本文内容主要包括:
1. 物质导数与空间时间导数及二者的联系
考虑运动变形过程中代表性物质点的物理量 Φ \bold\Phi Φ(张量) 随时间的变化率。
- 在物质描述中, Φ \bold\Phi Φ 以 ( X ⃗ , t ) (\vec{X},t) (X,t) 为自变量;
- 在空间描述中, Φ \bold\Phi Φ 以 ( x ⃗ , t ) (\vec{x},t) (x,t) 为自变量。
物理量
Φ
\bold \Phi
Φ 随某一固定的物质点一起运动的时间变化率(称作:物质导数)可写作:
D
Φ
D
t
=
(
∂
Φ
(
X
⃗
,
t
)
∂
t
)
∣
X
⃗
≜
Φ
∙
\dfrac{D\bold \Phi}{Dt} =\left. \left(\frac{\partial \bold\Phi(\vec{X},t)}{\partial t}\right)\right|_{\vec X} \triangleq \overset{\bullet}{\bold\Phi}
DtDΦ=(∂t∂Φ(X,t))
X≜Φ∙
物理量
Φ
\bold \Phi
Φ 在某一固定的空间坐标上的时间变化率(称作:空间时间导数/局部导数)可写作:
(
∂
Φ
(
x
⃗
,
t
)
∂
t
)
∣
x
⃗
≜
Φ
′
\left. \left(\frac{\partial \bold\Phi(\vec{x},t)}{\partial t}\right)\right|_{\vec x} \triangleq \bold\Phi'
(∂t∂Φ(x,t))
x≜Φ′
根据复合函数的求导法则可推出:
Φ
∙
=
{
∂
Φ
[
x
⃗
(
X
⃗
,
t
)
,
t
]
∂
t
}
∣
X
⃗
=
(
∂
Φ
∂
t
)
∣
x
⃗
+
(
∂
Φ
∂
x
r
)
(
∂
x
r
∂
t
)
∣
X
⃗
=
Φ
′
+
(
∂
Φ
∂
x
r
⊗
g
⃗
r
)
⋅
(
g
⃗
s
∂
x
s
∂
t
)
∣
X
⃗
=
Φ
′
+
(
Φ
▽
)
⋅
(
∂
x
⃗
∂
t
)
∣
X
⃗
=
Φ
′
+
(
Φ
▽
)
⋅
(
∂
u
⃗
∂
t
)
=
Φ
′
+
(
Φ
▽
)
⋅
v
⃗
=
Φ
′
+
v
⃗
⋅
(
▽
Φ
)
\begin{aligned} & \overset{\bullet}{\bold\Phi} =\left. \left\{\frac{\partial \bold\Phi[\vec{x}(\vec{X},t),t]}{\partial t}\right\}\right|_{\vec X} \\\\ &\quad=\left.\left(\dfrac{\partial\bold\Phi}{\partial t}\right)\right|_{\vec{x}}+\left(\dfrac{\partial\bold\Phi}{\partial {x}^r}\right)\left.\left(\dfrac{\partial x^r}{\partial t}\right)\right|_{\vec{X}}\\\\ &\quad=\bold\Phi'+\left(\dfrac{\partial\bold\Phi}{\partial {x}^r}\otimes\vec{g}\ ^r\right)\cdot\left.\left(\vec{g}_s\dfrac{\partial x^s}{\partial t}\right)\right|_{\vec{X}}\\\\ &\quad=\bold\Phi'+\left(\bold\Phi\triangledown\right)\cdot\left.\left(\dfrac{\partial\vec x}{\partial t}\right)\right|_{\vec{X}}\\\\ &\quad=\bold\Phi'+\left(\bold\Phi\triangledown\right)\cdot\left(\dfrac{\partial\vec u}{\partial t}\right)\\\\ &\quad=\bold\Phi'+\left(\bold\Phi\triangledown\right)\cdot\vec{v}\\\\ &\quad=\bold\Phi'+\vec{v}\cdot\left(\triangledown\bold\Phi\right) \end{aligned}
