习题(一)承自定积分框架。
1. 计算
∫
0
1
x
ln
x
d
x
\int_0^1 x\ln x dx
∫01xlnxdx
解
注意到 lim x → 0 x ln x = 0 \displaystyle \lim_{x\to 0} x\ln x=0 x→0limxlnx=0,可拓展 x ln x x\ln x xlnx 在 0 0 0 处的定义,则 x ln x x\ln x xlnx 在 [ 0 , 1 ] [0,1] [0,1] 上可积。
根据 3.7 有
∫
0
1
x
ln
x
d
x
=
lim
δ
→
0
+
∫
δ
1
x
ln
x
d
x
\int_0^1 x\ln x dx=\lim_{\delta\to 0^+}\int_{\delta}^1x\ln xdx
∫01xlnxdx=δ→0+lim∫δ1xlnxdx
因为
ln
x
\ln x
lnx 在
[
δ
,
1
]
[\delta,1]
[δ,1] 上有定义且可导,使用分部积分计算等式右边的式子
lim
δ
→
0
+
∫
δ
1
x
ln
x
d
x
=
lim
δ
→
0
+
(
1
2
x
2
ln
x
∣
δ
1
−
1
2
∫
δ
1
x
2
⋅
1
x
d
x
)
=
lim
δ
→
0
+
(
1
2
x
2
ln
x
∣
δ
1
−
1
4
x
2
∣
δ
1
)
=
−
1
4
\begin{aligned} \lim_{\delta\to 0^+}\int_{\delta}^1x\ln xdx&=\lim_{\delta\to0^+}\left(\left.\frac{1}{2}x^2\ln x\right|^1_\delta-\frac{1}{2}\int_\delta^1x^2\cdot \frac{1}{x}dx\right)\\ &=\lim_{\delta\to0^+}\left(\left.\frac{1}{2}x^2\ln x\right|^1_\delta-\left.\frac{1}{4}x^2\right|^1_\delta\right)\\ &=-\frac{1}{4} \end{aligned}
δ→0+lim∫δ1xlnxdx=δ→0+lim(21x2lnx∣∣∣∣δ1−21∫δ1x2⋅x1dx)=δ→0+lim(21x2lnx∣∣∣∣δ1−41x2∣∣∣∣δ1)=−41
为了方便可以省略取极限的步骤,简写成
∫
0
1
x
ln
x
d
x
=
1
2
x
2
ln
x
∣
0
1
−
1
2
∫
0
1
x
2
⋅
1
x
d
x
=
1
2
x
2
ln
x
∣
0
1
−
1
4
x
2
∣
0
1
=
−
1
4
\begin{aligned} \int_0^1x\ln xdx&=\left.\frac{1}{2}x^2\ln x\right|^1_0-\frac{1}{2}\int_0^1x^2\cdot \frac{1}{x}dx\\ &=\left.\frac{1}{2}x^2\ln x\right|^1_0-\left.\frac{1}{4}x^2\right|^1_0\\ &=-\frac{1}{4} \end{aligned}
∫01xlnxdx=21x2lnx∣∣∣∣01−21∫01x2⋅x1dx=21x2lnx∣∣∣∣01−41x2∣∣∣∣01=−41
但应该了解能简写的原因。
2. 设
f
(
x
)
f(x)
f(x) 在
[
a
,
b
]
[a,b]
[a,b] 上可积,求证存在的连续函数序列
{
φ
n
(
x
)
}
\{\varphi_n(x)\}
{φn(x)},使得
lim
n
→
∞
∫
a
b
∣
f
(
x
)
−
φ
n
(
x
)
∣
d
x
=
0
\lim_{n\to\infty}\int_a^b|f(x)-\varphi_n(x)|dx=0
n→∞lim∫ab∣f(x)−φn(x)∣dx=0
证明
构造性证明。
∀ n ∈ N \forall n\in\mathbb{N} ∀n∈N
