数列极限:习题详解
该博客持续更新中……
基础篇
数列极限的基本概念
关于 N 的取值问题
按照数列极限的定义,要证明 lim n → ∞ a n = a \underset{n \rightarrow \infty}{\lim}a_n=a n→∞liman=a,则需要寻找满足条件的 N N N,在原始定义中, N N N 限定为 正序数,即正整数( N ∈ N + N \in \mathbb{N}_{+} N∈N+)。当然,在实际证明时,会发现, N N N 并不限于正整数。这样的改变并不影响证明过程的正确性。事实上,我们并不会过分关注 N N N 的取值类型,我们关注的是 满足条件的正整数 n n n 是否合乎定义。
例题. \quad 证明 lim n → ∞ n n + 3 = 1 \underset{n \rightarrow \infty}{\lim}\frac{n}{n+3}=1 n→∞limn+3n=1。
证明 1:解不等式法。
对于任意给定的
ϵ
>
0
\epsilon>0
ϵ>0,令
∣
n
n
+
3
−
1
∣
=
∣
3
n
+
3
∣
<
ϵ
\left|\frac{n}{n+3}-1\right| = \left|\frac{3}{n+3}\right|<\epsilon
∣∣∣∣n+3n−1∣∣∣∣=∣∣∣∣n+33∣∣∣∣<ϵ
解得
n
>
3
ϵ
−
3
n>\frac{3}{\epsilon}-3
n>ϵ3−3。显然有
3
ϵ
−
3
<
3
ϵ
\frac{3}{\epsilon}-3<\frac{3}{\epsilon}
ϵ3−3<ϵ3
为保证
N
N
N 为正整数,取
N
=
[
3
ϵ
]
+
1
N=\left[\frac{3}{\epsilon}\right]+1
N=[ϵ3]+1,则当
n
>
N
n>N
n>N 时,显然成立
∣
n
n
+
3
−
1
∣
<
ϵ
\left|\frac{n}{n+3}-1\right|<\epsilon
∣∣n+3n−1∣∣<ϵ。
即 lim n → ∞ n n + 3 = 1 \underset{n \rightarrow \infty}{\lim}\frac{n}{n+3}=1 n→∞limn+3n=1 得证。
证毕
注:严格按照定义证明,就要时刻保证 N N N 是正整数。但是直接取 N = [ 3 ϵ ] N=\left[\frac{3}{\epsilon}\right] N=[ϵ3]也没有错误,只是如果 ϵ \epsilon ϵ 取得足够大时,此时的 N N N 可能为 0 0 0,违反了正整数的设定,而 n > 0 n>0 n>0,自然意为对所有的正整数 n n n 都成立。
证明 2:放大法。
对于任意给定的
ϵ
>
0
\epsilon>0
ϵ>0,令
∣
n
n
+
3
−
1
∣
=
∣
3
n
+
3
∣
<
3
n
<
ϵ
\left|\frac{n}{n+3}-1\right| = \left|\frac{3}{n+3}\right|<\frac{3}{n}<\epsilon
∣∣∣∣n+3n−1∣∣∣∣=∣∣∣∣n+33∣∣∣∣<n3<ϵ
解得
n
>
3
ϵ
n>\frac{3}{\epsilon}
n>ϵ3。
取 N = [ 3 ϵ ] N=\left[\frac{3}{\epsilon}\right] N=[ϵ3],则当 n > N n>N n>N 时,显然成立 ∣ n n + 3 − 1 ∣ < ϵ \left|\frac{n}{n+3}-1\right|<\epsilon ∣∣n+3n−1∣∣<ϵ。
即 lim n → ∞ n n + 3 = 1 \underset{n \rightarrow \infty}{\lim}\frac{n}{n+3}=1 n→∞limn+3n=1 得证。
证毕
例题. \quad 证明: lim n → ∞ 3 n 2 n 2 − 3 = 3 \underset{n \rightarrow \infty}{\lim}\frac{3n^2}{n^2-3}=3 n→∞limn2−33n2=3。
