繁星数学随想录·笔记卷
摘录卷
两个重要的级数分析
01 p − p- p−级数 ∑ n = 1 ∞ 1 n p \sum\limits_{n=1}^{\infty} \frac{1}{n^p} n=1∑∞np1
讨 论 : p − 级 数 ∑ n = 1 ∞ 1 n p 的 敛 散 性 ( 1 ) p = 1 , 则 原 级 数 = ∑ n = 1 ∞ 1 n = 1 1 + 1 2 + 1 3 + ⋯ + 1 n − 1 + 1 n 。 设 f ( x ) = 1 x , 显 然 f ( x ) 在 [ n , n + 1 ] 上 递 减 ( n ∈ N ) , 且 n ⩽ x ⩽ n + 1 , 则 1 n + 1 ⩽ 1 x ⩽ 1 n , 则 1 n + 1 = ∫ n n + 1 1 n + 1 d x ⩽ ∫ n n + 1 1 x d x ⩽ ∫ n n + 1 1 n d x = 1 n , 因 此 1 ⩾ ∫ 1 2 1 x d x , 1 2 ⩾ ∫ 2 3 1 x d x , 1 3 ⩾ ∫ 3 4 1 x d x , ⋯ , 1 n − 1 ⩾ ∫ n − 1 n 1 x d x , 1 n ⩾ ∫ n n + 1 1 x d x , 所 以 S n = 1 1 + 1 2 + 1 3 + ⋯ + 1 n − 1 + 1 n ⩾ ∫ 1 2 1 x d x + ∫ 2 3 1 x d x + ∫ 3 4 1 x d x + ⋯ + ∫ n − 1 n 1 x d x + ∫ n n + 1 1 x d x = ∫ 1 n + 1 1 x d x = ln x ∣ 1 n + 1 = ln ( n + 1 ) 所 以 lim n → ∞ S n ⩾ lim n → ∞ ln ( n + 1 ) , 显 然 lim n → ∞ S n → + ∞ , 级 数 发 散 。 另 外 , 级 数 ∑ n = 1 ∞ 1 n 发 散 , 该 级 数 称 为 调 和 级 数 ( 2 ) p ≠ 1 , 则 原 级 数 = ∑ n = 1 ∞ 1 n p = 1 1 p + 1 2 p + 1 3 p + ⋯ + 1 ( n − 1 ) p + 1 n p 。 ① p < 1 , 有 n p < n ⇒ 1 n p > 1 n , 则 S n = ∑ n = 1 n 1 n p > ∑ n = 1 n 1 n ( 调 和 级 数 ) 由 正 项 级 数 的 比 较 判 别 法 可 知 , 级 数 发 散 。 ② p > 1 , 设 f ( x ) = 1 x p , 显 然 f ( x ) 在 [ n , n + 1 ] 上 递 减 ( n ∈ N ) , 且 n p ⩽ x p ⩽ ( n + 1 ) p , 则 1 ( n + 1 ) p ⩽ 1 x ⩽ 1 n p , 则 S n = 1 1 p + 1 2 p + 1 3 p + ⋯ + 1 ( n − 1 ) p + 1 n p ( S n 显 然 是 递 增 数 列 ) ⩽ 1 + ∫ 1 2 1 x p d x + ∫ 2 3 1 x p d x + ⋯ + ∫ n − 1 n 1 x p d x + ∫ n n + 1 1 x p d x = ( 其 中 , 1 1 p ⩽ ∫ 0 1 1 x p d x 为 第 二 p 广 义 积 分 且 发 散 , 故 1 项 不 进 行 放 缩 ) < 1 + ∫ 1 2 1 x p d x + ∫ 2 3 1 x p d x + ⋯ + ∫ n − 1 n 1 x p d x + ∫ n n + 1 1 x p d x + ∫ n + 1 + ∞ 1 x p d x = 1 + ∫ 1 + ∞ 1 x p d x ( 其 中 , ∫ 1 + ∞ 1 x p d x 为 第 一 p 广 义 积 分 且 收 敛 ) 所 以 lim n → ∞ S n 有 上 界 , 级 数 收 敛 。 综 上 , 对 于 p − 级 数 ∑ n = 1 ∞ 1 n p , p > 1 时 收 敛 , p ⩽ 1 时 发 散 。 \begin{aligned} & 讨论:p-级数\ \ \sum\limits_{n=1}^{\infty} \frac{1}{n^p}的敛散性\\ & \quad\quad \ \ (1)\ \ p=1 \ , \ 则原级数=\sum\limits_{n=1}^{\infty} \frac{1}{n}=\frac11+\frac12+\frac13+\cdots+\frac{1}{n-1}+\frac{1}{n}\ 。 \\ & \quad\quad \ \ \quad\quad设\ f(x)=\frac1x \ , \ 显然\ f(x)\ 在\ [n,n+1] \ 上递减 \ (n\in N) \ , \ \\ & \quad\quad \ \ \quad\quad且\ n \leqslant x \leqslant n+1 \ , \ 则\ \frac{1}{n+1}\leqslant \frac1x \leqslant\frac{1}{n} \ , \ \\ & \quad\quad \ \ \quad\quad则\ \frac{1}{n+1}=\int _{n}^{n+1}\frac{1}{n+1}dx\ \leqslant \int _{n}^{n+1}\frac1x\ dx \leqslant\int _{n}^{n+1}\frac{1}{n}\ dx=\frac{1}{n} \ , \ \\ & \quad\quad \ \ \quad\quad因此\ 1\geqslant\int _{1}^{2}\frac1x\ dx \ , \ \frac12\geqslant\int _{2}^{3}\frac1x\ dx \ , \ \frac13\geqslant\int _{3}^{4}\frac1x\ dx \ , \ \cdots \ , \ \frac{1}{n-1}\geqslant\int _{n-1}^{n}\frac1x\ dx\ , \ \frac{1}{n}\geqslant\int _{n}^{n+1}\frac1x\ dx \ , \ \\ & \quad\quad \ \ \quad\quad所以\ S_n=\frac11+\frac12+\frac13+\cdots+\frac{1}{n-1}+\frac{1}{n} \geqslant \\ & \quad\quad \ \ \quad\quad\quad\quad\quad\quad\int _{1}^{2}\frac1x\ dx+\int _{2}^{3}\frac1x\ dx+\int _{3}^{4}\frac1x\ dx+\cdots+\int _{n-1}^{n}\frac1x\ dx+\int _{n}^{n+1}\frac1x\ dx=\\ \\ & \quad\quad \ \ \quad\quad\quad\quad\quad\quad\int _{1}^{n+1}\frac1x\ dx=\left.\ln x\right|_{1} ^{n+1}=\ln(n+1)\\ \\ & \quad\quad \ \ \quad\quad所以\ \lim \limits_{n \rightarrow \infty} S_{n}\geqslant\lim \limits_{n \rightarrow \infty} \ln(n+1) \ , \ 显然\ \lim \limits_{n \rightarrow \infty} S_{n} \rightarrow +\infty \ , \ 级数发散。\\ & \quad\quad \ \ \quad\quad另外 \ , \ 级数\ \sum\limits_{n=1}^{\infty} \frac{1}{n}发散,该级数称为调和级数 \\ & \quad\quad \ \ (2)\ \ p\neq1 \ , \ 则原级数=\sum\limits_{n=1}^{\infty} \frac{1}{n^p}=\frac{1}{1^p}+\frac{1}{2^p}+\frac{1}{3^p}+\cdots+\frac{1}{(n-1)^p}+\frac{1}{n^p}\ 。 \\ & \quad\quad\quad \ \ ①\ \ p<1 \ , \ 有\ n^p<n\Rightarrow \frac{1}{n^p}>\frac{1}{n} \ , \ 则\ S_{n}=\sum\limits_{n=1}^{n} \frac{1}{n^p}>\sum\limits_{n=1}^{n} \frac{1}{n}\ (调和级数) \\ & \quad\quad\quad\quad\quad\quad\quad\quad由正项级数的比较判别法可知,级数发散。