Φ∙={∂t∂Φ[x(X,t),t]}
X=(∂t∂Φ)
x+(∂xr∂Φ)(∂t∂xr)
X=Φ′+(∂xr∂Φ⊗g r)⋅(gs∂t∂xs)
X=Φ′+(Φ▽)⋅(∂t∂x)
X=Φ′+(Φ▽)⋅(∂t∂u)=Φ′+(Φ▽)⋅v=Φ′+v⋅(▽Φ)
2. 空间坐标系相关量的物质导数
2.1. 空间坐标系基矢的物质导数
随时间变化,某一固定物质点将映射至空间坐标系中的不同位置。因此,“空间坐标系基矢的物质导数”是指:某一物质点所在处的基矢变化率。故
g
⃗
i
∙
=
(
g
⃗
i
)
′
+
v
⃗
⋅
▽
g
⃗
i
=
v
⃗
⋅
▽
g
⃗
i
=
v
j
∂
g
⃗
i
∂
x
j
=
v
j
Γ
i
j
k
g
⃗
k
=
v
j
Γ
i
j
,
k
g
⃗
k
\overset{\bullet}{\vec{g}_i} =(\vec{g}_i)'+\vec{v}\cdot\triangledown\vec{g}_i =\vec{v}\cdot\triangledown\vec{g}_i =v^j\dfrac{\partial \vec{g}_i}{\partial x^j} =v^j\Gamma_{ij}^k\vec{g}_k =v^j\Gamma_{ij,k}\vec{g}^k
gi∙=(gi)′+v⋅▽gi=v⋅▽gi=vj∂xj∂gi=vjΓijkgk=vjΓij,kgk
式中,
Γ
i
j
k
、
Γ
i
j
,
k
\Gamma_{ij}^k、\Gamma_{ij,k}
Γijk、Γij,k 分别为空间坐标系的第二类、第一类 Christoffel 符号。又由于
D
D
t
(
g
⃗
i
⋅
g
⃗
j
)
=
g
⃗
i
∙
⋅
g
⃗
j
+
g
⃗
i
⋅
g
⃗
j
∙
=
0
⟹
g
⃗
i
⋅
g
⃗
j
∙
=
−
g
⃗
i
∙
⋅
g
⃗
j
\dfrac{D}{Dt}(\vec{g}_i\cdot\vec{g}^j) =\overset{\bullet}{\vec{g}_i}\cdot\vec{g}^j+\vec{g}_i\cdot\overset{\bullet}{\vec{g}^j} =0 \Longrightarrow \vec{g}_i\cdot\overset{\bullet}{\vec{g}^j}=-\overset{\bullet}{\vec{g}_i}\cdot\vec{g}^j
DtD(gi⋅gj)=gi∙⋅gj+gi⋅gj∙=0⟹gi⋅gj∙=−gi∙⋅gj
令
g
⃗
j
∙
=
β
i
j
g
⃗
i
\overset{\bullet}{\vec{g}^j}=\beta^j_i\vec{g}^i
gj∙=βijgi ,那么:
g
⃗
i
⋅
β
k
j
g
⃗
k
=
β
i
j
=
−
g
⃗
i
∙
⋅
g
⃗
j
=
−
v
k
Γ
i
k
j
\vec{g}_i\cdot\beta^j_k\vec{g}^k =\beta^j_i =-\overset{\bullet}{\vec{g}_i}\cdot\vec{g}^j =-v^k\Gamma^j_{ik}
gi⋅βkjgk=βij=−gi∙⋅gj=−vkΓikj
故,
g
⃗
j
∙
=
−
v
k
Γ
i
k
j
g
⃗
i
\overset{\bullet}{\vec{g}^j}=-v^k\Gamma^j_{ik}\vec{g}^i
gj∙=−vkΓikjgi
2.2. 空间坐标系协变基矢混合积的 g \sqrt{g} g 的物质导数
由空间坐标系基矢的物质导数可知:
g
i
j
∙
=
g
⃗
i
∙
⋅
g
⃗
j
+
g
⃗
i
⋅
g
⃗
j
∙
=
v
r
(
Γ
i
r
k
g
k
j
+
Γ
j
r
k
g
k
i
)
=
v
r
(
Γ
i
r
,
j
+
Γ
j
r
,
i
)
\overset{\bullet}{g_{ij}} =\overset{\bullet}{\vec{g}_i}\cdot\vec{g}_j+\vec{g}_i\cdot\overset{\bullet}{\vec{g}_j} =v^r(\Gamma^k_{ir}g_{kj}+\Gamma^k_{jr}g_{ki}) =v^r(\Gamma_{ir,j}+\Gamma_{jr,i})
