本文章记录数列极限的知识框架和习题。
数列极限初步
1.1 数列极限的定义。
1.2 若一个数列有极限,则这个数列的极限唯一。
1.3 若 lim x n = A \lim x_n=A limxn=A,则有 lim ∣ x n ∣ = ∣ A ∣ \lim |x_n| = |A| lim∣xn∣=∣A∣。
1.4 若一个数列有极限,则这个数列有界。
1.5 数列极限的保序性。
1.6 数列极限的四则运算。
1.7 若 y n y_n yn 有界, lim x n = 0 ( or ± ∞ ) \lim x_n=0(\text{or}\pm\infty) limxn=0(or±∞),则 lim x n y n = 0 ( or ± ∞ ) \lim x_ny_n=0(\text{or}\pm\infty) limxnyn=0(or±∞)。
1.8 x n x_n xn 收敛于 A A A 的充要条件是 x n x_n xn 的任意子列都收敛于 A A A。
这个定理常常用来证明一个数列是发散的,因为只需证明这个数列有发散子列即可。
数列极限判断定理
2.1 夹逼定理。
若 ∃ N \exists N ∃N 使 ∀ n > N \forall n>N ∀n>N 有 x n ≤ y n ≤ z n x_n\le y_n \le z_n xn≤yn≤zn,且 lim x n = lim z n = A \lim x_n = \lim z_n=A limxn=limzn=A,则有 lim y n = A \lim y_n=A limyn=A。
配合上不等式放缩,这个定理可以证明很多数列的极限。
例 2.1.1
设
a
i
>
0
,
i
=
1
,
.
.
.
,
m
a_i>0,\ i=1,...,m
ai>0, i=1,...,m,求证
lim
n
→
∞
a
1
+
.
.
.
+
a
m
n
=
max
1
≤
i
≤
m
{
a
i
}
\lim_{n\to\infty}\sqrt[n]{a_1+...+a_m}=\max_{1\le i\le m}\{a_i\}
n→∞limna1+...+am=1≤i≤mmax{ai}
2.2 单调有界收敛定理。
若 ∃ N \exists N ∃N 使 ∀ n > N \forall n>N ∀n>N 有 x n ≤ x n + 1 x_n\le x_{n+1} xn≤xn+1(或 x n ≥ x n + 1 x_n\ge x_{n+1} xn≥xn+1),且 x n x_n xn 有界,则 lim x n \lim x_n limxn 存在。
例 2.2.1
设 a > 0 , x 1 = a , x n + 1 = a + x n , n ∈ N + a>0,\ x_1=\sqrt{a},\ x_{n+1}=\sqrt{a+x_{n}},\ n\in\mathbb{N}^+ a>0, x1=a, xn+1=a+xn, n∈N+,求 x n x_n xn 极限。
证明
首先 x n x_n xn 相当于 x n + 1 x_{n+1} xn+1 去掉一个最里边的 a \sqrt{a} a 所以有 x n < x n + 1 x_n<x_{n+1} xn<xn+1,所以 x n x_n xn 严格递增。
注意到 x n 2 = a + x n − 1 < a + x n x_n^2=a+x_{n-1}< a+x_n xn2=a+xn−1<a+xn。
再考虑到 x n > a x_n>\sqrt{a} xn>a,所以 x n < a x n + 1 < a + 1 x_n<\frac{a}{x_n}+1<\sqrt{a}+1 xn<xna+1<a+1,于是 x n x_n xn 有界,所以 x n x_n xn 有极限,不妨设它为 x x x。
在递推式两边取极限得
x
=
a
+
x
x=\sqrt{a+x}
x=a+x,解得
x
=
1
+
1
+
4
a
2
x=\frac{1+\sqrt{1+4a}}{2}
x=21+1+4a
2.3 施笃兹定理(Stoltz)
设有两个数列 x n x_n xn 与 y n y_n yn 满足
(1)数列 { Δ x n Δ y n } \{\frac{\Delta x_n}{\Delta y_n}\} {ΔynΔxn} 收敛(或趋向于 ± ∞ \pm \infty ±∞)。
(2) y n y_n yn 严格单调,且 lim y n = + ∞ \lim y_n=+\infty limyn=+∞。
对于数列来说,它的差分定义为 Δ x n = x n + 1 − x n \Delta x_n=x_{n+1}-x_n Δxn=xn+1−xn。
则有
lim
n
→
∞
x
n
y
n
=
lim
n
→
∞
Δ
x
n
Δ
y
n
\lim_{n\to\infty}\frac{x_n}{y_n}=\lim_{n\to\infty}\frac{\Delta x_n}{\Delta y_n}
n→∞limynxn=n→∞limΔynΔxn
例 2.3.1
设
lim
a
n
=
A
\lim a_n=A
liman=A,求证
lim
n
→
∞
a
1
+
.
.
.