取等分间隔 Δ = b − a n \displaystyle \Delta=\frac{b-a}{n} Δ=nb−a 和等分点 x i = i ⋅ Δ ( i = 0 , 1 , . . . , n ) x_i=i\cdot\Delta\ (i=0,1,...,n) xi=i⋅Δ (i=0,1,...,n),记 Δ x i = x i − x i − 1 \Delta x_i=x_i-x_{i-1} Δxi=xi−xi−1。
在 f ( x ) f(x) f(x) 图形上取若干点 ( x i , f ( x i ) ) (x_i,f(x_i)) (xi,f(xi)),将这些点顺次连成折线,令 φ n ( x ) \varphi_n(x) φn(x) 为这些折线对应的分段函数,显然有 φ n ( x ) \varphi_n(x) φn(x) 在 [ a , b ] [a,b] [a,b] 上连续。
记 M i = sup { f ( x ) ∣ x ∈ [ x i − 1 , x i ] } , m i = inf { f ( x ) ∣ x ∈ [ x i − 1 , x i ] } , w i = M i − m i M_i=\sup\{f(x)|x\in[x_{i-1},x_{i}]\},\ m_i=\inf\{f(x)|x\in[x_{i-1},x_{i}]\},\ w_i=M_i-m_i Mi=sup{f(x)∣x∈[xi−1,xi]}, mi=inf{f(x)∣x∈[xi−1,xi]}, wi=Mi−mi。
现在证明 { φ n ( x ) } \{\varphi_n(x)\} {φn(x)} 满足题目要求。
因为
f
(
x
)
f(x)
f(x) 在
[
a
,
b
]
[a,b]
[a,b] 上可积,
∀
ε
>
0
,
∃
δ
>
0
\forall \varepsilon>0,\ \exists \delta>0
∀ε>0, ∃δ>0 使得只要
Δ
<
δ
\Delta < \delta
Δ<δ 便有
∑
i
=
1
n
w
i
Δ
x
i
<
ε
\sum_{i=1}^nw_i\Delta x_i< \varepsilon
i=1∑nwiΔxi<ε
∀
x
∈
[
x
i
−
1
,
x
i
]
\forall x\in[x_{i-1},x_i]
∀x∈[xi−1,xi],有
∣
f
(
x
)
−
φ
n
(
x
)
∣
<
w
i
|f(x)-\varphi_n(x)|< w_i
∣f(x)−φn(x)∣<wi,根据积分的保序性有
0
≤
∫
x
i
−
1
x
i
∣
f
(
x
)
−
φ
n
(
x
)
∣
d
x
≤
w
i
Δ
x
i
0\le\int_{x_{i-1}}^{x_i}|f(x)-\varphi_n(x)|dx\le w_i\Delta x_i
0≤∫xi−1xi∣f(x)−φn(x)∣dx≤wiΔxi
求和后有
0
≤
∫
a
b
∣
f
(
x
)
−
φ
n
(
x
)
∣
d
x
≤
∑
i
=
1
n
w
i
Δ
x
i
<
ε
0\le\int_a^b|f(x)-\varphi_n(x)|dx\le \sum_{i=1}^nw_i\Delta x_i<\varepsilon
0≤∫ab∣f(x)−φn(x)∣dx≤i=1∑nwiΔxi<ε
证毕。
这个命题说明了一定程度上可用连续函数替换可积函数,由此能引出各种的应用,将在未来介绍。
3. 求证
3
n
+
1
2
n
+
2
<
∑
i
=
1
n
(
i
n
)
n
<
2
\frac{3n+1}{2n+2}<\sum_{i=1}^n\left(\frac{i}{n}\right)^n<2
2n+23n+1<i=1∑n(ni)n<2
证明
先证明右边的不等式。
考虑到
f
(
x
)
=
x
n
f(x)=x^n
f(x)=xn 是单增函数,于是有
∑
i
=
1
n
−
1
(
i
n
)
n
1
n
<
∫
0
1
x
n
d
x
\sum_{i=1}^{n-1}\left(\frac{i}{n}\right)^n\frac{1}{n}<\int_0^1x^ndx\\
i=1∑n−1(ni)nn1<∫01xndx
原因在于是矩形条面积小于曲边梯形面积。
整理后得到
∑
i
=
