下面再介绍几类被积函数能变换为有理函数的不定积分.
由 u ( x ) , v ( x ) u(x), v(x) u(x),v(x) 及常数经过有限次四则运算所得到的函数称为关于 u ( x ) , v ( x ) u(x), v(x) u(x),v(x) 的有理式,并用 R ( u ( x ) , v ( x ) ) R(u(x), v(x)) R(u(x),v(x)) 表示.
∫ R ( sin x , cos x ) d x \int R(\sin x, \cos x) \mathrm{d} x ∫R(sinx,cosx)dx 是三角函数有理式的不定积分. 一般通过变换 t = tan x 2 t=\tan \cfrac{x}{2} t=tan2x, 可把它化为有理函数的不定积分. 这是因为
sin x = 2 sin x 2 cos x 2 sin 2 x 2 + cos 2 x 2 = 2 tan x 2 1 + tan 2 x 2 = 2 t 1 + t 2 , ( 8 ) cos x = cos 2 x 2 − sin 2 x 2 sin 2 x 2 + cos 2 x 2 = 1 − tan 2 x 2 1 + tan 2 x 2 = 1 − t 2 1 + t 2 , ( 9 ) d x = 2 1 + t 2 d t , ( 10 ) \begin{array}{c} \sin x=\cfrac{2 \sin \cfrac{x}{2} \cos \cfrac{x}{2}}{\sin ^{2} \cfrac{x}{2}+\cos ^{2} \cfrac{x}{2}}=\cfrac{2 \tan \cfrac{x}{2}}{1+\tan ^{2} \cfrac{x}{2}}=\cfrac{2 t}{1+t^{2}}, \quad\quad(8)\\[8ex] \cos x=\cfrac{\cos ^{2} \cfrac{x}{2}-\sin ^{2} \cfrac{x}{2}}{\sin ^{2} \cfrac{x}{2}+\cos ^{2} \cfrac{x}{2}}=\cfrac{1-\tan ^{2} \cfrac{x}{2}}{1+\tan ^{2} \cfrac{x}{2}}=\cfrac{1-t^{2}}{1+t^{2}}, \quad\quad(9)\\[8ex] \mathrm{~d} x=\cfrac{2}{1+t^{2}} \mathrm{~d} t, \quad\quad(10) \end{array} sinx=sin22x+cos22x2sin2xcos2x=1+tan22x2tan2x=1+t2