\\ & \quad\quad\quad \ \ ②\ \ p>1 \ , \ 设\ f(x)=\frac{1}{x^p} \ , \ 显然\ f(x)\ 在\ [n,n+1] \ 上递减 \ (n\in N) \ , \ \\ & \quad\quad \ \ \quad\quad且\ n^p \leqslant x^p \leqslant (n+1)^p \ , \ 则\ \frac{1}{(n+1)^p}\leqslant \frac1x \leqslant\frac{1}{n^p} \ , \ \\ & \quad\quad \ \ \quad\quad则\ S_{n}=\frac{1}{1^p}+\frac{1}{2^p}+\frac{1}{3^p}+\cdots+\frac{1}{(n-1)^p}+\frac{1}{n^p}\ \ (S_{n}\ 显然是递增数列)\\ & \quad\quad \ \ \quad\quad\quad\quad\quad\quad\leqslant\ 1+\int _{1}^{2}\frac{1}{x^p}\ dx+\int _{2}^{3}\frac{1}{x^p}\ dx+\cdots+\int _{n-1}^{n}\frac{1}{x^p}\ dx+\int _{n}^{n+1}\frac{1}{x^p}\ dx=\\ & \quad\quad \ \ \quad\quad\quad\quad\quad\quad\quad\quad (其中,\frac{1}{1^p}\leqslant\int _{0}^{1}\frac{1}{x^p}dx\ 为第二\ p\ 广义积分且发散,故1项不进行放缩)\\ & \quad\quad \ \ \quad\quad\quad\quad\quad\quad<\ 1+\int _{1}^{2}\frac{1}{x^p}\ dx+\int _{2}^{3}\frac{1}{x^p}\ dx+\cdots+\int _{n-1}^{n}\frac{1}{x^p}\ dx+\int _{n}^{n+1}\frac{1}{x^p}\ dx+\int _{n+1}^{+\infty}\frac{1}{x^p}\ dx=\\ & \quad\quad \ \ \quad\quad\quad\quad\quad\quad\quad\quad 1+\int _{1}^{+\infty}\frac{1}{x^p}\ dx\ \ (其中,\int _{1}^{+\infty}\frac{1}{x^p}\ dx\ 为第一\ p\ 广义积分且收敛)\\ & \quad\quad \ \ \quad\quad所以\ \lim \limits_{n \rightarrow \infty} S_{n}\ 有上界 \ , \ 级数收敛。\\ & 综上 \ , \ 对于\ p-级数\ \sum\limits_{n=1}^{\infty} \frac{1}{n^p} \ , \ p>1\ 时收敛 \ , \ p\leqslant1\ 时发散。\\ \end{aligned} 讨论:p−级数 n=1∑∞np1的敛散性 (1) p=1 , 则原级数=n=1∑∞n1=11+21+31+⋯+n−11+n1 。 设 f(x)=x1 , 显然 f(x) 在 [n,n+1] 上递减 (n∈N) , 且 n⩽x⩽n+1 , 则 n+11⩽x1⩽n1 , 则 n+11=∫nn+1n+11dx ⩽∫nn+1x1 dx⩽∫nn+1n1 dx=n1 , 因此 1⩾∫12x1 dx , 21⩾∫23x1 dx , 31⩾∫34x1 dx , ⋯ , n−11⩾∫n−1nx1 dx , n1⩾∫nn+1x1 dx , 所以 Sn=11+21+31+⋯+n−11+n1⩾ ∫12x1 dx+∫23x1 dx+∫34x1 dx+⋯+∫n−1nx1 dx+∫nn+1x1 dx= ∫1n+1x1 dx=lnx∣1n+1=ln(n+1) 所以 n→∞limSn⩾n→∞limln(n+1) , 显然 n→∞limSn→+∞ , 级数发散。 另外 , 级数 n=1∑∞n1发散,该级数称为调和级数 (2) p=1 , 则原级数=n=1∑∞np1=1p1+2p1+3p1+⋯+(n−1)p1+np1 。 ① p<1 , 有 np<n⇒np1>n1 , 则 Sn=n=1∑nnp1>n=1∑nn1 (调和级数)由正项级数的比较判别法可知,级数发散。 ② p>1 , 设 f(x)=xp1 , 显然 f(x) 在 [n,n+1] 上递减 (n∈N) , 且 np⩽xp⩽(n+1)p , 则 (n+1)p1⩽x1⩽np1 , 则 Sn=1p1+2p1+3p1+⋯+(n−1)p1+np1 (Sn 显然是递增数列) ⩽ 1+∫12xp1 dx+∫23xp1 dx+⋯+∫n−1nxp1 dx+∫nn+1xp1 dx= (其中,1p1⩽∫01xp1dx 为第二 p 广义积分且发散,故1项不进行放缩) < 1+∫12xp1 dx+∫23xp1 dx+⋯+∫n−1nxp1 dx+∫nn+1xp1 dx+∫n+1+∞xp1 dx= 1+∫1+∞xp1 dx (其中,∫1+∞xp1 dx 为第一 p 广义积分且收敛) 所以 n→∞limSn 有上界 , 级数收敛。综上 , 对于 p−级数 n=1∑∞np1 , p>1 时收敛 , p⩽1 时发散。