1
n
(
i
n
)
n
<
n
n
+
1
+
1
<
2
\sum_{i=1}^{n}\left(\frac{i}{n}\right)^n< \frac{n}{n+1}+1<2\\
i=1∑n(ni)n<n+1n+1<2
然后是左边的不等式。
考虑到
f
(
x
)
=
x
n
f(x)=x^n
f(x)=xn 是下凸函数,于是
(
(
i
−
1
n
)
n
+
(
i
n
)
n
)
1
2
n
>
∫
(
i
−
1
)
/
n
i
/
n
x
n
d
x
\left(\left(\frac{i-1}{n}\right)^n+\left(\frac{i}{n}\right)^n\right)\frac{1}{2n}>\int_{(i-1)/n}^{i/n} x^n dx
((ni−1)n+(ni)n)2n1>∫(i−1)/ni/nxndx
原因在于曲边梯形面积小于直角梯形面积。
于是
∑
i
=
1
n
(
(
i
−
1
n
)
n
+
(
i
n
)
n
)
1
2
n
>
∫
0
1
x
n
d
x
\sum_{i=1}^n\left(\left(\frac{i-1}{n}\right)^n+\left(\frac{i}{n}\right)^n\right)\frac{1}{2n}>\int_0^1 x^n dx
i=1∑n((ni−1)n+(ni)n)2n1>∫01xndx
∑ i = 1 n ( i n ) n − 1 2 ( n n ) n > n n + 1 \sum_{i=1}^n\left(\frac{i}{n}\right)^n-\frac{1}{2}\left(\frac{n}{n}\right)^n>\frac{n}{n+1} i=1∑n(ni)n−21(nn)n>n+1n
∑ i = 1 n ( i n ) n > 3 n + 1 2 n + 2 \sum_{i=1}^n\left(\frac{i}{n}\right)^n>\frac{3n+1}{2n+2} i=1∑n(ni)n>2n+23n+1
证毕。
用积分处理求和式,这个技巧很经典了。搭配上函数的单调性和凸性也能证明一些有关求和式的不等式。
4. 设
f
(
x
)
f(x)
f(x) 在
[
0
,
1
]
[0,1]
[0,1] 上连续,且
1
≤
f
(
x
)
≤
3
1\le f(x)\le 3
1≤f(x)≤3,求证
∫
0
1
f
(
x
)
d
x
∫
0
1
1
f
(
x
)
d
x
≤
4
3
\int_0^1f(x)dx\int_0^1\frac{1}{f(x)}dx\le\frac{4}{3}
∫01f(x)dx∫01f(x)1dx≤34
证明
(
f
(
x
)
−
1
)
(
f
(
x
)
−
3
)
≤
0
f
(
x
)
+
3
f
(
x
)
≤
4
∫
0
1
f
(
x
)
d
x
+
3
∫
0
1
1
f
(
x
)
≤
4
\begin{aligned} (f(x)-1)(f(x)-3)&\le 0\\ f(x)+\frac{3}{f(x)}&\le 4\\ \int_0^1f(x)dx+3\int_0^1\frac{1}{f(x)}&\le 4 \end{aligned}
(f(x)−1)(f(x)−3)f(x)+f(x)3∫01f(x)dx+3∫01f(x)1≤0≤4≤4
运用均值不等式即可证明原不等式。
5. 设
a
>
0
a>0
a>0,函数
y
=
φ
(
x
)
y=\varphi(x)
y=φ(x) 在
[
0
,
a
]
[0,a]
[0,a] 上连续且严格递增,
φ
(
0
)
=
0
\varphi(0)=0
φ(0)=0,函数
x
=
ψ
(
y
)
x=\psi(y)
x=ψ(y) 是
φ
(
x
)
\varphi(x)
φ(x) 的反函数,求证
∫
0
a
φ
(
x
)
+
∫
0
b
ψ
(
x
)
d
x
≥
a
b
\int_0^a\varphi(x)+\int_0^b\psi(x)dx\ge ab
∫0aφ(x)+∫0bψ(x)dx≥ab
证明
取分点
x
i
,
y
i
(
i
=
0
,
.
.
.
