9、正交标架
由等效原理可知,在黎曼时空中任一点,可以引入局域惯性系:
d
s
2
=
η
α
β
d
ξ
α
d
ξ
β
ds^2=\eta_{\alpha\beta}d\xi^\alpha d\xi^\beta
ds2=ηαβdξαdξβ
变换到任一坐标系:
d
s
2
=
g
μ
ν
d
x
μ
d
x
ν
ds^2=g_{\mu\nu}dx^\mu dx^\nu
ds2=gμνdxμdxν
度规为:
g
μ
ν
=
η
α
β
∂
ξ
α
∂
x
μ
∂
ξ
β
∂
x
ν
≡
η
α
β
e
μ
(
α
)
e
ν
(
β
)
=
e
(
β
)
μ
e
ν
(
β
)
g_{\mu\nu}=\eta_{\alpha\beta}\frac{\partial \xi^\alpha}{\partial x^\mu}\frac{\partial \xi^\beta}{\partial x^\nu}\equiv \eta_{\alpha\beta}e^{(\alpha)}_\mu e^{(\beta)}_\nu=e_{(\beta)\mu}e^{(\beta)}_\nu
gμν=ηαβ∂xμ∂ξα∂xν∂ξβ≡ηαβeμ(α)eν(β)=e(β)μeν(β)
此处即用到标架的定义:
e
μ
(
α
)
≡
∂
ξ
α
∂
x
μ
e^{(\alpha)}_\mu\equiv \frac{\partial \xi^\alpha}{\partial x^\mu}
eμ(α)≡∂xμ∂ξα
由此可见,度规可以用标架来表示,其中
e
(
β
)
μ
=
η
α
β
e
μ
(
α
)
e_{(\beta)\mu}=\eta_{\alpha\beta}e^{(\alpha)}_\mu
e(β)μ=ηαβeμ(α),即
α
,
β
\alpha,\beta
α,β指标的升降用
η
α
β
\eta_{\alpha\beta}
ηαβ,
μ
,
ν
\mu,\nu
μ,ν指标的升降用
g
μ
ν
g_{\mu\nu}
gμν:
d
s
2
=
e
(
β
)
μ
e
ν
(
β
)
d
x
μ
d
x
ν
ds^2=e_{(\beta)\mu}e^{(\beta)}_\nu dx^\mu dx^\nu
ds2=e(β)μeν(β)dxμdxν
此即“标架表象”
e ( α ) μ e_{(\alpha)\mu} e(α)μ的性质
(1)定义标架的行列式 E = ∣ e ( α ) μ ∣ E=|e_{(\alpha)\mu}| E=∣e(α)μ∣,则 E = ∣ g μ ν ∣ 1 / 2 = − g E=|g_{\mu\nu}|^{1/2}=\sqrt{-g} E=∣gμν∣1/2=−g
(2)对协变指标正交归一化, e μ ( α ) e ( α ) ν = δ μ ν e^{(\alpha)}_\mu e^\nu_{(\alpha)}=\delta^\nu_\mu eμ(α)e(α)ν=δμν,其中: e ( α ) ν = g μ ν e ( α ) μ e^\nu_{(\alpha)}=g^{\mu\nu}e_{(\alpha)\mu} e(α)ν=gμνe(α)μ
(3)对标架指标正交归一化, e ( α ) μ e μ ( β ) = δ ( α ) ( β ) e^\mu_{(\alpha)}e^{(\beta)}_\mu=\delta^{(\beta)}_{(\alpha)} e(α)μeμ(β)=δ(α)(β)。注意到 e ( α ) μ e_{(\alpha)\mu} e(α)μ对协变指标和标架指标都是正交归一的,所以叫正交标架
(4)度规对标架空间的洛伦兹变换是不变量:
e
(
α
)
μ
′
=
Λ
α
β
e
(
β
)
μ
,
e
ν
′
(
α
)
=
Λ
α
γ
e
ν
(
γ
)
→
g
μ
ν
′
=
g
μ
ν
e'_{(\alpha)\mu}={\Lambda_\alpha}^\beta e_{(\beta)\mu},\ e'^{(\alpha)}_\nu={\Lambda^\alpha}_\gamma e^{(\gamma)}_\nu\ \rightarrow g'_{\mu\nu}=g_{\mu\nu}
e(α)μ′=Λαβe(β)μ, eν′(α)=Λαγeν(γ) →gμν′=gμν
曲率张量在标架空间的表示
(1)由
e
(
α
)
σ
e_{(\alpha)\sigma}
e(α)σ的协变微分不可对易,即
e
(
α
)
σ
;
μ
;
ν
−
e
(
α
)
σ
;
ν
;
μ
=
e
(
α
)
ρ
R
