紧算子理论最初产生于线性积分方程 ( I − T ) φ = f ( I - T ) \varphi = f (I−T)φ=f的可解性研究中,其中 T T T 是积分算子.有些奇异积分算子不是紧算子,但与紧算子一样有着广泛的运用,抽象地考虑,它们都属于弗雷德霍姆( Fredholm)算子类
定义1
设 T ∈ B ( H ) . T \in \mathscr { B } ( H ) . T∈B(H). 如果 T T T 满足下列条件:
(1) R ( T ) \mathscr { R } ( T ) R(T) 在 H H H 中闭;
(2) dim N ( T ) < ∞ , dim N ( T ∗ ) < ∞ , \operatorname { d i m } \mathscr { N } ( T ) < \infty , \operatorname { d i m } \mathscr { N } \left( T ^ { * } \right) < \infty , dimN(T)<∞,dimN(T∗)<∞,
则称 T T T 为弗雷德霍姆算子。
以 Fred ( H ) \operatorname { F r e d } ( H ) Fred(H) 表示 B ( H ) \mathscr { B } ( H ) B(H)中弗雷德霍姆算子全体.
定理1
设 T ∈ B ( H ) . T \in \mathscr { B } ( H ) . T∈B(H).
- (1) 如果 T ∈ Fred ( H ) , T \in \operatorname { F r e d } ( H ) , T∈Fred(H), 则存在 S ∈ B ( H ) S \in \mathscr { B } ( H ) S∈B(H) 使得 S T = I − P , T S = I − Q , S T = I - P , T S = I - Q , ST=I−P,TS=I−Q, 其中 P : H → P : H \rightarrow P:H→ N ( T ) , Q : H → N ( T ∗ ) \mathscr { N } ( T ) , Q : H \rightarrow \mathscr { N } \left( T ^ { * } \right) N(T),Q:H→N(T∗)是投影算子;
- (2) 若存在 B 1 , B 2 ∈ B ( H ) B _ { 1 } , B _ { 2 } \in \mathscr { B } ( H ) B1,B2∈B(H) 及全连续算子 K 1 , K 2 : H → H K _ { 1 } , K _ { 2 } : H \rightarrow H K1,K2:H→H 使得 B 1 T = I + K 1 , T B 2 = I + B _ { 1 } T = I + K _ { 1 } , T B _ { 2 } = I + B1T=I+K1,TB2=I+ K 2 , K _ { 2 } , K2, 则 T ∈ Fred ( H ) . T \in \operatorname { F r e d } ( H ) . T∈Fred(H).
证明
(1)
此时 R ( T ) \mathscr { R } ( T ) R(T) 闭, N ( T ) \mathscr { N } ( T ) N(T) 及 N ( T ∗ ) \mathscr { N } \left( T ^ { * } \right) N(T∗) 都是有限维的.定义 N ( T ) ⊥ \mathscr { N } ( T ) ^ { \perp } N(T)⊥ 到 R ( T ) \mathscr { R } ( T ) R(T) 的线性算子 T 1 x = T x , ∀ x ∈ N ( T ) ⊥ . T _ { 1 } x = T x , \forall x \in \mathscr { N } ( T ) ^ { \perp } . T1x=Tx,∀x∈N(T)⊥.则
T 1 ∈ B ( N ( T ) ⊥ , R ( T ) ) , N ( T 1 ) = { 0 } 以及 R ( T 1 ) = R ( T ) . T _ { 1 } \in \mathscr { B } ( \mathscr { N } ( T ) ^ { \perp } , \mathscr { R } ( T ) ) , \mathscr { N } \left( T _ { 1 } \right) = \{ 0 \} 以及 \mathscr { R } \left( T _ { 1 } \right) = \mathscr { R } ( T ) . T1∈B(N(T)⊥,R(T)),N(T1)={ 0}以及R(T1)=R(T).
由于 N ( T ) ⊥ \mathscr { N } ( T ) ^ { \perp } N(T)⊥ 和 R ( T ) \mathscr { R } ( T ) R(T)都是完备的,所以由逆算子定理,存在 R ( T ) \mathscr { R } ( T ) R(T) 到 N ( T ) ⊥ \mathscr { N } ( T ) ^ { \perp } N(T)⊥ 的有界线性算子 T 2 T _ { 2 } T2 使得
T 2 T 1 x = x , ∀ x ∈ N ( T ) 1 , T 1 T 2 y = y , ∀ y ∈ R ( T ) . T _ { 2 } T _ { 1 } x = x , \forall x \in \mathscr { N } ( T ) ^ { 1 } , \quad T _ { 1 } T _ { 2 } y = y , \forall y \in \mathscr { R } ( T ) . T2T1x=x,∀x∈N(T)1,T1T2y=y,∀y∈R(T).
由于 I − P I - P I−P 是 H H H 到 N ( T ) 1 \mathcal { N } ( T ) ^ { 1 } N(T)1 的投影算子 I − Q I - Q I−Q是 H H H 到 N ( T ∗ ) ⊥ = R ( T ) \mathscr { N } \left( T ^ { * } \right) ^ { \perp } = \mathscr { R } ( T ) N(T∗)⊥=R(T)的投影算子.t S = ( I − P ) T 2 ( I − Q ) , S = ( I - P ) T _ { 2 } ( I - Q ) , S=(I−P)T2(I−Q), 便得到
S ∈ B ( H ) , S T = I − P , T S = I − Q . S \in \mathscr { B } ( H ) , S T = I - P , T S = I - Q . S∈B(H),ST=I−P,TS=I−Q.