+
a
n
n
=
A
\lim_{n\to\infty}\frac{a_1+...+a_n}{n}=A
n→∞limna1+...+an=A
这是个很常用的命题,值得记忆。
证明
应用施笃兹定理即得。
上下极限与柯西收敛原则
3.1
设有两个数列
x
n
x_n
xn 与
y
n
y_n
yn 满足
∃
N
\exists N
∃N 使当
n
>
N
n>N
n>N 有
x
n
≤
y
n
x_n\le y_n
xn≤yn,则有
lim
n
→
∞
x
n
‾
≤
lim
n
→
∞
y
n
‾
lim
n
→
∞
x
n
‾
≤
lim
n
→
∞
y
n
‾
\lim_{n\to\infty}\underline{x_n}\le\lim_{n\to\infty}\underline{y_n}\\ \lim_{n\to\infty}\overline{x_n}\le\lim_{n\to\infty}\overline{y_n}\\
n→∞limxn≤n→∞limynn→∞limxn≤n→∞limyn
3.2
设有两个数列
x
n
x_n
xn 与
y
n
y_n
yn,则有
x
n
‾
+
y
n
‾
≤
x
n
+
y
n
‾
≤
x
n
‾
+
y
n
‾
x
n
‾
+
y
n
‾
≤
x
n
+
y
n
‾
≤
x
n
‾
+
y
n
‾
\underline{x_n}+\underline{y_n}\le\underline{x_n+y_n}\le\underline{x_n}+\overline{y_n}\\ \underline{x_n}+\overline{y_n}\le\overline{x_n+y_n}\le\overline{x_n}+\overline{y_n}\\
xn+yn≤xn+yn≤xn+ynxn+yn≤xn+yn≤xn+yn
若加上条件
x
n
≥
0
,
y
n
≥
0
x_n\ge0,\ y_n\ge0
xn≥0, yn≥0,则有
x
n
‾
⋅
y
n
‾
≤
x
n
⋅
y
n
‾
≤
x
n
‾
⋅
y
n
‾
x
n
‾
⋅
y
n
‾
≤
x
n
⋅
y
n
‾
≤
x
n
‾
⋅
y
n
‾
\underline{x_n}\cdot\underline{y_n}\le\underline{x_n\cdot y_n}\le\underline{x_n}\cdot\overline{y_n}\\ \underline{x_n}\cdot\overline{y_n}\le\overline{x_n\cdot y_n}\le\overline{x_n}\cdot\overline{y_n}\\
xn⋅yn≤xn⋅yn≤xn⋅ynxn⋅yn≤xn⋅yn≤xn⋅yn
3.3 上下极限存在的充要条件
3.4 有上界的数列存在上极限,有下界的数列存在下极限。
3.5 有界数列收敛的充要条件是上下极限相等
3.6 柯西收敛原理
柯西收敛原理在证明数列收敛或发散当中有极为广泛的应用。
例 3.6.1
求证调和级数发散,即
lim
n
→
∞
∑
i
=
1
n
1
i
=
+
∞
\lim_{n\to\infty}\sum_{i=1}^{n}\frac{1}{i}=+\infty
n→∞limi=1∑ni1=+∞
证明
设
x
n
=
∑
i
=
1
n
1
i
x_n=\sum_{i=1}^{n}\frac{1}{i}
xn=i=1∑ni1
对于
ε
0
=
1
2
\varepsilon_0 = \frac{1}{2}
ε0=21,无论
N
N
N 取和值,取
n
0
=
N
+
1
,
m
0
=
2
n
0
n_0=N+1,\ m_0=2n_0
n0=N+1, m0=2n0,则有
∣
x
m
0
−
x
n
0
∣
>
n
0
⋅
1
2
n
0
=
ε
0
|x_{m_0}-x_{n_0}|>n_0\cdot\frac{1}{2n_0}=\varepsilon_0
∣xm0−xn0∣>n0⋅2n01=ε0
由柯西收敛原则可知调和级数发散。
习题选做
1.
求
lim
n
+
1
−
n
n
+
2
−
n
\lim \frac{\sqrt{n+1}-\sqrt{n}}{\sqrt{n+2}-\sqrt{n}}
limn+2−nn+1−n
解
关键需要的是这一公式
a
−
b
=
a
−
b
a
+
b
\sqrt{a}-\sqrt{b}=\frac{a-b}{\sqrt{a}+\sqrt{b}}
a−b=a+ba−b
2.
求证
lim
n
→
∞
n
s
a
n
=
0
(
s
>
0
,
a
>
1
)
\lim_{n\to\infty}\frac{n^s}{a^n}=0\quad(s>0,a>1)
n→∞limanns=0(s>0,a>1)
证明
因为 a > 1 a>1 a>1 故可设 a = 1 + δ , ( δ > 0 ) a=1+\delta,\ (\delta >0) a=1+δ, (δ>0),这是分析学中一个重要的技巧,值得注意。
则有
a
n
=
(
1
+
δ
)
n
=
∑
i
=
0
n
(
n
i
)
δ
i
a^n=(1+\delta)^n=\sum_{i=0}^{n}{n\choose i}\delta^i
an=(1+δ)n=i=0∑n(in)δi
当
n
>
s
n>s
n>s 时,取
s
<
m
≥
n
,
(
m
∈
N
+
)
s<m\ge n,\ (m\in\mathbb{N}^+)
s<m≥n, (m∈N+),于是有
a
n
≥
∑
i
=
0
m
(
n
i
)
δ
i
>
(
n
m
)
δ
=
n
m
‾
m
!
