无穷小
定义
若函数 f ( x ) f(x) f(x) 满足 lim x → x 0 ( x → ∞ ) f ( x ) = 0 \lim\limits_{\substack{x\rightarrow x_0\\(x\to\infty)}}f(x)=0 x→x0(x→∞)limf(x)=0,则称 f ( x ) f(x) f(x) 为 x → x 0 x\to x_0 x→x0(或 x → ∞ x\to\infty x→∞)时的无穷小
由定义可知无穷小的本质是一个函数,此函数在自变量的某一变化过程中函数值无限趋近于 0 0 0。无穷小并非一个很小的数
无穷小与极限的关系
lim x → x 0 ( x → ∞ ) f ( x ) = A \lim\limits_{\substack{x\to x_0\\(x\to\infty)}}f(x)=A x→x0(x→∞)limf(x)=A 的充分必要条件是 f ( x ) = A + α f(x)=A+\alpha f(x)=A+α,其中 α \alpha α 为 x → x 0 x\to x_0 x→x0(或 x → ∞ x\to\infty x→∞)时的无穷小
此定理由极限的加法法则易证
无穷小的比较
当 x → 0 x\to 0 x→0 时, x x x 和 x 2 x^2 x2 都是无穷小,但是 lim x → 0 x x 2 = ∞ \lim\limits_{x\to 0}\frac{x}{x^2}=\infty x→0limx2x=∞。因为在 x → 0 x\to 0 x→0 过程中, x 2 x^2 x2 趋于 0 0 0 的速度比 x x x 快
根据两个无穷小之比的极限的不同情况,反映了不同无穷小趋于 0 0 0 的快慢程度
假设 α \alpha α, β \beta β 为自变量的同一变化过程中的无穷小,根据 lim α β \lim\frac{\alpha}{\beta} limβα 的取值
-
0
0
0:高阶无穷小
- 若存在 k > 0 k>0 k>0 使 lim α β k = c ≠ 0 \lim\frac{\alpha}{\beta^k}=c\neq 0 limβkα=c=0,则为 k k k 阶无穷小
- 不为
0
0
0 的常数:同阶无穷小
- 若常数为 1 1 1,则为等价无穷小
- ∞ \infty ∞:低阶无穷小
高阶无穷小
若 lim α β = 0 \lim\frac{\alpha}{\beta}=0 limβα=0 则称“ α \alpha α 是比 β \beta β 高阶的无穷小”,记作 α = o ( β ) \alpha=o(\beta) α=o(β)
低阶无穷小
若 lim α β = ∞ \lim\frac{\alpha}{\beta}=\infty limβα=∞ 则称“ α \alpha α 是比 β \beta β 低阶的无穷小”
若 α \alpha α 是比 β \beta β 的高阶无穷小,则 β \beta β 是比 α \alpha α 的低阶无穷小
同阶无穷小
若 lim α β = c ≠ 0 \lim\frac{\alpha}{\beta}=c\neq 0 limβα=c=0 则称“ α \alpha α 与 β \beta β 是同阶的无穷小”
k 阶无穷小
若 lim α β k = c ≠ 0 , k > 0 \lim\frac{\alpha}{\beta^k}=c\neq 0,~k>0 limβkα=c=0, k>0 则称“ α \alpha α 是关于 β \beta β 的 k k k 阶的无穷小”
等价无穷小
定义
若 lim α β = 1 \lim\frac{\alpha}{\beta}=1 limβα=1 则称“ α \alpha α 与 β \beta β 是等价无穷小”,记作 α ∼ β \alpha\sim\beta α∼β
性质
- 自反性: α ∼ α \alpha\sim\alpha α∼α
- 对称性:若 α ∼ β \alpha\sim\beta α∼β 则 β ∼ α \beta\sim\alpha β∼α
- 传递性:若 α ∼ β , β ∼ γ \alpha\sim\beta,~\beta\sim\gamma α∼β, β∼γ 则 α ∼ γ \alpha\sim\gamma α∼γ
常见等价无穷小
x → 0 x\to 0 x→0 时
-
sin x ∼ x \sin x\sim x sinx∼x
证明过程如图单位圆内有一角度 x ∈ ( − π 2 , 0 ) ∪ ( 0 , π 2 ) x\in(-\frac{\pi}{2},0)\cup(0,\frac{\pi}{2}) x∈(−2π,0)∪(0,2π)
由图可看出当 x → 0 x\to 0 x→0 时,始终有
S △ A O B < S 扇形 A O B < S △ A O C S_{\triangle AOB}< S_{扇形AOB}< S_{\triangle AOC} S△AOB<S扇形AOB<S△AOC
∴ 1 2 ∣ sin x ∣ < 1 2 ∣ x ∣ < 1 2 ∣ tan x ∣ \therefore\frac{1}{2}|\sin x|< \frac{1}{2}|x|<\frac{1}{2}|\tan x| ∴21∣sinx∣<21∣x∣<21∣tanx∣