证明:放大法。
当
n
≥
3
n\ge 3
n≥3 时,有
∣
3
n
2
n
2
−
3
−
3
∣
=
∣
9
n
2
−
3
∣
<
∣
9
n
∣
\left|\frac{3n^2}{n^2-3}-3\right|=\left|\frac{9}{n^2-3}\right|<\left|\frac{9}{n}\right|
∣∣∣∣n2−33n2−3∣∣∣∣=∣∣∣∣n2−39∣∣∣∣<∣∣∣∣n9∣∣∣∣
对于任意给定的
ϵ
>
0
\epsilon>0
ϵ>0,令
∣
3
n
2
n
2
−
3
−
3
∣
=
∣
9
n
2
−
3
∣
<
∣
9
n
∣
<
ϵ
\left|\frac{3n^2}{n^2-3}-3\right|=\left|\frac{9}{n^2-3}\right|<\left|\frac{9}{n}\right|<\epsilon
∣∣∣∣n2−33n2−3∣∣∣∣=∣∣∣∣n2−39∣∣∣∣<∣∣∣∣n9∣∣∣∣<ϵ
解得
n
>
9
ϵ
n>\frac{9}{\epsilon}
n>ϵ9。
取 N = max { 3 , 9 ϵ } N=\max\{3,\frac{9}{\epsilon}\} N=max{3,ϵ9},则当 n > N n>N n>N 时,显然成立 ∣ 3 n 2 n 2 − 3 − 3 ∣ < ϵ \left|\frac{3n^2}{n^2-3}-3\right|<\epsilon ∣∣∣n2−33n2−3∣∣∣<ϵ。
即 lim n → ∞ 3 n 2 n 2 − 3 = 3 \underset{n \rightarrow \infty}{\lim}\frac{3n^2}{n^2-3}=3 n→∞limn2−33n2=3 得证。
证毕
注:按照严格的定义证明,应取 N = max { 3 , [ 9 ϵ ] } N = \max \{3,\left[\frac{9}{\epsilon}\right]\} N=max{3,[ϵ9]},但是直接取 N = 9 ϵ N=\frac{9}{\epsilon} N=ϵ9也没有错误,只是此时的 N N N 无法保证正整数的设定,只能保证其为正数。也就是说,实际上, N N N 并不限于正整数,保证其为正数即可。反正不管怎样, n n n 是大于数 N N N 的正整数。
结论:
在求解关于
N
N
N 的不等式时,得到
n
>
f
(
ϵ
)
n>f(\epsilon)
n>f(ϵ) 的形式,这时无论取
N
=
[
f
(
ϵ
)
]
N = \left[f(\epsilon)\right]
N=[f(ϵ)] 还是
[
f
(
ϵ
)
]
+
1
\left[f(\epsilon)\right]+1
[f(ϵ)]+1 或是其它形式,只要满足条件
n
>
N
n>N
n>N 的
n
n
n 满足定义即可。
经典例题
以下几个例题非常有用,在多数情况下,甚至可以作为结论直接使用,不过这些“特殊结论”的证明方式需要有一定的掌握和了解。
例题. \quad 设 α > 0 \alpha>0 α>0,证明 lim n → ∞ 1 n α = 0 \underset{n \rightarrow \infty}{\lim}\frac{1}{n^{\alpha}}=0 n→∞limnα1=0。
证明:
对于任意给定的
ϵ
>
0
\epsilon>0
ϵ>0,令
∣
1
n
α
−
0
∣
<
ϵ
\left|\frac{1}{n^{\alpha}}-0\right|<\epsilon
∣∣∣∣nα1−0∣∣∣∣<ϵ
解得
n
>
(
1
ϵ
)
1
α
n>\left(\frac{1}{\epsilon}\right)^{\frac{1}{\alpha}}
n>(ϵ1)α1。
