索引
- 剩余类, 剩余类环
-
- 定理: Z = K 0 ⋃ K 1 ⋃ ⋯ ⋃ K m − 1 , K i ⋂ K j = ∅ ( ∀ i ≠ j ) \mathbb{Z}={ {K}_{0}}\bigcup { {K}_{1}}\bigcup \cdots \bigcup { {K}_{m-1}},\text{ }{ {K}_{i}}\bigcap { {K}_{j}}=\varnothing \left( \forall i\ne j \right) Z=K0⋃K1⋃⋯⋃Km−1, Ki⋂Kj=∅(∀i=j)
- 定理: 两个整数来自模 m m m同一个剩余类 ⇔ \Leftrightarrow ⇔两个数的差被 m m m整除。
- 定理: 若 p p p是素数,则 Z / p Z \mathbb{Z}/p\mathbb{Z} Z/pZ是一个域,记为 F p { {\mathbb{F}}_{p}} Fp。
- 定理: 若 m m m是合数, Z / m Z \mathbb{Z}/m\mathbb{Z} Z/mZ一定不是域。
- 完全剩余系
-
- 定理: m m m个整数作成模 m m m的一个完全剩余系 ⇔ \Leftrightarrow ⇔两两对模 m m m不同余。
- 定理: 设 a 0 , a 1 , ⋯ , a m − 1 { {a}_{0}},{ {a}_{1}},\cdots ,{ {a}_{m-1}} a0,a1,⋯,am−1是模 m m m的完全剩余系, gcd ( a , m ) = 1 \gcd \left( a,m \right)=1 gcd(a,m)=1,则 a a 0 + b , a a 1 + b , ⋯ , a a m − 1 + b a{ {a}_{0}}+b,\text{ }a{ {a}_{1}}+b,\text{ }\cdots ,a{ {a}_{m-1}}+b aa0+b, aa1+b, ⋯,aam−1+b也是模 m m m的完全剩余系。
- 定理: 设 m 1 , m 2 ∈ Z , gcd ( m 1 , m 2 ) = 1 { {m}_{1}},{ {m}_{2}}\in \mathbb{Z},\text{ gcd}\left( { {m}_{1}},{ {m}_{2}} \right)=1 m1,m2∈Z, gcd(m1,m2)=1,设 x 1 { {x}_{1}} x1通过模 m 1 { {m}_{1}} m1的完全剩余系 K 1 K_1 K1, x 2 { {x}_{2}} x2通过模 m 2 { {m}_{2}} m2的完全剩余系 K 2 K_2 K2,则 m 1 x 2 + m 2 x 1 { {m}_{1}}{ {x}_{2}}+{ {m}_{2}}{ {x}_{1}} m1x2+m2x1通过模 m 1 m 2 { {m}_{1}}{ {m}_{2}} m1m2的完全剩余系 K K K。
剩余类, 剩余类环
定义
- 设 m ∈ Z > 0 m\in {
{\mathbb{Z}}_{>0}} m∈Z>0 , r ∈ Z r\in \mathbb{Z} r∈Z, 0 ≤ r ≤ m − 1 0\le r\le m-1 0≤r≤m−1,则
K r = { n ∈ Z : n ≡ r ( m o d m ) } { {K}_{r}}=\left\{ n\in \mathbb{Z}:n\equiv r\left( \bmod m \right) \right\} Kr={ n∈Z:n≡r(modm)}
叫做模 m m m的剩余类。 - { K 0 , K 1 , ⋯ , K m − 1 } \left\{ {
{K}_{0}},{
{K}_{1}},\cdots ,{
{K}_{m-1}} \right\} {
K0,K1,⋯,Km−1}构成模 m m m的剩余类环(环:加减乘封闭),写为 Z / m Z = { 0 , 1 , ⋯ , m − 1 } \mathbb{Z}/m\mathbb{Z}=\left\{ 0,1,\cdots ,m-1 \right\} Z/mZ={
0,1,⋯,m−1}。环上的加法和乘法如下定义:
K a + K b = K c 若 a + b ≡ c ( m o d m ) { {K}_{a}}+{ {K}_{b}}={ {K}_{c}}\text{ }若\text{ }a+b\equiv c\left( \bmod m \right) Ka+Kb=Kc 若 a+b≡c(modm)