∴ ∣ sin x ∣ < ∣ x ∣ < ∣ sin x ∣ cos x , cos x > 0 \therefore|\sin x|< |x|<\frac{|\sin x|}{\cos x},~\cos x>0 ∴∣sinx∣<∣x∣<cosx∣sinx∣, cosx>0
∴ cos x < ∣ sin x x ∣ < 1 \therefore\cos x<|\frac{\sin x}{x}|< 1 ∴cosx<∣xsinx∣<1
∴ cos x < sin x x < 1 , sin x x > 0 \therefore\cos x<\frac{\sin x}{x}<1,~\frac{\sin x}{x}>0 ∴cosx<xsinx<1, xsinx>0
∵ lim x → 0 cos x = 1 \because\lim\limits_{x\to 0}\cos x=1 ∵x→0limcosx=1
由夹逼准则知 lim x → 0 sin x x = 1 \lim\limits_{x\to 0}\frac{\sin x}{x}=1 x→0limxsinx=1
∴ sin x ∼ x \therefore\sin x\sim x ∴sinx∼x -
tan x ∼ x \tan x\sim x tanx∼x
证明过程∵ \because ∵
lim x → 0 tan x x = lim x → 0 sin x x cos x = lim x → 0 sin x x ⋅ lim x → 0 1 cos x = 1 \begin{aligned} \lim\limits_{x\to 0}\frac{\tan x}{x}&=\lim\limits_{x\to 0}\frac{\sin x}{x\cos x}\\ &=\lim\limits_{x\to 0}\frac{\sin x}{x}\cdot \lim\limits_{x\to 0}\frac{1}{\cos x}\\ &=1 \end{aligned} x→0limxtanx=x→0limxcosxsinx=x→0limxsinx⋅x→0limcosx1=1
∴ tan x ∼ x \therefore\tan x\sim x ∴tanx∼x -
arcsin x ∼ x \arcsin x\sim x arcsinx∼x
证明过程∵ \because ∵
lim x → 0 arcsin x x = lim x → 0 ( arcsin x ) ′ ( x ) ′ = lim x → 0 1 1 − x 2 = 1 \begin{aligned} \lim\limits_{x\to 0}\frac{\arcsin x}{x}&=\lim\limits_{x\to 0}\frac{(\arcsin x)'}{(x)'}\\ &=\lim\limits_{x\to 0}\frac{1}{\sqrt{1-x^2}}\\ &=1 \end{aligned} x→0limxarcsinx=x→0lim(x)′(arcsinx)′=x→0lim1−x21=1
∴ arcsin x ∼ x \therefore\arcsin x\sim x ∴arcsinx∼x -
a x − 1 ∼ x ln a a^x-1\sim x\ln a ax−1∼xlna
证明过程∵ \because ∵
lim x → 0 a x − 1 x ln a = lim x → 0 ( a x − 1 ) ′ ( x ln a ) ′ = lim x → 0 a x ln a ln a = 1 \begin{aligned} \lim\limits_{x\to 0}\frac{a^x-1}{x\ln a}&=\lim\limits_{x\to 0}\frac{(a^x-1)'}{(x\ln a)'}\\ &=\lim\limits_{x\to 0}\frac{a^x\ln a}{\ln a}\\ &=1 \end{aligned} x→0limxlnaax−1=x→0lim(xlna)′(ax−1)′=x→0limlnaaxlna=1
∴ a x − 1 ∼ x ln a \therefore a^x-1\sim x\ln a ∴ax−1∼xlna- e x − 1 ∼ x e^x-1\sim x ex−1∼x
- ln ( 1 + x ) ∼ x \ln(1+x)\sim x ln(1+x)∼x
-
1 − cos x ∼ x 2 2 1-\cos x\sim\frac{x^2}{2} 1−cosx∼2x2
证明过程∵ \because ∵
lim x → 0 1 − cos x 1 2 x 2 = lim x → 0 ( 1 − cos x ) ′ ( 1 2 x 2 ) ′ = lim x → 0 sin x x = 1 \begin{aligned} \lim\limits_{x\to 0}\frac{1-\cos x}{\frac{1}{2}x^2}&=\lim\limits_{x\to 0}\frac{(1-\cos x)'}{(\frac{1}{2}x^2)'}\\ &=\lim\limits_{x\to 0}\frac{\sin x}{x}\\ &=1 \end{aligned} x→0lim21x21−cosx=x→0lim(21x2)′(1−cosx)′=x→0limxsinx=1
