x
i
−
x
‾
)
2
\sum\limits_{i=1}^n(x_i-\overline{x})^2
i=1∑n(xi−x)2最小(也可认为是误差或者偏差达到最小)。
可取
f
(
x
)
=
∑
i
=
1
n
(
x
i
−
x
‾
)
2
=
n
x
‾
2
−
2
(
∑
i
=
1
n
x
i
)
⋅
x
+
∑
i
=
1
n
x
i
2
f(x) = \sum\limits_{i=1}^n(x_i-\overline{x})^2=n\overline{x}^2-2(\sum\limits_{i=1}^nx_i)\cdot x +\sum\limits_{i=1}^nx_i^2
f(x)=i=1∑n(xi−x)2=nx2−2(i=1∑nxi)⋅x+i=1∑nxi2,这是一个二次函数。
则当X取对称轴位置
x
=
−
b
2
a
=
1
n
⋅
∑
i
=
1
n
x
i
x=-\frac{b}{2a}=\frac{1}{n}\cdot \sum\limits_{i=1}^nx_i
x=−2ab=n1⋅i=1∑nxi的时候,原函数取到最小值。这便是代数平均值的由来。
证明:
1
n
⋅
∑
i
=
1
n
x
i
\frac{1}{n}\cdot \sum\limits_{i=1}^nx_i
n1⋅i=1∑nxi
≥
\ge
≥
∏
i
=
1
n
n
a
i
\sqrt[n]{\prod\limits_{i=1}^n}a_i
ni=1∏nai
这是齐次不等式,所以可以用标准化方法。
首先证明当
a
1
⋅
a
2
.
.
.
a
n
a_1\cdot a_2...a_n
a1⋅a2...an时上式成立。
设
x
1
=
1
,
x
2
=
1
a
1
,
x
3
=
1
a
1
a
2
.
.
.
x
n
=
1
a
1
a
2
.
.
.
a
n
−
1
x_1=1, x_2=\frac{1}{a_1}, x_3=\frac{1}{a_1a_2}...x_n=\frac{1}{a_1a_2...a_{n-1}}
x1=1,x2=a11,x3=a1a21...xn=a1a2...an−11
y
1
=
1
/
x
1
,
y
2
=
1
/
x
2
.
.
.
y
n
=
1
/
x
n
y_1=1/x_1, y_2=1/x_2...y_n=1/x_n
y1=1/x1,y2=1/x2...yn=1/xn
若
b
1
,
b
2
.
.
.
b
n
b_1,b_2...b_n
b1,b2...bn是
x
1
,
x
2
,
.
.
.
,
x
n
x_1,x_2,...,x_n
x1,x2,...,xn的一个排列且满足
0
≤
b
1
≤
b
2
≤
.
.
.
≤
b
n
0\le b_1\le b_2\le...\le b_n
0≤b1≤b2≤...≤bn, 则
1
b
1
≥
1
b
2
≥
.
.
.
≥
1
b
n
≥
0
\frac{1}{b_1}\ge\frac{1}{b_2}\ge...\ge\frac{1}{b_n}\ge0
b11≥b21≥...≥bn1≥0,由反序和
≤
\le
≤乱序和知
b
1
⋅
1
b
1
+
b
2
⋅
1
b
2
+
.
.
.
+
b
n
⋅
1
b
n
≤
x
1
y
2
+
x
2
y
3
+
,
,
,
+
x
n
−
1
y
n
+
x
n
y
1
b_1\cdot\frac{1}{b_1}+b_2\cdot\frac{1}{b_2}+...+b_n\cdot\frac{1}{b_n}\le x_1y_2+x_2y_3+,,,+x_{n-1}y_n+x_ny_1
b1⋅b11+b2⋅b21+...+bn⋅bn1≤x1y2+x2y3+,,,+xn−1yn+xny1,就是说
n
≤
a
1
+
a
2
+
.
.
.
+
a
n
−
1
+
1
a
1
a
2
.
.
.
a
n
−
1
n\le a_1+a_2+...+a_{n-1}+\frac{1}{a_1a_2...a_{n-1}}
n≤a1+a2+...+an−1+a1a2...an−11
又因为
1
a
1
a
2
.
.
.
a
n
−
1
=
a
n
\frac{1}{a_1a_2...a_{n-1}}=a_n
a1a2...an−11=an,所以
1
n
⋅
∑
i
=
1
n
x
i
≥
1
\frac{1}{n}\cdot \sum\limits_{i=1}^nx_i\ge1
n1⋅i=1∑nxi≥1符合上式,等号成立条件为:
x
1
=
x
2
=
.
.
.
=
x
n
=
1
⟺
a
1
=
a
2
=
.
.
.
=
a
n
=
1
x_1=x_2=...=x_n=1\iff a_1=a_2=...=a_n=1
x1=x2=...=xn=1⟺a1=a2=...=an=1
下面证明一般情况:
设
∏
i
=
1
n
n
a
i
=
G
\sqrt[n]{\prod\limits_{i=1}^n}a_i=G
ni=1∏nai=G
所以
a
1
G
⋅
a
2
G
⋅
a
3
G
⋅
.
.
.
a
n
G
⋅
=
1
\frac{a_1}{G}\cdot\frac{a_2}{G}\cdot\frac{a_3}{G}\cdot...\frac{a_n}{G}\cdot=1
Ga1⋅Ga2⋅Ga3⋅...Gan⋅=1,由上述证明知
1
n
⋅
(
a
1
G
+
a
2
G
+
.
.
.
+
a
n
G
)
≥
1
\frac{1}{n}\cdot(\frac{a_1}{G}+\frac{a_2}{G}+...+\frac{a_n}{G})\ge1
n1⋅(Ga1+Ga2+...+Gan)≥1
所以
1
n
⋅
∑
i
=
1
n
x
i
\frac{1}{n}\cdot \sum\limits_{i=1}^nx_i
n1⋅i=1∑nxi
≥
\ge
≥
∏
i
=
1
n
n
a
i
\sqrt[n]{\prod\limits_{i=1}^n}a_i
ni=1∏nai证毕!