,
n
)
x_i,y_i\ (i=0,...,n)
xi,yi (i=0,...,n) 满足
x
0
=
0
,
x
n
=
a
,
x
i
<
x
i
+
1
,
y
i
=
φ
(
x
i
)
x_0=0,x_n=a,x_i<x_{i+1},y_i=\varphi(x_i)
x0=0,xn=a,xi<xi+1,yi=φ(xi),于是
∑
i
=
0
n
−
1
y
i
(
x
i
+
1
−
x
i
)
+
∑
i
=
1
n
x
i
(
y
i
−
y
i
−
1
)
=
x
n
y
n
−
x
0
y
0
=
a
b
\sum_{i=0}^{n-1}y_i(x_{i+1}-x_i)+\sum_{i=1}^nx_i(y_i-y_{i-1})=x_ny_n-x_0y_0=ab
i=0∑n−1yi(xi+1−xi)+i=1∑nxi(yi−yi−1)=xnyn−x0y0=ab
让
n
→
∞
n\to\infty
n→∞ 得
∫
0
a
φ
(
x
)
+
∫
0
φ
(
a
)
ψ
(
x
)
d
x
=
a
φ
(
a
)
\int_0^a\varphi(x)+\int_0^{\varphi(a)}\psi(x)dx=a\varphi(a)
∫0aφ(x)+∫0φ(a)ψ(x)dx=aφ(a)
作函数
F
(
b
)
F(b)
F(b) 使得
F
(
b
)
=
∫
0
a
φ
(
x
)
+
∫
0
b
ψ
(
x
)
d
x
−
a
b
F(b)=\int_0^a\varphi(x)+\int_0^b\psi(x)dx-ab
F(b)=∫0aφ(x)+∫0bψ(x)dx−ab
因为
ψ
(
x
)
\psi(x)
ψ(x) 连续,所以
F
(
b
)
F(b)
F(b) 可导,于是
F
′
(
b
)
=
ψ
(
b
)
−
a
≤
0
F'(b)=\psi(b)-a\le 0
F′(b)=ψ(b)−a≤0
于是
F
(
b
)
F(b)
F(b) 在
[
0
,
φ
(
a
)
]
[0,\varphi(a)]
[0,φ(a)] 上递减,又因为
F
(
φ
(
a
)
)
=
0
F(\varphi(a))=0
F(φ(a))=0 于是
F
(
b
)
≥
0
F(b)\ge 0
F(b)≥0 于是原不等式成立。
6. 设
f
(
x
)
f(x)
f(x) 在
[
0
,
1
]
[0,1]
[0,1] 上连续,
μ
n
=
∫
0
1
(
1
−
t
2
)
n
d
t
\displaystyle \mu_n=\int_0^1(1-t^2)^ndt
μn=∫01(1−t2)ndt,求证
lim
n
→
∞
1
μ
n
∫
0
1
(
1
−
t
2
)
n
f
(
t
)
d
t
=
f
(
0
)
\lim_{n\to\infty}\frac{1}{\mu_n}\int_0^1(1-t^2)^nf(t)dt=f(0)
n→∞limμn1∫01(1−t2)nf(t)dt=f(0)
证明
不妨假设 f ( 0 ) = 0 f(0)=0 f(0)=0,否则可将 f ( 0 ) f(0) f(0) 移位至等式左端。
首先证明,
∀
δ
∈
(
0
,
1
)
\forall \delta\in(0,1)
∀δ∈(0,1),有下式成立
lim
n
→
∞
∫
δ
1
(
1
−
t
2
)
n
d
t
∫
0
1
(
1
−
t
2
)
n
d
t
=
0
\lim_{n\to\infty}\frac{\displaystyle \int_\delta^1(1-t^2)^ndt}{\displaystyle\int_0^1(1-t^2)^ndt}=0
n→∞lim∫01(1−t2)ndt∫δ1(1−t2)ndt=0
原因是
∫
δ
1
(
1
−
t
2
)
n
d
t
∫
0
1
(
1
−
t
2
)
n
d
t
≤
∫
δ
1
(
1
−
t
2
)
n
d
t
∫
0
1
2
δ
(
1
−
t
2
)
n
d
t
≤
(
1
−
δ
2
)
n
(
1
−
1
4
δ
2
)
n