∴ 1 − cos x ∼ 1 2 x 2 \therefore 1-\cos x\sim\frac{1}{2}x^2 ∴1−cosx∼21x2 -
( 1 + x ) a − 1 ∼ a x (1+x)^a-1\sim ax (1+x)a−1∼ax
证明过程∵ \because ∵
lim x → 0 ( 1 + x ) a − 1 a x = lim x → 0 [ ( 1 + x ) a − 1 ] ′ ( a x ) ′ = lim x → 0 a ( 1 + x ) a − 1 a = 1 \begin{aligned} \lim\limits_{x\to 0}\frac{(1+x)^a-1}{ax}&=\lim\limits_{x\to 0}\frac{[(1+x)^a-1]'}{(ax)'}\\ &=\lim\limits_{x\to 0}\frac{a(1+x)^{a-1}}{a}\\ &=1 \end{aligned} x→0limax(1+x)a−1=x→0lim(ax)′[(1+x)a−1]′=x→0limaa(1+x)a−1=1
∴ ( 1 + x ) a − 1 ∼ a x \therefore(1+x)^a-1\sim ax ∴(1+x)a−1∼ax
定理
定理 1:充要条件
α
∼
β
\alpha\sim\beta
α∼β 的充分必要条件为
β
=
α
+
o
(
α
)
\beta=\alpha+o(\alpha)
β=α+o(α)
定理 2:等价替换
若
α
∼
β
,
α
~
∼
β
~
\alpha\sim\beta,~\widetilde\alpha\sim\widetilde\beta
α∼β, α
∼β
则
lim
α
β
=
lim
α
~
β
=
lim
α
β
~
=
lim
α
~
β
~
\lim\frac{\alpha}{\beta}=\lim\frac{\widetilde\alpha}{\beta}=\lim\frac{\alpha}{\widetilde\beta}=\lim\frac{\widetilde\alpha}{\widetilde\beta}
limβα=limβα
=limβ
α=limβ
α
利用以上两个定理对于极限的求取很有帮助,如求极限
lim
x
→
0
2
x
x
+
x
2
+
x
3
\lim\limits_{x\to 0}\frac{2x}{x+x^2+x^3}
x→0limx+x2+x32x
因为
x
=
x
+
o
(
x
)
x=x+o(x)
x=x+o(x),其中
o
(
x
)
=
x
2
+
x
3
o(x)=x^2+x^3
o(x)=x2+x3
所以
x
∼
x
+
x
2
+
x
3
x\sim x+x^2+x^3
x∼x+x2+x3
所以
lim
x
→
0
2
x
x
+
x
2
+
x
3
=
lim
x
→
0
2
x
x
=
2
\lim\limits_{x\to 0}\frac{2x}{x+x^2+x^3}=\lim\limits_{x\to 0}\frac{2x}{x}=2
x→0limx+x2+x32x=x→0limx2x=2
无穷大
若函数 f ( x ) f(x) f(x) 满足 lim x → x 0 ( x → ∞ ) f ( x ) = ∞ \lim\limits_{\substack{x\rightarrow x_0\\(x\to\infty)}}f(x)=\infty x→x0(x→∞)limf(x)=∞,则称 f ( x ) f(x) f(x) 为 x → x 0 x\to x_0 x→x0(或 x → ∞ x\to\infty x→∞)时的无穷大
注意: lim x → x 0 ( x → ∞ ) f ( x ) = ∞ \lim\limits_{\substack{x\rightarrow x_0\\(x\to\infty)}}f(x)=\infty x→x0(x→∞)limf(x)=∞(①式)是 lim x → x 0 ( x → ∞ ) f ( x ) = + ∞ \lim\limits_{\substack{x\rightarrow x_0\\(x\to\infty)}}f(x)=+\infty x→x0(x→∞)limf(x)=+∞(②式)和 lim x → x 0 ( x → ∞ ) f ( x ) = − ∞ \lim\limits_{\substack{x\rightarrow x_0\\(x\to\infty)}}f(x)=-\infty x→x0(x→∞)limf(x)=−∞(③式)的统称。满足②③式其中之一必满足①式
由定义可知无穷大的本质是一个函数,此函数在自变量的某一变化过程中函数值无限趋近于 ∞ \infty ∞。无穷大并非一个很大的数
无穷小与无穷大的关系
在自变量的同一变化过程中,
- 若 f ( x ) f(x) f(x) 为无穷小,则 1 f ( x ) \frac{1}{f(x)} f(x)1 为无穷大
- 若 f ( x ) f(x) f(x) 为无穷大,则 1 f ( x ) \frac{1}{f(x)} f(x)1 为无穷小
参考
[1] 高等数学同济大学数学系高等教育出版社上册