ρ
σ
μ
ν
e_{(\alpha)\sigma;\mu;\nu}-e_{(\alpha)\sigma;\nu;\mu}=e_{(\alpha)\rho}{R^\rho}_{\sigma\mu\nu}
e(α)σ;μ;ν−e(α)σ;ν;μ=e(α)ρRρσμν,可以得到:
R
τ
σ
μ
ν
=
e
(
α
)
τ
[
e
(
α
)
σ
;
μ
;
ν
−
e
(
α
)
σ
;
ν
;
μ
]
{R^\tau}_{\sigma\mu\nu}=e^{(\alpha)\tau}[e_{(\alpha)\sigma;\mu;\nu}-e_{(\alpha)\sigma;\nu;\mu}]
Rτσμν=e(α)τ[e(α)σ;μ;ν−e(α)σ;ν;μ]
(2)缩并后得到:
R
σ
μ
=
e
(
α
)
ν
[
e
(
α
)
σ
;
μ
;
ν
−
e
(
α
)
σ
;
ν
;
μ
]
R_{\sigma\mu}=e^{(\alpha)\nu}[e_{(\alpha)\sigma;\mu;\nu}-e_{(\alpha)\sigma;\nu;\mu}]
Rσμ=e(α)ν[e(α)σ;μ;ν−e(α)σ;ν;μ]
(3)再次缩并后得到:
R
=
−
(
e
(
α
)
ν
;
ν
e
(
α
)
;
μ
μ
+
e
(
α
)
μ
;
ν
e
(
α
)
;
μ
ν
+
2
e
(
α
)
ν
e
(
α
)
;
ν
;
μ
μ
)
R=-({e^{(\alpha)\nu}}_{;\nu}e^\mu_{(\alpha);\mu}+{e^{(\alpha)\mu}}_{;\nu}e^\nu_{(\alpha);\mu}+2{e^{(\alpha)\nu}}e^\mu_{(\alpha);\nu;\mu})
R=−(e(α)ν;νe(α);μμ+e(α)μ;νe(α);μν+2e(α)νe(α);ν;μμ)
由此可见,
R
R
R在黎曼空间和标架空间里都是标量
(4)正交标架表述中的爱因斯坦场方程为:
R
ρ
(
α
)
−
1
2
e
ρ
(
α
)
R
=
−
8
π
G
T
ρ
(
α
)
R^{(\alpha)}_\rho-\frac{1}{2}e^{(\alpha)}_\rho R=-8\pi G T_\rho^{(\alpha)}
Rρ(α)−21eρ(α)R=−8πGTρ(α)
(5)广义协变的狄拉克方程在正交标架表述中更方便:
e
μ
(
α
)
γ
(
α
)
ψ
;
μ
+
i
χ
ψ
=
0
e^{\mu(\alpha)}\gamma_{(\alpha)}\psi_{;\mu}+i\chi\psi=0
eμ(α)γ(α)ψ;μ+iχψ=0
其中,
χ
=
m
0
c
ℏ
\chi=\dfrac{m_0 c}{\hbar}
χ=ℏm0c,
m
0
m_0
m0为粒子的静质量,
γ
\gamma
γ为狄拉克矩阵
10、Brans-Dicke理论
Jordan表象
作为张量和矢量,引力场 g μ ν g_{\mu\nu} gμν和电磁势 A μ A_\mu Aμ都可以传递长程力。由此猜测,标量 ϕ \phi ϕ也可以起到同样的作用
根据Mach原理, G G G不再是一个常数,而是与标量场 ϕ \phi ϕ有关, ϕ \phi ϕ又与宇宙的质量密度相联系
标量场最简单的广义协变场方程为:
□
ϕ
=
4
π
λ
T
M
μ
μ
\square \phi=4\pi \lambda T^\mu_{M\mu}
□ϕ=4πλTMμμ
其中,
□
\square
□是达朗贝尔算符,
λ
\lambda
λ为耦合常数,
T
M
ν
μ
T^\mu_{M\nu}
TMνμ是物质场的能动张量
在对宇宙的 ϕ \phi ϕ平均值进行估计后,可以得到 ⟨ ϕ ⟩ ∼ 1 / G \langle\phi \rangle\sim 1/G ⟨ϕ⟩∼1/G。因此,对 ϕ \phi ϕ场进行规则化,使得 ⟨ ϕ ⟩ ∼ 1 / G \langle\phi\rangle\sim 1/G ⟨ϕ⟩∼1/G, λ ∼ O ( 1 ) \lambda\sim O(1) λ∼O(1)
Brans-Dicke认为场方程应该在原有的基础上做出下述替换:
{
G
→
1
ϕ
T
M
μ
ν
→
T
M
μ
ν
+
T
ϕ
μ
ν
\left\{\begin{aligned} &G\rightarrow\frac{1}{\phi}\\ &T^{\mu\nu}_M\rightarrow T^{\mu\nu}_M+T^{\mu\nu}_\phi \end{aligned}\right.