gij∙=gi∙⋅gj+gi⋅gj∙=vr(Γirkgkj+Γjrkgki)=vr(Γir,j+Γjr,i)
由于,
1
d
e
t
(
[
A
]
)
[
A
∗
]
=
[
A
]
−
1
\dfrac{1}{det([A])}[A^*]=[A]^{-1}
det([A])1[A∗]=[A]−1
其中,
[
A
∗
]
[A^*]
[A∗] 为
[
A
]
[A]
[A] 的伴随矩阵。则
1
g
∂
g
∂
g
j
i
=
g
i
j
,
g
=
d
e
t
(
g
i
j
)
\dfrac{1}{g}\dfrac{\partial g}{\partial g_{ji}}=g^{ij},g=det(g_{ij})
g1∂gji∂g=gij,g=det(gij)
故,
d
e
t
(
g
i
j
)
det(g_{ij})
det(gij) 的物质导数为:
g
∙
=
∂
g
∂
g
j
i
g
j
i
∙
=
g
g
i
j
g
j
i
∙
=
g
v
r
(
Γ
i
r
i
+
Γ
j
r
j
)
=
2
g
v
r
Γ
i
r
i
\overset{\bullet}{g} =\dfrac{\partial g}{\partial g_{ji}}\overset{\bullet}{g_{ji}} =gg^{ij}\overset{\bullet}{g_{ji}} =gv^r(\Gamma_{ir}^i+\Gamma_{jr}^j) =2gv^r\Gamma_{ir}^i
g∙=∂gji∂ggji∙=ggijgji∙=gvr(Γiri+Γjrj)=2gvrΓiri
式中,
Γ
i
r
i
\Gamma_{ir}^i
Γiri 为空间坐标系的第二类Christoffel 符号。进一步:
g
∙
=
g
v
r
Γ
i
r
i
\overset{\bullet}{\sqrt{g}}=\sqrt gv^r\Gamma_{ir}^i
g∙=gvrΓiri
上式也可利用第二类Christoffel符号与协变基矢的混合积
g
\sqrt{g}
g 的关系与物质导数和局部导数的关系得到:
g
∙
=
v
⃗
⋅
(
▽
g
)
=
v
i
∂
g
∂
x
i
=
g
v
r
Γ
i
r
i
\overset{\bullet}{\sqrt{g}} =\vec{v}\cdot(\triangledown\sqrt{g}) =v^i\dfrac{\partial \sqrt{g}}{\partial x^i} =\sqrt gv^r\Gamma_{ir}^i
g∙=v⋅(▽g)=vi∂xi∂g=gvrΓiri
3. 随体坐标系 { X A , t } \{X^A,t\} {XA,t} 相关量的物质导数
3.1. 随体坐标系 { X A , t } \{X^A,t\} {XA,t} 基矢的物质导数
随时间的变化,特定的物质点在随体坐标系
{
X
A
,
t
}
\{X^A,t\}
{XA,t} 中的基矢不断改变。其协变基矢的变化率可写作:
C
⃗
A
∙
=
[
∂
∂
t
(
∂
x
⃗
∂
X
A
)
]
∣
X
⃗
=
[
∂
∂
X
A
(
∂
x
⃗
∂
t
)
]
∣
X
⃗
=
∂
∂
X
A
(
∂
u
⃗
∂
t
)
=
∂
v
⃗
∂
X
A
=
v
B
∣
∣
A
C
⃗
B
=
∂
v
⃗
∂
x
i
∂
x
i
∂
X
A
=
x
,
A
i
∂
v
⃗
∂
x
i
=
x
,
A
i
v
j
∣
i
g
⃗
j
\begin{aligned} &\overset{\bullet}{\vec{C}_A} =\left.\left[\dfrac{\partial}{\partial t}\left(\dfrac{\partial \vec{x}}{\partial X^A}\right)\right]\right|_{\vec{X}} =\left.\left[\dfrac{\partial}{\partial X^A}\left(\dfrac{\partial \vec{x}}{\partial t}\right)\right]\right|_{\vec{X}} \\\ \\ &\quad\ =\dfrac{\partial}{\partial X^A}\left(\dfrac{\partial \vec{u}}{\partial t}\right) =\dfrac{\partial\vec{v}}{\partial X^A} =v^B||_A\vec{C}_B \\\ \\ &\quad\ =\dfrac{\partial\vec{v}}{\partial x^i}\dfrac{\partial x^i}{\partial X^A} =x^i_{,A}\dfrac{\partial\vec{v}}{\partial x^i} =x^i_{,A}v^j|_i\vec{g}_j \end{aligned}