K a ⋅ K b = K c 若 a b ≡ c ( m o d m ) { {K}_{a}}\centerdot { {K}_{b}}={ {K}_{c}}\text{ }若\text{ }ab\equiv c\left( \bmod m \right) Ka⋅Kb=Kc 若 ab≡c(modm)
例子
-
{ 0 ‾ , 1 ‾ , 2 ‾ , 3 ‾ } \left\{ \overline{0},\overline{1},\overline{2},\overline{3} \right\} { 0,1,2,3}是模4的剩余类环,在 Z / 4 Z \mathbb{Z}/4\mathbb{Z} Z/4Z中, 2 ‾ × 2 ‾ = 0 ‾ \overline{2}\times \overline{2}=\overline{0} 2×2=0。
-
若 p p p是素数,则模 p p p的剩余类环成为一个有限域(加减乘除封闭),写作 F p = Z / p Z { {\mathbb{F}}_{p}}=\mathbb{Z}/p\mathbb{Z} Fp=Z/pZ。
例如,在 F 7 = { 0 ‾ , 1 ‾ , 2 ‾ , 3 ‾ , 4 ‾ , 5 ‾ , 6 ‾ } { {\mathbb{F}}_{7}}=\left\{ \overline{0},\overline{1},\overline{2},\overline{3},\overline{4},\overline{5},\overline{6} \right\} F7={ 0,1,2,3,4,5,6}中,由于
2 × 4 = 8 ≡ 1 ( m o d 7 ) 3 × 5 = 15 ≡ 1 ( m o d 7 ) 6 × 6 = 36 ≡ 1 ( m o d 7 ) \begin{aligned} & 2\times 4=8\equiv 1\left( \bmod 7 \right) \\ & 3\times 5=15\equiv 1\left( \bmod 7 \right) \\ & 6\times 6=36\equiv 1\left( \bmod 7 \right) \\ \end{aligned} 2×4=8≡1(mod7)3×5=15≡1(mod7)6×6=36≡1(mod7)
因此有
2 ‾ × 4 ‾ = 1 ‾ ⇒ 1 ‾ 2 ‾ = 4 ‾ 3 ‾ × 5 ‾ = 1 ‾ ⇒ 1 ‾ 3 ‾ = 5 ‾ 6 ‾ × 6 ‾ = 1 ‾ ⇒ 1 ‾ 6 ‾ = 6 ‾ \begin{aligned} & \overline{2}\times \overline{4}=\overline{1}\text{ }\Rightarrow \text{ }\frac{\overline{1}}{\overline{2}}=\overline{4} \\ & \overline{3}\times \overline{5}=\overline{1}\text{ }\Rightarrow \text{ }\frac{\overline{1}}{\overline{3}}=\overline{5} \\ & \overline{6}\times \overline{6}=\overline{1}\text{ }\Rightarrow \text{ }\frac{\overline{1}}{\overline{6}}=\overline{6} \\ \end{aligned} 2×4=1 ⇒ 21=43×5=1 ⇒ 31=56×6=1 ⇒ 61=6 -
在 F 13 = { 0 ‾ , 1 ‾ , ⋯ , 12 ‾ } { {\mathbb{F}}_{13}}=\left\{ \overline{0},\text{ }\overline{1},\text{ }\cdots ,\text{ }\overline{12} \right\} F13={ 0, 1, ⋯, 12}中,不用穷举法求出 1 ‾ 5 ‾ \frac{\overline{1}}{\overline{5}} 51。
解
令 1 ‾ 5 ‾ = a ‾ \frac{\overline{1}}{\overline{5}}=\overline{a} 51=a,则有