02 几何级数 (等比级数) ∑ n = 1 ∞ a q n − 1 \sum\limits_{n=1}^{\infty} aq^{n-1} n=1∑∞aqn−1
讨 论 : 几 何 级 数 ∑ n = 1 ∞ a q n − 1 的 敛 散 性 ( 1 ) ∣ q ∣ ≠ 1 , 则 X X X X X X X 。 ① ∣ q ∣ < 1 , 则 S n = ∑ n = 1 n a q n − 1 = 首 项 ( 1 − 公 比 项 数 ) 1 − 公 比 = a ( 1 − ∣ q ∣ n ) 1 − ∣ q ∣ = a 1 − ∣ q ∣ , 级 数 收 敛 。 ② ∣ q ∣ > 1 , 则 S n = ∑ n = 1 n a q n − 1 = 首 项 ( 1 − 公 比 项 数 ) 1 − 公 比 = a ( 1 − ∣ q ∣ n ) 1 − ∣ q ∣ → − ∞ , 级 数 发 散 。 ( 2 ) ∣ q ∣ = 1 , ① q = 1 , 则 ∑ n = 1 ∞ a q n − 1 = n a , 级 数 发 散 。 ② q = − 1 , 则 ∑ n = 1 ∞ a q n − 1 = { 0 n = 2 m a n = 2 m + 1 , 级 数 发 散 。 综 上 , 对 于 几 何 级 数 ∑ n = 1 ∞ a q n − 1 , ∣ q ∣ < 1 时 收 敛 , ∣ q ∣ ⩾ 1 时 发 散 。 \begin{aligned} & 讨论:几何级数\ \ \sum\limits_{n=1}^{\infty} aq^{n-1}的敛散性\\ & \quad\quad \ \ (1)\ \ |q|\neq1 \ , \ 则XXXXXXX。 \\ & \quad\quad\quad \ \ ①\ \ |q|<1 \ , \ 则 S_{n}=\sum\limits_{n=1}^{n} aq^{n-1}=\frac{首项(1-公比^{项数})}{1-公比}=\frac{a(1-|q|^n)}{1-|q|}=\frac{a}{1-|q|}\ \ , \ 级数收敛。 \\ & \quad\quad\quad \ \ ②\ \ |q|>1 \ , \ 则 S_{n}=\sum\limits_{n=1}^{n} aq^{n-1}=\frac{首项(1-公比^{项数})}{1-公比}=\frac{a(1-|q|^n)}{1-|q|}\rightarrow-\infty\ \ , \ 级数发散。 \\ & \quad\quad \ \ (2)\ \ |q|=1 \ , \ \\ & \quad\quad\quad \ \ ①\ \ q=1 \ , \ 则 \sum\limits_{n=1}^{\infty} aq^{n-1}=na\ \ , \ 级数发散。 \\ & \quad\quad\quad \ \ ②\ \ q=-1 \ , \ 则 \sum\limits_{n=1}^{\infty} aq^{n-1}=\begin{cases}\ 0 \quad n=2m \\ \ a \quad n=2m+1 \end{cases} \ , \ 级数发散。 \\ & 综上 \ , \ 对于几何级数\ \ \sum\limits_{n=1}^{\infty} aq^{n-1} \ , \ |q|<1\ 时收敛 \ , \ |q|\geqslant1\ 时发散。\\ \end{aligned} 讨论:几何级数 n=1∑∞aqn−1的敛散性 (1) ∣q∣=1 , 则XXXXXXX。 ① ∣q∣<1 , 则Sn=n=1∑naqn−1=1−公比首项(1−公比项数)=1−∣q∣a(1−∣q∣n)=1−∣q∣a , 级数收敛。 ② ∣q∣>1 , 则Sn=n=1∑naqn−1=1−公比首项(1−公比项数)=1−∣q∣a(1−∣q∣n)→−∞ , 级数发散。 (2) ∣q∣=1 , ① q=1 , 则n=1∑∞aqn−1=na , 级数发散。 ② q=−1 , 则n=1∑∞aqn−1={ 0n=2m an=2m+1 , 级数发散。综上 , 对于几何级数 n=1∑∞aqn−1 , ∣q∣<1 时收敛 , ∣q∣⩾1 时发散。