CA∙=[∂t∂(∂XA∂x)]
X=[∂XA∂(∂t∂x)]
X =∂XA∂(∂t∂u)=∂XA∂v=vB∣∣ACB =∂xi∂v∂XA∂xi=x,Ai∂xi∂v=x,Aivj∣igj
同理可知
C
⃗
A
∙
∙
=
∂
a
⃗
∂
X
A
=
a
B
∣
∣
A
C
⃗
B
\overset{\bullet\bullet}{\vec{C}_A} =\dfrac{\partial\vec{a}}{\partial X^A} =a^B||_A\vec{C}_B
CA∙∙=∂XA∂a=aB∣∣ACB
又
D
C
⃗
A
⋅
C
⃗
B
D
t
=
C
⃗
A
∙
⋅
C
⃗
B
+
C
⃗
A
⋅
C
⃗
B
∙
=
0
\dfrac{D{\vec{C}_A\cdot\vec{C}^B}}{Dt} =\overset{\bullet}{\vec{C}_A}\cdot\vec{C}^B+{\vec{C}_A}\cdot\overset{\bullet}{\vec{C}^B} =0
DtDCA⋅CB=CA∙⋅CB+CA⋅CB∙=0
故
C
⃗
A
∙
=
−
(
C
⃗
B
∙
⋅
C
⃗
A
)
C
⃗
B
=
−
v
A
∣
∣
B
C
⃗
B
=
−
X
,
j
A
v
j
∣
i
g
⃗
i
\overset{\bullet}{\vec{C}^A} =-(\overset{\bullet}{\vec{C}_B}\cdot\vec{C}^A)\vec{C}^B =-v^A||_B\vec{C}^B =-X^A_{,\ j}v^j|_i\vec{g}^i
CA∙=−(CB∙⋅CA)CB=−vA∣∣BCB=−X, jAvj∣igi
3.2. 随体坐标系 { X A , t } \{X^A,t\} {XA,t} 协变基矢混合积的 C \sqrt{C} C 的物质导数
C
∙
A
B
=
C
⃗
∙
A
⋅
C
⃗
B
+
C
⃗
A
⋅
C
⃗
∙
B
=
v
B
∣
∣
A
+
v
A
∣
∣
B
\overset{\bullet}{C}_{AB} =\overset{\bullet}{\vec C}_{A}\cdot{\vec C}_{B}+\vec{C}_A\cdot\overset{\bullet}{\vec C}_{B} =v_B||_A+v_A||_B
C∙AB=C∙A⋅CB+CA⋅C∙B=vB∣∣A+vA∣∣B
又
1
C
∂
C
∂
C
B
A
=
C
−
1
A
B
,
C
=
d
e
t
(
C
A
B
)
\dfrac{1}{C}\dfrac{\partial C}{\partial C_{BA}}=\overset{-1}{C}\ ^{AB},C=det(C_{AB})
C1∂CBA∂C=C−1 AB,C=det(CAB)
则
C
∙
=
∂
C
∂
C
B
A
C
∙
A
B
=
C
C
−
1
A
B
C
∙
A
B
=
C
(
v
A
∣
∣
A
+
v
B
∣
∣
B
)
=
2
C
v
A
∣
∣
A
\overset{\bullet}{C} =\dfrac{\partial C}{\partial C_{BA}}\overset{\bullet}{C}_{AB} =C\overset{-1}{C}\ ^{AB}\overset{\bullet}{C}_{AB} =C(v^A||_A+v^B||_B) =2Cv^A||_A
C∙=∂CBA∂CC∙AB=CC−1 ABC∙AB=C(vA∣∣A+vB∣∣B)=2CvA∣∣A
进一步知:
C
∙
=
1
2
C
C
∙
=
C
v
A
∣
∣
A
\overset{\bullet}{\sqrt C} =\dfrac{1}{2\sqrt C}\overset{\bullet}{C} =\sqrt Cv^A||_A
C∙=2C1C∙=CvA∣∣A
3.3. J \mathscr{J} J 的物质导数