⎩⎪⎨⎪⎧G→ϕ1TMμν→TMμν+Tϕμν
即:
R
μ
ν
−
1
2
g
μ
ν
R
=
−
8
π
ϕ
[
T
M
μ
ν
+
T
ϕ
μ
ν
]
R^{\mu\nu}-\frac{1}{2}g^{\mu\nu}R=-\frac{8\pi}{\phi}[T^{\mu\nu}_M+T^{\mu\nu}_\phi]
Rμν−21gμνR=−ϕ8π[TMμν+Tϕμν]
为了不放弃等效原理的成就,他们要求粒子和光子的运动方程里只含
g
μ
ν
g_{\mu\nu}
gμν而不含
ϕ
\phi
ϕ
经过推导:
T
ϕ
ν
μ
=
A
(
ϕ
)
ϕ
;
μ
ϕ
;
ν
+
B
(
ϕ
)
δ
ν
μ
ϕ
;
ρ
ϕ
;
ρ
+
C
(
ϕ
)
ϕ
;
ν
;
μ
+
δ
ν
μ
D
(
ϕ
)
□
ϕ
T^\mu_{\phi\nu}=A(\phi)\phi^{;\mu}\phi_{;\nu}+B(\phi)\delta^\mu_\nu\phi_{;\rho}\phi^{;\rho}+C(\phi)\phi^{;\mu}_{;\nu}+\delta^\mu_\nu D(\phi)\square\phi
Tϕνμ=A(ϕ)ϕ;μϕ;ν+B(ϕ)δνμϕ;ρϕ;ρ+C(ϕ)ϕ;ν;μ+δνμD(ϕ)□ϕ
其中:
A
(
ϕ
)
=
ω
8
π
ϕ
,
B
(
ϕ
)
=
−
ω
16
π
ϕ
,
C
(
ϕ
)
=
1
8
π
,
D
(
ϕ
)
=
−
1
8
π
A(\phi)=\frac{\omega}{8\pi\phi},\ B(\phi)=-\frac{\omega}{16\pi\phi},\ C(\phi)=\frac{1}{8\pi},\ D(\phi)=-\frac{1}{8\pi}
A(ϕ)=8πϕω, B(ϕ)=−16πϕω, C(ϕ)=8π1, D(ϕ)=−8π1
ω = 1 λ − 3 2 → λ = 2 3 + 2 ω \omega=\frac{1}{\lambda}-\frac{3}{2}\rightarrow \lambda=\frac{2}{3+2\omega} ω=λ1−23→λ=3+2ω2
由此得到最终的场方程:
□
ϕ
=
8
π
3
+
2
ω
T
M
R
μ
ν
−
1
2
g
μ
ν
R
=
−
8
π
ϕ
T
M
μ
ν
−
ω
ϕ
2
(
ϕ
;
μ
ϕ
;
ν
−
1
2
g
μ
ν
ϕ
;
ρ
ϕ
;
ρ
)
−
1
ϕ
(
ϕ
;
μ
;
ν
−
g
μ
ν
□
ϕ
)
\square \phi=\frac{8\pi}{3+2\omega}T_M\\ R_{\mu\nu}-\frac{1}{2}g_{\mu\nu}R=-\frac{8\pi}{\phi}T_{M_{\mu\nu}}-\frac{\omega}{\phi^2}(\phi_{;\mu}\phi_{;\nu}-\frac{1}{2}g_{\mu\nu}\phi_{;\rho}\phi^{;\rho})-\frac{1}{\phi}(\phi_{;\mu;\nu}-g_{\mu\nu}\square\phi)
□ϕ=3+2ω8πTMRμν−21gμνR=−ϕ8πTMμν−ϕ2ω(ϕ;μϕ;ν−21gμνϕ;ρϕ;ρ)−ϕ1(ϕ;μ;ν−gμν□ϕ)
当
ω
≫
1
\omega\gg 1
ω≫1时:
□
ϕ
=
O
(
1
/
ω
)
→
ϕ
=
⟨
ϕ
⟩
+
O
(
1
/
ω
)
=
1
G
+
O
(
1
/
ω
)
R
μ
ν
−
1
2
g
μ
ν
R
=
−
8
π
G
T
M
μ
ν
+
O
(
1
/
ω
)
\square\phi=O(1/\omega)\rightarrow \phi=\langle\phi\rangle+O(1/\omega)=\frac{1}{G}+O(1/\omega)\\ R_{\mu\nu}-\frac{1}{2}g_{\mu\nu}R=-8\pi G T_{M_{\mu\nu}}+O(1/\omega)
□ϕ=O(1/ω)→ϕ=⟨ϕ⟩+O(1/ω)=G1+O(1/ω)Rμν−21gμνR=−8πGTMμν+O(1/ω)
这样一来,当
ω
→
∞
\omega\rightarrow \infty
ω→∞时,Brans-Dicke理论就过渡到了GR