\begin{aligned} \frac{\displaystyle \int_\delta^1(1-t^2)^ndt}{\displaystyle\int_0^1(1-t^2)^ndt}&\le\frac{\displaystyle \int_\delta^1(1-t^2)^ndt}{\displaystyle\int_0^{{1\over 2}\delta}(1-t^2)^ndt}\\ &\le\frac{(1-\delta^2)^n}{(1-\frac{1}{4}\delta^2)^n} \end{aligned}
∫01(1−t2)ndt∫δ1(1−t2)ndt≤∫021δ(1−t2)ndt∫δ1(1−t2)ndt≤(1−41δ2)n(1−δ2)n
而
1
−
δ
2
<
1
−
1
4
δ
2
1-\delta^2<1-\frac{1}{4}\delta^2
1−δ2<1−41δ2,故该极限成立。
类似的有
lim
n
→
∞
∫
0
δ
(
1
−
t
2
)
n
d
t
∫
0
1
(
1
−
t
2
)
n
d
t
=
1
\lim_{n\to\infty}\frac{\displaystyle \int_0^\delta(1-t^2)^ndt}{\displaystyle\int_0^1(1-t^2)^ndt}=1
n→∞lim∫01(1−t2)ndt∫0δ(1−t2)ndt=1
因为
f
(
x
)
f(x)
f(x) 连续,记
∣
f
(
x
)
∣
|f(x)|
∣f(x)∣ 的某上界为
M
M
M。
由积分第一中值定理知
∃
ξ
∈
[
0
,
δ
]
\exists \xi\in[0,\delta]
∃ξ∈[0,δ] 使得
∫
0
δ
(
1
−
t
2
)
n
∣
f
(
t
)
∣
d
t
=
∣
f
(
ξ
)
∣
∫
0
δ
(
1
−
t
2
)
n
d
t
\int_0^\delta(1-t^2)^n|f(t)|dt=|f(\xi)|\int_0^\delta(1-t^2)^ndt
∫0δ(1−t2)n∣f(t)∣dt=∣f(ξ)∣∫0δ(1−t2)ndt
故
∣
1
μ
n
∫
0
1
(
1
−
t
2
)
n
f
(
t
)
d
t
∣
≤
1
μ
n
(
∣
f
(
ξ
)
∣
∫
0
δ
(
1
−
t
2
)
n
d
t
+
M
∫
δ
1
(
1
−
t
2
)
n
d
t
)
\left|\frac{1}{\mu_n}\int_0^1(1-t^2)^nf(t)dt\right|\le\frac{1}{\mu_n}\left(|f(\xi)|\int_0^\delta(1-t^2)^ndt+M\int_\delta^1(1-t^2)^ndt\right)
∣∣∣∣μn1∫01(1−t2)nf(t)dt∣∣∣∣≤μn1(∣f(ξ)∣∫0δ(1−t2)ndt+M∫δ1(1−t2)ndt)
根据之前证明的两个极限可知命题成立。
证毕。
分段估计的技巧需要熟练掌握。
该证明中运用分段估计的原因是 ( 1 − t 2 ) n (1-t^2)^n (1−t2)n 对 μ n \mu_n μn 的贡献集中在 t t t 靠近 0 0 0 的部分。
7. 设
f
(
x
)
f(x)
f(x) 在
[
0
,
T
]
[0,T]
[0,T] 上可积,
g
(
x
)
g(x)
g(x) 在
[
0
,
∞
)
[0,\infty)
[0,∞) 的任意有限子区间上可积,
g
(
x
)
g(x)
g(x) 是周期为
T
T
T 的周期函数,且
g
(
x
)
g(x)
g(x) 不变号,求证
lim
λ
→
+
∞
∫
0
T
f
(
x
)
g
(
λ
x
)
d
x
=
1
T
∫
0
T
g
(
x
)
d
x
∫
0
T
f
(
x
)
d
x
\lim_{\lambda\to+\infty}\int_0^Tf(x)g(\lambda x)dx=\frac{1}{T}\int_0^Tg(x)dx\int_0^Tf(x)dx
λ→+∞lim∫0Tf(x)g(λx)dx=T1∫0Tg(x)dx∫0Tf(x)dx
证明
首先先添加 f ( x ) f(x) f(x) 在 [ 0 , T ] [0,T] [0,T] 上连续的条件,在这种情况下证明结论成立,然后再推广成可积的情况。
记
n
=
⌊
λ
⌋
,
τ
=
⌊
λ
⌋
λ