取 N = [ ( 1 ϵ ) 1 α ] + 1 N=\left[\left(\frac{1}{\epsilon}\right)^{\frac{1}{\alpha}}\right]+1 N=[(ϵ1)α1]+1,则当 n > N n>N n>N 时,显然成立 ∣ 1 n α − 0 ∣ < ϵ \left|\frac{1}{n^{\alpha}}-0\right|<\epsilon ∣∣nα1−0∣∣<ϵ。
即 lim n → ∞ 1 n α = 0 \underset{n \rightarrow \infty}{\lim}\frac{1}{n^{\alpha}}=0 n→∞limnα1=0 得证。
证毕
例题. \quad 设 ∣ q ∣ < 1 |q|<1 ∣q∣<1,证明: lim n → ∞ q n = 0 \underset{n \rightarrow \infty}{\lim}q^n=0 n→∞limqn=0。
证明 1:
当 q = 0 q=0 q=0 时,结论显然成立。
当
0
<
∣
q
∣
<
1
0<|q|<1
0<∣q∣<1 时,对于任意给定的
ϵ
>
0
\epsilon>0
ϵ>0,令
∣
q
n
−
0
∣
<
ϵ
\left|q^n-0\right|<\epsilon
∣qn−0∣<ϵ
解得
n
>
ln
ϵ
ln
∣
q
∣
n>\frac{\ln \epsilon}{\ln |q|}
n>ln∣q∣lnϵ。
取 N = max { [ ln ϵ ln ∣ q ∣ ] , 1 } N=\max \{\left[\frac{\ln \epsilon}{\ln |q|}\right],1\} N=max{[ln∣q∣lnϵ],1},则当 n > N n>N n>N 时,显然成立 ∣ q n − 0 ∣ < ϵ \left|q^n-0\right|<\epsilon ∣qn−0∣<ϵ。
即 lim n → ∞ q n = 0 \underset{n \rightarrow \infty}{\lim}q^n=0 n→∞limqn=0 得证。
证毕
证明 2:
当 q = 0 q=0 q=0 时,结论显然成立。
当
0
<
∣
q
∣
<
1
0<|q|<1
0<∣q∣<1 时,
1
∣
q
∣
>
1
\frac{1}{|q|}>1
∣q∣1>1 显然成立。令
h
=
1
∣
q
∣
−
1
>
0
h = \frac{1}{|q|}-1>0
h=∣q∣1−1>0,则有
∣
q
∣
=
1
1
+
h
,
∣
q
∣
n
=
1
(
1
+
h
)
n
|q| = \frac{1}{1+h},\quad |q|^n = \frac{1}{(1+h)^n}
∣q∣=1+h1,∣q∣n=(1+h)n1
由不等式
(
1
+
h
)
n
≥
1
+
n
h
(1+h)^n \ge 1+nh
(1+h)n≥1+nh 可得
∣
q
∣
n
=
1
(
1
+
h
)
n
≤
1
1
+
n
h
<
1
n
h
|q|^n = \frac{1}{(1+h)^n} \le \frac{1}{1+nh}<\frac{1}{nh}
∣q∣n=(1+h)n1≤1+nh1<nh1
对于任意给定的
ϵ
>
0
\epsilon>0
ϵ>0,令
∣
q
∣
n
<
1
n
h
<
ϵ
|q|^n<\frac{1}{nh}<\epsilon
∣q∣n<nh1<ϵ
解得
n
>
1
h
ϵ
n>\frac{1}{h\epsilon}
n>hϵ1。
取 N = [ 1 h ϵ ] N=\left[\frac{1}{h\epsilon}\right] N=[hϵ1],则当 n > N n>N n>N 时,显然成立 ∣ q ∣ n < ϵ |q|^n<\epsilon ∣q∣n<ϵ。
即 lim n → ∞ q n = 0 \underset{n \rightarrow \infty}{\lim}q^n=0 n→∞limqn=0 得证。
证毕
提升篇
参考文献
[1] 陈纪修,于崇华,金路著. 数学分析 上册. 第2版. 北京:高等教育出版社, 2004.06.
[2] 华东师范大学数学系编. 数学分析 上册. 第4版. 北京:高等教育出版社, 2010.07.