(2)
由 B 1 T = I + K 1 B _ { 1 } T = I + K _ { 1 } B1T=I+K1 可得 N ( T ) ⊂ N ( I + K 1 ) . \mathscr { N } ( T ) \subset \mathscr { N } \left( I + K _ { 1 } \right) . N(T)⊂N(I+K1).由 T B 2 = I + K 2 T B _ { 2 } = I + K _ { 2 } TB2=I+K2 得 B 2 ∗ T ∗ = I + K 2 ∗ , B _ { 2 } ^ { * } T ^ { * } = I + K _ { 2 } ^ { * } , B2∗T∗=I+K2∗, 故 N ( T ∗ ) ⊂ N ( I + K 2 ∗ ) . \mathscr { N } \left( T ^ { * } \right) \subset \mathscr { N } \left( I + K _ { 2 } ^ { * } \right) . N(T∗)⊂N(I+K2∗).再由 S \mathrm { S } S 4的推论1得到: dim N ( T ) < ∞ , dim N ( T ∗ ) < ∞ . \operatorname { d i m } \mathscr { N } ( T ) < \infty , \operatorname { d i m } \mathscr { N } \left( T ^ { * } \right) < \infty . dimN(T)<∞,dimN(T∗)<∞.
注意到 R ( T B 2 ) ⊂ R ( T ) , \mathscr { R } \left( T B _ { 2 } \right) \subset \mathscr { R } ( T ) , R(TB2)⊂R(T),故由第九章 S \mathrm { S } S 2的定理2知,对任意 y ∈ R ( T ) , y y \in \mathscr { R } ( T ) , y y∈R(T),y 可分解为 y = y 1 + y 2 , y = y _ { 1 } + y _ { 2 } , y=y1+y2, 其中 y 1 ∈ R ( T B 2 ) , y 2 ∈ R ( T B 2 ) 1 . y _ { 1 } \in \mathscr { R } \left( T B _ { 2 } \right) , y _ { 2 } \in \mathscr { R } \left( T B _ { 2 } \right) ^ { 1 } . y1∈R(TB2),y2∈R(TB2)1.进而 y 2 ∈ R ( T ) ∩ R ( T B 2 ) 1 , y _ { 2 } \in \mathscr { R } ( T ) \cap \mathscr { R } \left( T B _ { 2 } \right) ^ { 1 } , y2∈R(T)∩R(TB2)1,最后可得
R ( T B 2 ) + R ( T ) ∩ R ( T B 2 ) ⊥ = R ( T ) , R ( T B 2 ) ∩ ( R ( T ) ∩ R ( T B 2 ) ⊥ ) = { 0 } . \begin{aligned} \mathscr { R } \left( T B _ { 2 } \right) + \mathscr { R } ( T ) \cap \mathscr { R } \left( T B _ { 2 } \right) ^ { \perp } = \mathscr { R } ( T ) , \\ ℛ\left(TB_{2}\right) \cap \left(ℛ\left(T\right) \cap ℛ\left(TB_{2}\right)^{ \perp }\right) = \left\{0\right\}. \end{aligned} R(TB2)+R(T)∩R(TB2)⊥=R(T),R(TB2)∩(R(T)∩R(TB2)⊥)={ 0}.
由 s \mathrm { s } s 4的推论1, R ( T B 2 ) 1 = N ( I + K 2 ∗ ) \mathscr { R } \left( T B _ { 2 } \right) ^ { 1 } = \mathscr { N } \left( I + K _ { 2 } ^ { * } \right) R(TB2)1=N(I+K2∗)是有限维的,而且 R ( T B 2 ) \mathscr { R } \left( T B _ { 2 } \right) R(TB2)闭,于是由第七章习题24可知, R ( T ) \mathscr { R } ( T ) R(T) 闭.
综上所述,根据定义1, T T T 是弗雷德霍姆算子.
定义2
设 T ∈ Fred ( H ) ⋅ dim N ( T ) − dim N ( T ∗ ) T \in \operatorname { F r e d } ( H ) \cdot \operatorname { d i m } \mathcal { N } ( T ) - \operatorname { d i m } \mathcal { N } \left( T ^ { * } \right) T∈Fred(H)⋅dimN(T)−dimN(T∗) 称为 T T T 的弗雷德霍姆指标,记为 ind ( T ) . \operatorname { i n d } ( T ) . ind(T).
定理2
设 T ∈ Fred ( H ) , τ T \in \operatorname { F r e d } ( H ) , \tau T∈Fred(H),τ 为 Y ( H ) \mathscr { Y } ( H ) Y(H) 上的迹.若存在 B ∈ B ( H ) B \in \mathscr { B } ( H ) B∈B(H) 及 F 1 , F 2 ∈ I ( H ) F _ { 1 } , F _ { 2 } \in \mathscr { I } ( H ) F1,F2∈I(H) 使得 B T = I + F 1 , T B = I + F 2 . B T = I + F _ { 1 } , T B = I + F _ { 2 } . BT=I+F1,TB=I+F2. 则 ind ( T ) = τ ( T B − B T ) . \operatorname { i n d } ( T ) = \tau ( T B - B T ) . ind(T)=τ(TB−BT).
证明
由定理1(1),存在 A ∈ B ( H ) A \in \mathscr { B } ( H ) A∈B(H) 使得 A T = I − P , T A = I − Q , A T = I - P , T A = I - Q , AT=I−P,TA=I−Q, 其中 P , Q P , Q P,Q 分别是 H H H到 N ( T ) \mathcal { N } ( T ) N(T) 及 N ( T ∗ ) \mathscr { N } \left( T ^ { * } \right) N(T∗)的投影算子.于是由 B T = I + F 1 , T B = I + F 2 , B T = I + F _ { 1 } , T B = I + F _ { 2 } , BT=I+F1,TB=I+F2, 得到 B = A + A F 2 + P B , B = A + A F _ { 2 } + P B , B=A+AF2+PB,
T B − B T