T
\displaystyle n=\lfloor\lambda\rfloor,\tau=\frac{\lfloor\lambda\rfloor}{\lambda}T
n=⌊λ⌋,τ=λ⌊λ⌋T,则
τ
n
=
T
λ
,
lim
λ
→
+
∞
τ
=
T
\displaystyle\frac{\tau}{n}=\frac{T}{\lambda},\lim_{\lambda\to+\infty}\tau=T
nτ=λT,λ→+∞limτ=T,故
lim
λ
→
+
∞
∫
0
T
f
(
x
)
g
(
λ
x
)
d
x
=
lim
λ
→
+
∞
∫
0
τ
f
(
x
)
g
(
λ
x
)
d
x
\lim_{\lambda\to+\infty}\int_0^Tf(x)g(\lambda x)dx=\lim_{\lambda\to+\infty}\int_0^\tau f(x)g(\lambda x)dx
λ→+∞lim∫0Tf(x)g(λx)dx=λ→+∞lim∫0τf(x)g(λx)dx
而
∫
0
τ
f
(
x
)
g
(
λ
x
)
d
x
=
∑
k
=
1
n
∫
(
k
−
1
)
τ
n
k
τ
n
f
(
x
)
g
(
λ
x
)
d
x
=
∑
k
=
1
n
∫
(
k
−
1
)
T
λ
k
T
λ
f
(
x
)
g
(
λ
x
)
d
x
\begin{aligned} \int_0^{\tau}f(x)g(\lambda x)dx&=\sum_{k=1}^n\int_{(k-1)\tau\over n}^{k\tau\over n}f(x)g(\lambda x)dx\\ &=\sum_{k=1}^n\int_{(k-1)T\over\lambda}^{kT\over\lambda}f(x)g(\lambda x)dx \end{aligned}
∫0τf(x)g(λx)dx=k=1∑n∫n(k−1)τnkτf(x)g(λx)dx=k=1∑n∫λ(k−1)TλkTf(x)g(λx)dx
因为
f
(
x
)
f(x)
f(x) 连续,利用积分第一中值定理,可取
ξ
k
∈
[
(
k
−
1
)
T
λ
,
k
T
λ
]
(
1
≤
k
≤
n
)
\displaystyle \xi_k\in\left[{(k-1)T\over \lambda},{kT\over\lambda}\right](1\le k\le n)
ξk∈[λ(k−1)T,λkT](1≤k≤n) 和
ξ
n
+
1
∈
[
τ
,
T
]
\xi_{n+1}\in[\tau,T]
ξn+1∈[τ,T],使得上式等于
∑
k
=
1
n
f
(
ξ
k
)
∫
(
k
−
1
)
T
λ
k
T
λ
g
(
λ
x
)
d
x
=
∑
k
=
1
n
f
(
ξ
k
)
λ
∫
0
T
g
(
x
)
d
x
=
∑
k
=
1
n
+
1
f
(
ξ
k
)
λ
∫
0
T
g
(
x
)
d
x
−
f
(
ξ
n
+
1
)
λ
∫
0
T
g
(
x
)
d
x
\begin{aligned} &\quad \ \sum_{k=1}^{n}f(\xi_k)\int_{(k-1)T\over\lambda}^{kT\over\lambda}g(\lambda x)dx\\ &=\sum_{k=1}^{n}\frac{f(\xi_k)}{\lambda}\int_{0}^{T}g(x)dx\\ &=\sum_{k=1}^{n+1}\frac{f(\xi_k)}{\lambda}\int_{0}^{T}g(x)dx-\frac{f(\xi_{n+1})}{\lambda}\int_{0}^{T}g(x)dx\\ \end{aligned}
k=1∑nf(ξk)∫λ(k−1)TλkTg(λx)dx=k=1∑nλf(ξk)∫0Tg(x)dx=k=1∑n+1λf(ξk)∫0Tg(x)dx−λf(ξn+1)∫0Tg(x)dx
注意到
f
(
x
)
f(x)
f(x) 在
[
0
,
T
]
[0,T]
[0,T] 上可积,故
lim
λ
→
+
∞
1
T
∑
k
=
1
n
+
1
f
(
ξ
k
)
T
λ
∫
0
T
g