δ
a^n\ge\sum_{i=0}^{m}{n\choose i}\delta^i>{n \choose m}\delta=\frac{n^{\underline m}}{m!}\delta
an≥i=0∑m(in)δi>(mn)δ=m!nmδ
于是有
n
s
a
n
<
n
s
n
m
‾
⋅
m
!
δ
lim
n
→
∞
n
s
a
n
≤
n
s
n
m
‾
⋅
m
!
δ
=
0
\frac{n^s}{a^n}<\frac{n^s}{n^{\underline m}}\cdot\frac{m!}{\delta}\\ \lim_{n\to\infty}\frac{n^s}{a^n}\le\frac{n^s}{n^{\underline m}}\cdot\frac{m!}{\delta}=0\\
anns<nmns⋅δm!n→∞limanns≤nmns⋅δm!=0
由夹逼定理即得。
3.
求证
lim
n
→
∞
n
n
=
1
\lim_{n\to\infty}\sqrt[n]{n}=1
n→∞limnn=1
证明
设
x
n
≥
0
x_n\ge0
xn≥0,首先证明
x
n
n
≤
1
+
x
n
n
\sqrt[n]{x_n}\le1+\frac{x_n}{n}
nxn≤1+nxn
根据二项式定理有
x
n
=
(
(
x
n
n
−
1
)
+
1
)
n
≥
n
(
x
n
n
−
1
)
x_n=((\sqrt[n]{x_n}-1)+1)^n\ge n(\sqrt[n]{x_n}-1)\\
xn=((nxn−1)+1)n≥n(nxn−1)
整理即可得。
令
x
n
=
n
x_n=\sqrt{n}
xn=n,于是有
n
2
n
≤
1
+
1
n
\sqrt[2n]{n}\le 1+\frac{1}{\sqrt{n}}
2nn≤1+n1
所以
lim
n
→
∞
n
n
=
lim
n
→
∞
n
2
n
=
1
\lim_{n\to\infty}\sqrt[n]{n}=\lim_{n\to\infty}\sqrt[2n]{n}=1
n→∞limnn=n→∞lim2nn=1
4.
设数列 { x n } \{x_n\} {xn} 收敛于 A A A, { x n ′ } \{x_n^{\prime}\} {xn′} 是 { x n } \{x_n\} {xn} 的任意重排数列,求证 lim x n ′ = A \lim x_n^{\prime} = A limxn′=A。
证明
由重排可知 ∃ \exists ∃ 双射 f ( n ) f(n) f(n), ∀ n \forall n ∀n 有 x n = x f ( n ) ′ x_{n}=x_{f(n)}^{\prime} xn=xf(n)′。
∀
ε
>
0
\forall \varepsilon>0
∀ε>0,
∃
N
∈
N
+
\exists N\in\mathbb{N}^+
∃N∈N+,使当
n
>
N
n>N
n>N 时,有
∣
x
n
−
A
∣
<
ε
|x_n-A|<\varepsilon
∣xn−A∣<ε
取
K
=
max
{
f
(
i
)
∣
1
≤
i
≤
N
+
1
}
K=\max\{f(i)|1\le i\le N+1\}
K=max{f(i)∣1≤i≤N+1},则
∀
k
>
K
\forall k>K
∀k>K 有
f
−
(
k
)
>
N
f^-(k)>N
f−(k)>N,于是
∣
x
k
′
−
A
∣
=
∣
x
f
−
(
k
)
−
A
∣
<
ε
|x^{\prime}_k-A|=|x_{f^-(k)}-A|<\varepsilon
∣xk′−A∣=∣xf−(k)−A∣<ε
5.
求
lim
n
→
∞
(
1
+
1
n
+
1
n
2
)
n
\lim_{n\to\infty}(1+\frac{1}{n}+\frac{1}{n^2})^n
n→∞lim(1+n1+n21)n
解
O r i g i n = lim ( ( 1 + n + 1 n 2 ) n 2 n + 1 ) n + 1 n = lim ( 1 + n + 1 n 2 ) n 2 n + 1 = e \begin{aligned} Origin&=\lim\left((1+\frac{n+1}{n^2})^{\frac{n^2}{n+1}}\right)^{\frac{n+1}n}\\ &=\lim(1+\frac{n+1}{n^2})^{\frac{n^2}{n+1}}\\ &=e \end{aligned} Origin=lim((1+n2n+1)n+1n2)nn+1=lim(1+n2n+1)n+1n2=e
4.6 设有单调数列 { x n } \{x_n\} {xn} 且存在收敛子序列 x n k x_{n_k} xnk,证明 lim n → ∞ x n \displaystyle \lim_{n\to\infty}x_n n→∞limxn 存在。
证明
略。