由于,
J
=
d
e
t
(
F
)
=
C
G
\mathscr{J}=det(\bold F)=\sqrt{\dfrac{C}{G}}
J=det(F)=GC
故,
J
∙
=
C
∙
G
=
C
G
v
A
∣
∣
A
=
J
v
A
∣
∣
A
=
J
▽
⋅
v
⃗
\overset{\bullet}{\mathscr{J}} ={\dfrac{\overset{\bullet}{\sqrt C}}{\sqrt G}} =\dfrac{\sqrt C}{\sqrt G}v^A||_A =\mathscr{J}v^A||_A =\mathscr{J}\triangledown\cdot\vec{v}
J∙=GC∙=GCvA∣∣A=JvA∣∣A=J▽⋅v
4. 任意张量在空间坐标系与随体坐标系 { X A , t } \{X^A,t\} {XA,t} 中的物质导数
以三阶张量为例:
Φ
=
Φ
∙
∙
k
i
j
g
⃗
i
⊗
g
⃗
j
⊗
g
⃗
k
=
Φ
∙
∙
M
A
B
C
⃗
A
⊗
C
⃗
B
⊗
C
⃗
M
\bold\Phi =\varPhi^{ij}_{\bullet\bullet k}\ \vec{g}_i\otimes\vec{g}_j\otimes\vec{g}^k =\varPhi^{AB}_{\bullet\bullet M}\ \vec{C}_A\otimes\vec{C}_B\otimes\vec{C}^M
Φ=Φ∙∙kij gi⊗gj⊗gk=Φ∙∙MAB CA⊗CB⊗CM
则
Φ
∙
=
Φ
∙
∙
∙
M
A
B
C
⃗
A
⊗
C
⃗
B
⊗
C
⃗
M
+
Φ
∙
∙
M
A
B
C
⃗
A
∙
⊗
C
⃗
B
⊗
C
⃗
M
+
Φ
∙
∙
M
A
B
C
⃗
A
⊗
C
⃗
B
∙
⊗
C
⃗
M
+
Φ
∙
∙
M
A
B
C
⃗
A
⊗
C
⃗
B
⊗
C
⃗
∙
M
=
(
Φ
∙
∙
∙
M
A
B
+
Φ
∙
∙
M
N
B
v
A
∣
∣
N
+
Φ
∙
∙
M
A
N
v
B
∣
∣
N
−
Φ
∙
∙
N
A
B
v
N
∣
∣
M
)
C
⃗
A
⊗
C
⃗
B
⊗
C
⃗
M
\begin{aligned} &\overset{\bullet}{\bold\Phi} =\overset{\bullet}{\varPhi}\ ^{AB}_{\bullet\bullet M}\ \vec{C}_A\otimes\vec{C}_B\otimes\vec{C}^M +\varPhi^{AB}_{\bullet\bullet M}\ \overset{\bullet}{\vec{C}_A}\otimes\vec{C}_B\otimes\vec{C}^M +\varPhi^{AB}_{\bullet\bullet M}\ \vec{C}_A\otimes\overset{\bullet}{\vec{C}_B}\otimes\vec{C}^M +\varPhi^{AB}_{\bullet\bullet M}\ \vec{C}_A\otimes\vec{C}_B\otimes\overset{\bullet}{\vec{C}}\ ^M \\\\ &\ \ \ =(\overset{\bullet}{\varPhi}\ ^{AB}_{\bullet\bullet M}+\varPhi^{NB}_{\bullet\bullet M}\ v^A||_N+\varPhi^{AN}_{\bullet\bullet M}\ v^B||_N-\varPhi^{AB}_{\bullet\bullet N}\ v^N||_M)\ \vec{C}_A\otimes\vec{C}_B\otimes\vec{C}^M \end{aligned}
Φ∙=Φ∙ ∙∙MAB CA⊗CB⊗CM+Φ∙∙MAB CA∙⊗CB⊗CM+Φ∙∙MAB CA⊗CB∙⊗CM+Φ∙∙MAB CA⊗CB⊗C∙ M =(Φ∙ ∙∙MAB+Φ∙∙MNB vA∣∣N+Φ∙∙MAN vB∣∣N−Φ∙∙NAB vN∣∣M) CA⊗CB⊗CM
或
Φ
∙
=
Φ
∙
∙
∙
k
i
j
g
⃗
i
⊗
g
⃗
j
⊗
g
⃗
k
+
Φ
∙
∙
k
i
j
g
⃗
∙
i
⊗
g
⃗
j
⊗
g
⃗
k
+
Φ
∙
∙
k
i
j
g
⃗
i
⊗
g
⃗