(
x
)
d
x
=
1
T
∫
0
T
f
(
x
)
d
x
∫
0
T
g
(
x
)
d
x
\lim_{\lambda\to+\infty}\frac{1}{T}\sum_{k=1}^{n+1}\frac{f(\xi_k)T}{\lambda}\int_{0}^{T}g(x)dx=\frac{1}{T}\int_0^Tf(x)dx\int_0^Tg(x)dx
λ→+∞limT1k=1∑n+1λf(ξk)T∫0Tg(x)dx=T1∫0Tf(x)dx∫0Tg(x)dx
而
lim
λ
→
+
∞
f
(
ξ
n
+
1
)
λ
∫
0
T
g
(
x
)
d
x
=
0
\lim_{\lambda\to+\infty}\frac{f(\xi_{n+1})}{\lambda}\int_{0}^{T}g(x)dx=0
λ→+∞limλf(ξn+1)∫0Tg(x)dx=0
故
lim
λ
→
+
∞
∫
0
T
f
(
x
)
g
(
λ
x
)
d
x
=
1
T
∫
0
T
g
(
x
)
d
x
∫
0
T
f
(
x
)
d
x
\lim_{\lambda\to+\infty}\int_0^Tf(x)g(\lambda x)dx=\frac{1}{T}\int_0^Tg(x)dx\int_0^Tf(x)dx
λ→+∞lim∫0Tf(x)g(λx)dx=T1∫0Tg(x)dx∫0Tf(x)dx
然后考虑如何去掉连续的条件,注意到可积函数可以用连续函数逼近,这在前面的习题2中证明过。
去掉连续的条件,设
f
(
x
)
f(x)
f(x) 在
[
0
,
T
]
[0,T]
[0,T] 上可积,我们取函数序列
{
φ
n
(
x
)
}
\{\varphi_n(x)\}
{φn(x)} 满足
lim
n
→
+
∞
∫
0
T
∣
φ
n
(
x
)
−
f
(
x
)
∣
d
x
=
0
\lim_{n\to+\infty}\int_0^T|\varphi_n(x)-f(x)|dx=0
n→+∞lim∫0T∣φn(x)−f(x)∣dx=0
容易证明
lim
n
→
+
∞
∫
0
T
φ
n
(
x
)
d
x
=
∫
0
T
f
(
x
)
d
x
\lim_{n\to+\infty}\int_0^T\varphi_n(x)dx=\int_0^Tf(x) dx
n→+∞lim∫0Tφn(x)dx=∫0Tf(x)dx
以及
lim
n
→
+
∞
∫
0
T
∣
φ
n
(
x
)
g
(
λ
x
)
−
f
(
x
)
g
(
λ
x
)
∣
d
x
=
0
\lim_{n\to+\infty}\int_0^T|\varphi_n(x)g(\lambda x)-f(x)g(\lambda x)|dx=0
n→+∞lim∫0T∣φn(x)g(λx)−f(x)g(λx)∣dx=0
为了书写方便,记
R
=
∫
0
T
f
(
x
)
g
(
λ
x
)
d
x
,
G
=
1
T
∫
0
T
g
(
x
)
d
x
,
F
=
∫
0
T
f
(
x
)
d
x
\displaystyle R=\int_0^Tf(x)g(\lambda x)dx,\ G=\frac{1}{T}\int_0^Tg(x)dx,\ F=\int_0^T f(x)dx
R=∫0Tf(x)g(λx)dx, G=T1∫0Tg(x)dx, F=∫0Tf(x)dx。
再记 S = ∫ 0 T φ n ( x ) g ( λ x ) d x , ϕ = ∫ 0 T φ n ( x ) d x \displaystyle S=\int_0^T\varphi_n(x)g(\lambda x)dx,\ \phi=\int_0^T \varphi_n(x)dx S=∫0Tφn(x)g(λx)dx, ϕ=∫0Tφn(x)dx。
∀
ε
>
0
\forall \varepsilon >0
∀ε>0 可以取充分大的
λ
\lambda
λ 使得
∣
S
−
G
⋅
ϕ
∣
<
ε
|S-G\cdot\phi|<\varepsilon\\
∣S−G⋅ϕ∣<ε
再取充分大的
n
n
n 使得
∣
ϕ
−
F
∣
<
ε
∣
R
−
S
∣
<
ε