5 ‾ ⋅ a ‾ = 1 ‾ ⇔ ( 13 k 1 + 5 ) ( 13 k 2 + a ) = 13 k + 1 ⇔ 5 a + 13 ( 13 k 1 k 2 + a k 1 + 5 k 2 − k ) = 1 , ∀ k , k 1 , k 2 ∈ Z \begin{aligned} & \text{ }\overline{5}\centerdot \overline{a}=\overline{1} \\ & \Leftrightarrow \left( 13{ {k}_{1}}+5 \right)\left( 13{ {k}_{2}}+a \right)=13k+1 \\ & \Leftrightarrow 5a+13\left( 13{ {k}_{1}}{ {k}_{2}}+a{ {k}_{1}}+5{ {k}_{2}}-k \right)=1,\text{ }\forall k,{ {k}_{1}},{ {k}_{2}}\in \mathbb{Z} \\ \end{aligned} 5⋅a=1⇔(13k1+5)(13k2+a)=13k+1⇔5a+13(13k1k2+ak1+5k2−k)=1, ∀k,k1,k2∈Z
因此求解 a ‾ \overline{a} a等价于求解
5 a + 13 b = 1 , a , b ∈ Z 5a+13b=1,\text{ }a,b \in \mathbb{Z} 5a+13b=1, a,b∈Z
(因为一方面 ( a , 13 k 1 k 2 + a k 1 + 5 k 2 − k ) \left( a,13{ {k}_{1}}{ {k}_{2}}+a{ {k}_{1}}+5{ {k}_{2}}-k \right) (a,13k1k2+ak1+5k2−k)本身就是 5 a + 13 b = 1 5a+13b=1 5a+13b=1的解;另一方面,由于 13 k 1 k 2 + a k 1 + 5 k 2 − k 13{ {k}_{1}}{ {k}_{2}}+a{ {k}_{1}}+5{ {k}_{2}}-k 13k1k2+ak1+5k2−k中 k k k的系数是 − 1 -1 −1,所以对于一个确定的 b b b,总能找到一组系数对 ( k , k 1 , k 2 ) \left( k,{ {k}_{1}},{ {k}_{2}} \right) (k,k1,k2)使得 b = 13 k 1 k 2 + a k 1 + 5 k 2 − k b=13{ {k}_{1}}{ {k}_{2}}+a{ {k}_{1}}+5{ {k}_{2}}-k b=13k1k2+ak1+5k2−k)
进行辗转相除法如下。
13 = 5 × 2 + 3 5 = 3 × 1 + 2 3 = 2 × 1 + 1 \begin{aligned} & 13=5\times 2+3 \\ & 5=3\times 1+2 \\ & 3=2\times 1+1 \\ \end{aligned} 13=5×2+35=3×1+23=2×1+1
因此有
P 0 = 1 , P 1 = 2 , P 2 = 1 × 2 + 1 = 3 , P 3 = 1 × 3 + 2 = 5 Q 0 = 0 , Q 1 = 1 , Q 2 = 1 × 1 + 0 = 1 , Q 3 = 1 × 1 + 1 = 2 \begin{aligned} & { {P}_{0}}=1,\text{ }{ {P}_{1}}=2,\text{ }{ {P}_{2}}=1\times 2+1=3,\text{ }{ {P}_{3}}=1\times 3+2=5 \\ & { {Q}_{0}}=0,\text{ }{ {Q}_{1}}=1,\text{ }{ {Q}_{2}}=1\times 1+0=1,\text{ }{ {Q}_{3}}=1\times 1+1=2 \\ \end{aligned} P0=1, P1=2, P2=1×2+1=3, P3=1×3+2=5Q0=0, Q1=1, Q2=1×1+0=1, Q3=1×1+1=2
因此有特解 ( ( − 1 ) 3 P 3 , ( − 1 ) 2 P 2 ) = ( − 5 , 2 ) \left( { {\left( -1 \right)}^{3}}{ {P}_{3}},{ {\left( -1 \right)}^{2}}{ {P}_{2}} \right)=\left( -5,2 \right) ((−1)3P3,(−1)2P2)=(−5,2),方程的通解为
{ a = − 5 − 13 t b = 2 + 5 t , t ∈ Z \left\{ \begin{aligned} & a=-5-13t \\ & b=2+5t \\ \end{aligned} \right.,\text{ }t\in \mathbb{Z} { a=−5−13tb=2+5t, t∈Z
在 Z \mathbb{Z}