∙
j
⊗
g
⃗
k
+
Φ
∙
∙
k
i
j
g
⃗
i
⊗
g
⃗
j
⊗
g
⃗
∙
k
=
(
Φ
∙
∙
∙
k
i
j
+
Φ
∙
∙
k
s
j
v
r
Γ
r
s
i
+
Φ
∙
∙
k
i
s
v
r
Γ
r
s
j
−
Φ
∙
∙
s
i
j
v
r
Γ
r
k
s
)
g
⃗
i
⊗
g
⃗
j
⊗
g
⃗
k
=
[
(
Φ
∙
∙
k
i
j
)
′
+
(
v
r
Φ
∙
∙
k
,
r
i
j
+
Φ
∙
∙
k
s
j
v
r
Γ
r
s
i
+
Φ
∙
∙
k
i
s
v
r
Γ
r
s
j
−
Φ
∙
∙
s
i
j
v
r
Γ
r
k
s
)
]
g
⃗
i
⊗
g
⃗
j
⊗
g
⃗
k
=
[
(
Φ
∙
∙
k
i
j
)
′
+
v
r
Φ
∙
∙
k
i
j
∣
r
)
]
g
⃗
i
⊗
g
⃗
j
⊗
g
⃗
k
=
Φ
′
+
v
⃗
⋅
▽
Φ
\begin{aligned} &\overset{\bullet}{\bold\Phi} =\overset{\bullet}{\varPhi}\ ^{ij}_{\bullet\bullet k}\ \vec{g}_i\otimes\vec{g}_j\otimes\vec{g}^k +\varPhi^{ij}_{\bullet\bullet k}\ \overset{\bullet}{\vec{g}}_i\otimes\vec{g}_j\otimes\vec{g}^k +\varPhi^{ij}_{\bullet\bullet k}\ \vec{g}_i\otimes\overset{\bullet}{\vec{g}}_j\otimes\vec{g}^k +\varPhi^{ij}_{\bullet\bullet k}\ \vec{g}_i\otimes\vec{g}_j\otimes\overset{\bullet}{\vec{g}}\ ^k \\\\ &\ \ \ =(\overset{\bullet}{\varPhi}\ ^{ij}_{\bullet\bullet k}+{\varPhi}\ ^{sj}_{\bullet\bullet k}v^r\Gamma^i_{rs}+{\varPhi}\ ^{is}_{\bullet\bullet k}v^r\Gamma^j_{rs}-{\varPhi}\ ^{ij}_{\bullet\bullet s}v^r\Gamma^s_{rk})\ \vec{g}_i\otimes\vec{g}_j\otimes\vec{g}^k \\\\ &\ \ \ =[({\varPhi}\ ^{ij}_{\bullet\bullet k})'+(v^r{\varPhi}\ ^{ij}_{\bullet\bullet k,r}+{\varPhi}\ ^{sj}_{\bullet\bullet k}v^r\Gamma^i_{rs}+{\varPhi}\ ^{is}_{\bullet\bullet k}v^r\Gamma^j_{rs}-{\varPhi}\ ^{ij}_{\bullet\bullet s}v^r\Gamma^s_{rk})]\ \vec{g}_i\otimes\vec{g}_j\otimes\vec{g}^k \\\\ &\ \ \ =[({\varPhi}\ ^{ij}_{\bullet\bullet k})'+v^r{\varPhi}\ ^{ij}_{\bullet\bullet k}|_r)]\ \vec{g}_i\otimes\vec{g}_j\otimes\vec{g}^k \\\\ &\ \ \ =\bold\Phi'+\vec{v}\cdot\triangledown\bold\Phi \end{aligned}
Φ∙=Φ∙ ∙∙kij gi⊗gj⊗gk+Φ∙∙kij g∙i⊗gj⊗gk+Φ∙∙kij gi⊗g∙j⊗gk+Φ∙∙kij gi⊗gj⊗g∙ k =(Φ∙ ∙∙kij+Φ ∙∙ksjvrΓrsi+Φ ∙∙kisvrΓrsj−Φ ∙∙sijvrΓrks) gi⊗gj⊗gk =[(Φ ∙∙kij)′+(vrΦ ∙∙k,rij+Φ ∙∙ksjvrΓrsi+Φ ∙∙kisvrΓrsj−Φ ∙∙sijvrΓrks)] gi⊗gj⊗gk =[(Φ ∙∙kij)′+vrΦ ∙∙kij∣r)] gi⊗gj⊗gk =Φ′+v⋅▽Φ