|\phi-F|<\varepsilon\\ |R-S|<\varepsilon\\
∣ϕ−F∣<ε∣R−S∣<ε
于是
∣
R
−
G
⋅
F
∣
≤
∣
R
−
S
∣
+
∣
S
−
G
⋅
ϕ
∣
+
∣
G
⋅
ϕ
−
G
⋅
F
∣
<
(
2
+
G
)
ε
\begin{aligned} |R-G\cdot F|&\le|R-S|+|S-G\cdot\phi|+|G\cdot\phi-G\cdot F|\\ &<(2+G)\varepsilon \end{aligned}
∣R−G⋅F∣≤∣R−S∣+∣S−G⋅ϕ∣+∣G⋅ϕ−G⋅F∣<(2+G)ε
于是
∣
∫
0
T
f
(
x
)
g
(
λ
x
)
d
x
−
1
T
∫
0
T
g
(
x
)
d
x
∫
0
T
f
(
x
)
d
x
∣
<
(
2
+
G
)
ε
\left|\int_0^Tf(x)g(\lambda x)dx-\frac{1}{T}\int_0^Tg(x)dx\int_0^Tf(x)dx\right|<(2+G)\varepsilon
∣∣∣∣∣∫0Tf(x)g(λx)dx−T1∫0Tg(x)dx∫0Tf(x)dx∣∣∣∣∣<(2+G)ε
所以原结论成立。
用连续函数逼近可积函数的分析技巧在分析学中经常用到。
8. 计算
∫
0
1
ln
(
1
+
x
)
1
+
x
2
d
x
\int_0^1 \frac{\ln(1+x)}{1+x^2}dx
∫011+x2ln(1+x)dx
解
令
x
=
tan
t
(
t
∈
[
0
,
π
4
]
)
x=\tan t\ (t\in[0,\frac{\pi}{4}])
x=tant (t∈[0,4π]),则
原式
=
∫
0
π
4
ln
(
1
+
tan
t
)
d
t
=
∫
0
π
4
(
ln
2
+
ln
sin
(
t
+
π
4
)
−
ln
cos
t
)
d
t
=
π
8
ln
2
+
∫
0
π
4
ln
sin
(
t
+
π
4
)
d
t
−
∫
0
π
4
ln
cos
t
d
t
\begin{aligned} \text{原式}&=\int_0^{\pi\over4}\ln(1+\tan t)dt\\ &=\int_0^{\pi\over4}\left(\ln\sqrt{2}+\ln\sin(t+\frac{\pi}{4})-\ln\cos t\right)dt\\ &=\frac{\pi}{8}\ln 2+\int_0^{\pi\over4}\ln\sin(t+\frac{\pi}{4})dt-\int_0^{\pi\over4}\ln\cos tdt \end{aligned}
原式=∫04πln(1+tant)dt=∫04π(ln2+lnsin(t+4π)−lncost)dt=8πln2+∫04πlnsin(t+4π)dt−∫04πlncostdt
而
∫
0
π
4
ln
sin
(
t
+
π
4
)
d
t
=
∫
π
4
0
ln
sin
(
π
4
−
u
+
π
4
)
d
(
π
4
−
u
)
=
∫
0
π
4
ln
sin
(
π
2
−
u
)
d
u
=
∫
0
π
4
ln
cos
u
d
u
\begin{aligned} \int_0^{\pi\over4}\ln\sin(t+\frac{\pi}{4})dt&=\int_{\pi\over 4}^0\ln\sin(\frac{\pi}{4}-u+\frac{\pi}{4})d\left(\frac{\pi}{4}-u\right)\\ &=\int_0^{\pi\over 4}\ln\sin(\frac{\pi}{2}-u)du\\ &=\int_0^{\pi\over 4}\ln\cos udu\\ \end{aligned}
∫04πlnsin(t+4π)dt=∫4π0lnsin(4π−u+4π)d(4π−u)=∫04πlnsin(2π−u)du=∫04πlncosudu
于是
∫
0
1
ln
(
1
+
x
)
1
+
x
2
=
π
8
ln
2
\int_0^1 \frac{\ln(1+x)}{1+x^2}=\frac{\pi}{8}\ln 2
∫011+x2ln(1+x)=8πln2